Türkiye her gün; cinayet, silahlı taarruz ve yer baskını haberleriyle sarsılıyor. Genç, yaşlı, bayan, erkek…
Neredeyse her gün dehşetli bir formda yitip giden canların acı haberlerini duyuyoruz.
Özellikle büyük kentlerde artık her yaştan, her meslekten insan huzursuz hale geldi. Uzmanlar, bu durumun en kıymetli sebebi olarak ise kişisel silahlanmadaki denetimsiz ve süratli artışı gösteriyor. Silahlanma da trafik üzere, işsizlik üzere önemli bir sorun. Pekala bu sorun nasıl çözülebilir?
Ekonomik kriz, kolluk kuvvetlerine azalan itimat, sığınmacı sorunu, silaha erişimin son derece kolay olması… Bunların bir sonucu olarak ülkemizde kişisel silahlanma rekor düzeylere çıktı. Yaklaşık 2 erkekten 1’inde, 3 meskenden 1’inde silah, 3 aileden 1’inde dramatik bir geçmiş var…
SİLAHLI ŞİDDET OLAYLARINDA PATLAMA
Umut Vakfı’nın datalarına nazaran 2023 yılının birinci 7 ayında Türkiye genelinde 1938 silahlı şiddet olayı basına yansıdı. Basına yansıyan bu silahlı şiddet olaylarında 1200 kişi öldü, 1960 kişi de yaralandı.
Bu silahlı şiddet olaylarının; uzun namlulu silahlar dahil 1653’ün de silahlar kullanıldı (397’sinde Keleş, uzun namlulu silahlar dahil tüfekler, 1187’sinde tabancalar, 60’ında beylik silahları), 285’inde ise çoğunluğu bıçaklar olmak üzere kesici aletler kullanıldı.
SADECE TEMMUZ AYINDA 25 BAYAN ÖLDÜRÜLDÜ
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun bilgilerine nazaran ise 2023’ün yalnızca Temmuz ayında 25 bayan öldürüldü, 9 bayan kuşkulu biçimde meyyit bulundu…
Öldürülen 25 bayandan 6’sı boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, alakayı reddetmek üzere kendi hayatına dair karar almak istemesi mazereti ile, 1’i failin aldatmasının ortaya çıkması mazereti ile öldürüldü. 18’inin ise hangi mazeretle öldürüldüğü tespit edilemedi.
KADINLAR KİMLER TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜ?
Temmuz ayında öldürülen 25 bayanın 8’i evli olduğu erkek, 7’si birlikte olduğu erkek, 3’ü evvelce evli olduğu erkek, 2’si oğlu, 1’i akrabası, 1’i babası, 1’i tanıdığı biri tarafından öldürüldü. 2 bayanın, öldüren kişi ile yakınlığı tespit edilemedi. Bu ay bayanların yüzde 32’si evli olduğu erkek tarafından öldürüldü.
Bu ay öldürülen bayanların 16’sı ateşli silahlarla, 5’i kesici aletlerle, 1’i darp edilerek, 3’ü boğularak öldürüldü. Bu ay öldürülen bayanların yüzde 64’ü ateşli silah ile öldürüldü.
“36 MİLYONA YAKIN SİLAH VAR”
Umut Vakfı İdare Konseyi Üyesi psikiyatr Dr. Ayhan Akcan ise kişisel silahlanmadaki denetimsiz artışa dikkat çekiyor. “Bireysel silahlanma toplumda yaygın” diyen Akcan, “Bu da tabi en ufak bir olayda bile kullanılıyor. Tartışma, hasımlık, alacak-verecek, bilhassa bayana yönelik şiddet, trafikte kullanılıyor. 36 milyona yakın silah var. Yaklaşık 2 erkekten 1’inde silah var. 3 meskenden 1’inde silah var” bilgisini verdi.
“TOPLUMUN KOLLUK KUVVETLERİNE İTİMADI YÜZDE 30’LARA İNDİ”
Silahlanmanın toplumda bu kadar yaygın hale gelmesindeki en büyük etkenin, silaha erişimin kolay olması olduğunu lisana getiren Akcan, “İnsanlar temel muhtaçlıklarını, barınma ve beslenme üzere, karşıladıktan sonra kendini çabucak inançta hissetmek istiyor. Bu toplumun kolluk kuvvetlerine itimat hissiyle ilgili de olabiliyor. En ilkel niyet, ‘Kendi silahımı alır, kendimi korurum’ düşüncesi” dedi.
Yaklaşık 15 yıl evvel yaptıkları bir çalışmada toplumun kolluk kuvvetlerine inancının yüzde 56 civarında olduğunu, şu anda bu oranın yüzde 30’lara kadar indiğini belirten Akcan, “Bireysel silahlananların yüzde 70’i de ‘Silah alıp can ve mal güvenliğimizi kendimiz sağlayalım, caydırıcı olsun’ mantığında. Ancak bu da pratikle örtüşmüyor. Bu cins olayların illiyet bağına baktığınız vakit; yani ölen-öldüren, yaralayan, intihar edenlere baktığımız vakit bunların yüzde 90’ı da tanıdıkları, bildikleri, birlikte tıpkı ortamda yaşadıkları kişiler… Eşi, çocuğu, kardeşi, komşusu… Yani kendi ortalarındaki ufak olaylarda kullanılıyor” halinde konuştu.
Umut Vakfı İdare Şurası Üyesi psikiyatr Dr. Ayhan Akcan
“UZLAŞMAYI, HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ, BİRLİKTE YAŞAMAYI ÖĞRENMEMİZ GEREKİYOR”
Bireysel silahlanmadaki denetimsiz artışın bir nedeni de “kentleşememe sorunu” olarak gösteriliyor… Akcan bu durumu, “Bu bir süreç istiyor. Şimdi kentlileşemedik, biraz daha vakte gereksinimimiz var. Uzlaşmayı, hukukun üstünlüğünü, birlikte yaşamayı öğrenmemiz gerekiyor. Silahlanma da trafik üzere, işsizlik üzere önemli bir sorun. 3 aileden 1’inde dramatik bir geçmiş var. Artık insanların kentte yaşamasını tehdit ediyor. Bunun kesinlikle toplumsal bir sorun olarak çözülmesi gerekiyor” kelamlarıyla tanımlıyor.
YARIN: HUKUKÇU VE PSİKİYATRİ UZMANLARI ANLATIYOR
