OVP nedir, Orta Vadeli Program içeriği ne?
Ekonomiye ait amaç ve siyasetlerin yer aldığı 2024-2026 periyodunu kapsayan üç yıllık Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. OVP’de 2023, 2024, 2025 ve 2026 yılları için büyüme, enflasyon, ulusal gelir, işsizlik ve dolar/TL düzeyi üzere varsayımlar yer alıyor.
OVP NEDİR?
Orta Vadeli Program (OVP), Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik, toplumsal ve çevresel maksatlarını belirleyen ve bu gayelere ulaşmak için izlenecek siyasetleri ortaya koyan üç yıllık bir programdır.
OVP’nin temel emeli, Türkiye iktisadının sürdürülebilir ve kapsayıcı bir formda büyümesini sağlamaktır. Bu doğrultuda OVP, aşağıdaki gayeleri belirlemiştir:
Ekonomik büyümeyi sağlamak ve sürdürmek
Enflasyonu tek haneli sayılara düşürmek
İstihdamı artırmak
Yoksulluğu azaltmak
Eğitim ve sıhhat hizmetlerine erişimi yaygınlaştırmak
Çevreyi korumak
ORTA VADELİ PROGRAM İÇERİĞİ NEDİR?
Gelecek üç yıla ait iktisattaki amaçları içeren Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. İçeriği ise şu şekilde…
ENFLASYON VE BÜYÜME TAHMİNİ
OVP’ye nazaran enflasyon 2023 için 65, 2024 için 33, 2025 için yüzde 15,2, 2026 için yüzde 8,5 olarak kestirim edildi.
OVP’de büyüme varsayımı 2023 için ise yüzde 4,4, 2024 için yüzde 4, 2025 için yüzde 4,5 ve 2026 için yüzde 5 oldu.
VERGİ GELİRLERİ VE BÜTÇE AÇIĞI TAHMİNİ
Vergi gelirleri 2023 için 4 trilyon 270 milyar TL, 2024 için 7 trilyon 407 milyar TL, 2025 için 9 trilyon 523 milyar TL, 2026 için 11 trilyon 349 milyar TL olarak varsayım edildi.
Bütçe açığı ise 2023 için 1,6 trilyon TL, 2024 için 2,65 trilyon TL, 2025 için 1,82 trilyon TL, 2026 için 1,82 trilyon TL olarak kestirim edildi.
İşsizlik varsayımı 2023 için yüzde 10,1, 2024 için yüzde 10,3, 2025 için yüzde 9,9, 2026 için yüzde 9,3 oldu.
DOLAR/TL TAHMİNLERİ
OVP’de TL cinsinden Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GYSH) amaçları 2023 için 25 trilyon 483 milyar TL, 2024 için 41 trilyon 159 milyar TL, 2025 için 52 trilyon 942 milyar TL ve 2026 için 62 trilyon 997 milyar TL olarak açıklandı.
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) 2023 için dolar cinsinden 1 trilyon 67 milyar dolar olması hedeflendi. GSYH’nin 2024’te 1 trilyon 119 milyar dolar, 2025’te 1 trilyon 2025 dolar, 2026’da 1 trilyon 318 milyar dolar olması hedeflendi.
Böylece OVP’ye nazaran yıllık ortalama dolar/TL kuru iddiaları de ortaya çıkmış oldu. Yıllık ortalama dolar/TL kurunun 2023 için 23,88, 2024 için yüzde 54 yıllık artışla 36,78, 2025 için yüzde 19,4 yıllık artışla 43,93, 2026 için yüzde 8,8 yıllık artışla 47,79 olması öngörüldü.
2023’te bugüne kadar ortalama kurun 21,59 olduğu hesaplandığında yılın kalan kısmında 23,88’i tutturmak için gereken yıl sonu dolar/TL kurunun 30,40 düzeyinde olması öngörüldü.
Ayrıca bu yılki kişi başı gelirin 12 bin 415 dolar olacağı öngörüldü. Kişi başına gelirin 2024’te 12 bin 875 dolar, 2025’te 13 bin 717 dolar olması öngörüldü.
CARİ AÇIK, İHRACAT VE TURİZM GELİRLERİ
Türkiye’nin turizm gelirinin 2023’te 55,6 milyar dolar, 2024’te 59,6 milyar dolar, 2025’te 64,7 milyar dolar, 2026’da 71,3 milyar dolar olması hedefleniyor.
OVP’de ihracat varsayımı 2023 için 255 milyar dolar, 2024 için 267 milyar dolar 2025 için 283,6 milyar dolar, 2026 için 302,2 milyar dolar oldu.
OVP’de ithalat iddiası ise 2023 için 367 milyar dolar, 2024 için 372.8 milyar dolar, 2025 için 388,9 milyar dolar, 2026 için 414 milyar dolar oldu.
Cari süreçler açığının 2023’te 42,5 milyar dolar olması beklenirken 2024’te 34,7 milyar dolar, 2025’te 31,7 milyar dolar ve 2026’da 30 milyar dolar olması bekleniyor.
