AB ülkeleri doğal gaza tavan fiyatını tartışmaya devam ediyor

BRÜKSEL (AA) – AB üyesi 27 ülkenin enerji bakanları, Avrupa’daki enerji krizine karşı alınacak önlemleri görüşmek üzere Lüksemburg’da bir araya geldi.

Toplantı bitiminde açıklamalarda bulunan AB Dönem Başkanı Çekya’nın Sanayi ve Ticaret Bakanı Jozef Sikela, “Gaza tavan fiyat uygulanması ve TTF’deki (Avrupa gaz piyasası) düzeltme mekanizmasını görüştük. Bu mekanizma hakkında oldukça farklı görüşlerimiz var.” değerlendirmesinde bulundu.

Sikela, gaz fiyatını sınırlamanın, piyasadan gaz tedarik edilmesini olumsuz etkilememesi gerektiğini vurguladı.

Komisyonun, geçen hafta yüksek enerji fiyatlarını düşürmeye yönelik üçüncü acil durum önlem paketini sunduğunu hatırlatan Sikela, AB liderlerinin, Komisyona elektrik üretimi için gaz fiyatının sınırlandırılması da dahil olmak üzere daha fazla adım atması çağrısında bulunduğunu belirtti.

Jozef Sikela, enerji bakanlarının paketin temel unsurlarını belirlemek üzere “genel bir tartışma” gerçekleştirdiklerine işaret etti.

“Bakanlar, ortak gaz alımına odaklanmamız gerektiği konusunda anlaştılar” diyen Sikela, üye ülkelerin, elektrik ve gaza dinamik fiyat üst sınırı getirilmesine de geniş ölçüde destek verdiklerini ifade etti.

Bu fiyat üst sınırının özellikle panik durumunda piyasalarda aşırı artışları önleyeceğini söyleyen Sikela, paketin kabul edilmesi için enerji bakanlarını 24 Kasım’da olağanüstü toplantıya çağırdığını vurguladı.

İspanya ve Portekiz’de uygulanan ve elektrik üretiminde kullanılan gazın fiyatını sınırlayan “İber Yarımadası modeli” konusunda Sikela, “Tartışmamızı daha ileriye taşıyabilmek için somut bir Komisyon teklifine ihtiyacımız var.” dedi.

Yapıların enerji performansı yükseltilecek

Sikela, toplantıda yapıların enerji performansları konusunu da ele aldıklarına dikkati çekerek, Avrupa’da enerjinin yüzde 40’ının yapıların ısınması ve aydınlatılması gibi alanlarda tüketilmekte olduğunu anlattı.

Binaların ortalama enerji performansının iyileştirilmesinin uzun dönemde çok faydaları olduğuna işaret eden Sikela, bu konuda bakanların bir uzlaşı sağladıklarını, düzenlemeyi, Avrupa Parlamentosu (AP) ile müzakereye başlayacaklarını aktardı.

Öte yandan, uzlaşıya göre, 2030’dan itibaren bütün yeni binaların zararlı gaz salmayacak biçimde sıfır emisyonlu olması, mevcut binaların da 2050 yılına kadar emisyonsuz hale getirilmesi öngörülüyor.

Detaylı görüşmeler yapılıyor

AB Komisyonu Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson da “Enerji tedbirleri konusunda nasıl ilerleyeceğimizi detaylı biçimde görüştük.” diye konuştu.

Simson, son enerji paketinin, bir sonraki bakanlar toplantısına kadar onaylanmaya hazır hale gelmesini beklediğini ifade etti.

Bakanların, ortak gaz alımını güçlü biçimde desteklediklerini söyleyen Simson, bunun kabul edilmesi halinde gelecek yıl depolardaki gazın en az yüzde 15’inin ortak biçimde tedarik edileceğini anlattı.

Yüksek gaz fiyatları konusunu da görüştüklerini belirten Simson, Avrupa gaz piyasası olan TTF’de hemen kullanılabilecek bir dinamik üst sınır oluşturmayı teklif ettiklerini, bu teklifin detayları üzerinde çalışacaklarını kaydetti.

Simson, “Elektrik üretimi için gaz kullanımına ilişkin üst sınırı maliyet ve fayda analizi de dahil olmak üzere ayrıca inceleyeceğiz.” ifadesini kullandı.

Ukrayna elektrik altyapısına destek çağrısı

Rusya’nın, Ukrayna elektrik altyapısına saldırıları konusunun da toplantıda görüşüldüğüne işaret eden Simson, “AB’nin acilen Ukrayna’daki hasarlı altyapıyı hızla değiştirmek için desteği artırması gerekiyor.” açıklamasında bulundu.

Liderler enerji zirvesi yapmıştı

AB üyesi ülkelerin liderleri, geçen hafta Brüksel’de gerçekleştirdikleri zirvede, enerji krizini ele almıştı.

Liderler, doğal gaza tavan fiyat uygulanması konusunda anlaşma sağlayamazken, tavan fiyatın olası sonuçlarını belirlemek üzere çalışmalar yapılmasına karar vermişti.

AB Komisyonundan ortak gaz alımı, gaz depolarının doldurulması ve güvenilir ortaklarla müzakerelerin hızlandırılması konularında çalışmaları tamamlamasını ve hızla somut teklifler hazırlamasını isteyen liderler, 2023’ün başına kadar gaz piyasasındaki koşulları daha doğru yansıtan yeni bir tamamlayıcı kriterin belirlenmesi, fiyatları derhal sınırlamak için doğal gaz işlemlerinde geçici bir dinamik fiyat koridoru kurulması konusunda ve elektrik üretiminde gaz fiyatını sınırlamak için geçici bir çerçeve belirlenmesi üzerinde de çalışmalar yapılmasını talep etmişti.

Öte yandan, AB Komisyonunun geçen hafta açıkladığı son enerji paketinde pek çok üye ülkenin talep ettiği ithal doğal gaza doğrudan tavan fiyat getirilmesi yer almamıştı.

Aralarında Fransa, İtalya, İspanya ve Belçika’nın da bulunduğu AB üyesi 15 ülke, ithal doğal gaza tavan fiyat uygulamaya yönelik bir plan hazırlanmasını istiyor.

Almanya, Hollanda, Danimarka ve bazı ülkeler ise bu aşamada doğal gaz fiyatlarına tavan getirilmesi fikrine sıcak bakmıyor. Gaza tavan fiyat getirilmesinin enerji arz güvenliğini riske sokacağı görüşünde olan bu ülkeler, uygulamanın özellikle kış aylarında doğal gaz tedarikine zarar verebileceğini savunuyor.

Muhabir: Ata Ufuk Şeker