Kameraman: Mert BAHADIR /TRABZON
Çay fiyatlarına üç ay içinde dördüncü artırım geldi. Çaya 8 Haziran’da yüzde 43-45 aralığında, 14 Temmuz’da yüzde 9,8 oranında ve 15 Ağustos’ta yüzde 5 oranında artırım yapan Çaykur, 12 Eylül itibariyle yüzde 15 oranında bir artırım daha yaptı. Seçimlerden evvel 10 ay boyunca çaya artırım yapmayan Çaykur, seçimlerden sonra üç ayda toplam yüzde 90’ı aşan oranda artırım yapmış oldu. Çayın üretildiği Karadeniz’de vatandaşlar, üst üste gelen artırımlara reaksiyonlu.
“ARTIK TERMOSLA GEZECEĞİZ”
Trabzon’da SÖZCÜ mikrofonuna konuşan vatandaşlar, ekmeğe, simide ve çaya üst üste gelen artırımların bilhassa dar gelirli aileleri güç durumda bıraktığına dikkat çekiyor. Artık çay ocaklarında çay içmeme kararı aldığını söyleyen bir vatandaş, “Biz devayı bulduk, konutta çay yapacağız, termosa koyacağız, termosla gezeceğiz, nerede oturduysak orada içeceğiz” diyor.
ÇAYDA ALMAN TARZI PERİYODU BAŞLADI
Çay ısmarlama kültürü de çay artırımlarından olumsuz etkilendi. Evvelden masada içilen çayları bir kişi ısmarlayabilirken artık hesaplar ortak ödeniyor.
Fatih Parkı’nda bir vatandaş, “Eskiden Alman metodu denirdi, anlamıyorduk. Artık tam da o noktaya geldik. Artık herkes kendi içtiği çayı ödüyor yani Alman yöntemi. Biz arkadaşlarımızla semaver söylüyoruz, ortaklaşa ödüyoruz” dedi. Trabzon’un Erdoğdu mahallesindeki bir çay ocağının sahibi ise dükkanının camına “Kimse yanındakine güvenip çay içmesin! Herkes içtiği çayın parasını versin” diye yazdı.
“ÇAY ARTIRIMLARINI YANSITMAKTAN ÇEKİNİYORUZ”
Bir çay ocağı işletmecisi ise çaya gelen artırımları yansıtmaktan çekindiklerini lisana getirerek, “Çaya gelen artırımları bir anda yansıtma talihimiz yok. Vatandaşın durumu da makûs, bizim de durumumuz makus. Ağlanacak halimize gülüyoruz. 2 ay evvel esasen artırım yaptık, bir bardak çayı 7,5 liraya satıyoruz. Artık bir anda 10 lira yapma bahtımız var mı? 11 bin 500 lira alan bir vatandaşın her gün 100 lira çay parası verecek hali yok. Bir ayda 3 bin lira yapıyor. Bu adam ne yiyecek, ne içecek? Bunun altından bu nasıl kalkacak bu halk. Durumu olmayan beşerler çay içmeyecek mi?” diyerek sıkıntı yandı.
“YANIMIZA BİRİSİ GELMESİN DİYE SAĞA SOLA SAKLANIYORUZ”
Çay ısmarlamanın külfetine katlanmamak için sağa sola saklanmak zorunda kaldığını söyleyen bir vatandaş ise “Zamsız gün yok ki. Trabzon’da yaşayan bir adam 7 bin 500 lira maaş alacak. 10 bin liradan aşağıya kira yok. Nasıl geçinecek? Bunun bana birisi matematiğini anlatsın. Siyasi olarak bakmamak lazım, beşerler isyan noktasına gelmiş. Pazarın sonunu bekliyoruz ki ‘Üç kuruşa ucuz bir şey alabilir miyiz’ diye. Gerçekler var. Markete gitme bahtımız yok. Uçuyoruz, nasıl uçuyoruz? Ucuz yer neresiyse orayı kolluyoruz, bir de köşe, bucak, sağa, sola saklanıyoruz ki yanımıza birisi gelmesin. Zira bir çay 7,5 lira, 10 lira. İki arkadaşın gelse iki çay söylesen 50 lira. Vermek mümkün değil. Güç durum hakikaten zor” dedi.