YAPISAL ISLAHATLAR EKLENDİ
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, programa yapısal ıslahatları dahil ettiklerini belirtti. Yılmaz, “Makroekonomik ve finansal istikrarın sağlanması ve enflasyonun tek haneye düşürülmesi hedefleniyor” dedi.
Yılmaz ayrıyeten “Para siyasetini devrin gereksinimlerine nazaran güncellenmiş haliyle devam edeceğiz. Merkez bankamız da araç bağımsızlığı kapsamında gerekeni yapacaktır” dedi.
ERDOĞAN’DAN AÇIKLAMALAR
Cevdet Yılmaz’ın açıklamalarının akabinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da OVP ile ilgili konuştu.
Erdoğan konuşmasında, “Sıkı para siyasetinin da takviyesiyle enflasyonu yine tek haneye düşürecek, cari süreçler istikrarını iyileştireceğiz” diyerek yıllardır savunduğu ‘Faiz sebep, enflasyon sonuç’ tezini bilakis çevirdi.
Erdoğan’ın konuşmasının satırbaşları şöyle:
* İktisatla ilgili planlarımızda 6 Şubat’ta meydana gelen zelzelesi asla göz arkası etmiyoruz.
* Ülkemiz iktisadına maliyeti 104 milyar doları bulan zelzele felaketi yükümüzü ağırlaştırmakta, gayretimizi zorlaştırmaktadır.
* 2023’un birinci yarısında yüzde 3.9 oranında büyüme kaydederek, büyüme performansımızı kesintisiz 12 çeyreğe çıkardık. Yıllık bazda ise 13 yıldır aralıksız büyüyoruz.
* İktisadımızı yıllıklandırılmış olarak birinci kere 1 trilyon doları aşan bir ekonomik büyüklüğe ulaştırmayı başardık.
* Böylelikle zelzelenin iktisadi faaliyetler üzerindeki olumsuz tesirlerinin sonlu kalmasını temin ettik.
* İhracatta yılık birinci 8 ayında 165 milyar doları, yıllık bazda da 253.5 milyar doları yakaladık. Turizmde evvelki seneye nazaran çok daha âlâ bir dönem geçiriyoruz. İstihdamda da kaybımız kelam konusu değil.
* Yılın birinci 6 ayında emekliliğe hak kazanma şartlarına yönelik düzenlemeler, zelzelenin olumsuz tesirine karşın net 220 bin istihdam artışı sağladık.
‘ENFLASYON BİZİM DE SORUNUMUZ’
* Dünyada son 60-70 yılın tepelerine çıkan enflasyon doğal olarak bizim de problemimiz.
* Enflasyonla çabada başta doğalgaz olmak üzere güç fiyatlarında hayata geçirdiğimiz sübvansiyonlar ve kira fiyatlarına tavan fiyat uygulamasının yanında birtakım ek önlemler aldık.
* Fırsatçılara ve açgözlülere yönelik kontroller artarak devam ediyor. Kimi kesimlerde oluşan fiyat köpüğünü indiğine ve piyasanın istikrarını bulduğuna şahit oluyoruz
ERDOĞAN’DAN FAİZ GÖRÜŞÜNÜ DEĞİŞTİRDİ
* Merkez Bankası rezervlerimiz 117,3 milyar dolar düzeyindeki güçlü seyrini sürdürüyor.
* Hane halkı borçluluğunda ülkemiz, gelişmekte olan ülke ortalamasına nazaran hayli düşük bir riske sahip.
* 7 temel alanda öncelikli ıslahat alanlarını belirledik.
* Ekonomik büyümeden katiyetle taviz vermeyeceğiz.
* Sıkı para siyasetinin da dayanağıyla enflasyonu yine tek haneye düşürecek, cari süreçler istikrarını güzelleştireceğiz.
ENFLASYON AÇIKLAMASI
* OVP’de uygulanan siyaset sepetiyle enflasyon sıkıntısını ülkemizin gündeminde kaldıracağız.
* Enflasyonu besleyen tüketim artışlarını önleyeceğiz.
* Yatırım, üretim, istihdam ve ihracata dayalı büyüme siyasetleriyle fiyat istikrarı odaklı olarak gerçek bölümü destekleyen finansman imkanı sağlayacağız.
* Besin fiyatlarında istikrarı ve arz güvenliğini teminen, stratejik tarım eserlerinde yeterlilik oranlarını belirleyerek üretim planlaması yapacağız.
* Yaş zerzevat ve meyvede mevsimselliği en aza indirmek maksadıyla sera organize tarım bölgesi kurulmasına yönelik yatırımları hızlandırıyoruz.
‘KKM FONKSİYONUNU YERİNE GETİRDİ’
* Kur Muhafazalı Mevduat sistemimiz vazifesini yerine getirmiş, kur istikrarını sağlamada kıymetli katkı sağlamıştır.
* Kur muhafazalı mevduatlarımızın kur istikrarının pekiştiği bir tabanda, TL mevduatlara dönüşmesinin yolunu açacağız.
* Merkez bankamız yeni kaidelere nazaran güncelleyeceğimiz yatırım taahhütlü avans kredisi ile para siyasetinin gerektirdiği duruşundan taviz vermeden yatırımlarımızı destekleyecektir.
