Çiftçi 2024’ün eserini ekti, 2023’ün dayanağı yeni açıklandı
Çiftçi gübreden tarım ilacına ve mazota kadar artan tüm maliyetler karşısında üretime devam ederek gelecek yılın tarım eserlerini ekerken; hükümet ise geçen yıl ekilen 2023 mahsulüne ait dayanakları daha yeni açıkladı.
Yani bu yıl da hangi tarım eserine ne meblağda takviye verileceği; çiftçi eserini takım, hasadını yapıp, mahsulünü sattıktan sonra muhakkak oldu.
Bunun üzerine bir de, tarım eserlerine verilecek takviye fiyatlarındaki artış girdi maliyetlerindeki artış oranlarının altında kaldı. Çiftçinin daima artan enflasyonuna karşın kimi eserlerde ise hiçbir dayanak artışına gidilmemesi dikkat çekti.
MAZOT SEÇİM SONRASI % 115 ZAMLANDI LAKİN DAYANAK % 37 ARTTI
Çiftçiyi en çok zorlayan lakin buna karşın takviye fiyatlarındaki artışın sonlu kaldığı girdilerden biri mazot.
Dün açıklanan dayanak fiyatlarına nazaran, dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için dekar başına 103 TL, çeltik için 250 TL, fındık, kuru soğan, yaş çay, zeytin, şeker pancarı için 86 TL ve kuru fasulye, mercimek, nohut, aspir için 103 TL mazot takviyesi sağlanacak.
Ancak 14 Mayıs’taki seçim öncesinde 18,5 TL düzeyinde olan mazotun litresi seçim sonrasında geçen dört ayda yüzde 105 zamlanırken, çiftçiye verilecek mazot dayanağı ise yüzde 37 artabildi.
Yem bitkilerine verilen mazot dayanağı ise hiç artmadı: Dekar başına verilen 94 liralık takviye sabit kaldı.
Motorine son artırım dört gün evvel gelmiş; bu artırımla birlikte litre fiyatı yaklaşık olarak İstanbul’da 40 TL’ye, Ankara’da 40,54 TL’ye, İzmir’de 40,71 TL’ye yükselmişti. Böylelikle motorinin litresinde birinci defa 40 lira eşiği aşılmış olmuştu.
ARAZİ FİYATLARINI SOLLAYAN GÜBREYE TAKVİYE SABİT KALDI
Son üç aydır daima zamlanan ve son devirde çiftçiyi epey zorlayan girdilerden gübrede ise hiçbir takviye artışı yapılmaması dikkat çekti.
Temmuzda yüzde 33 zamlanan gübre fiyatları, ağustosta da aylık yüzde 16’yı aşan oranlarda tekrar zamlanmıştı.
TZOB’un yeni datalarına nazaran son bir yılda ise, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 21,1, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 18, DAP gübresi yüzde 11,7, üre gübresi yüzde 8,9 oranında arttı.
Ancak dün belirli olan 2023 ziraî dayanak meblağlarında gübre takviyesinde rastgele bir artışa gidilmediği görüldü. Yani buğday, arpa üreticilerine dekar başına 46 TL, öteki üreticilere ise dekar başına 21 TL takviye verilmeye devam edilecek.
Zamlar yalnızca bir yıl ile de hudutlu değil. Gübre fiyatları 2021’de de Anadolu’da ekilebilir arazi fiyatlarını sollayarak gündem olmuştu.
O periyot sozcu.com.tr’ye konuşan TZD Genel Lideri Hüseyin Demirtaş, “Bir ton gübre parasına İç Anadolu’da üç dönüm arazi alınabilir hale gelindi” demişti.
‘TARIMDAN KOPUŞ HIZLANIR, BESİN ENFLASYONU ARTAR’ UYARISI
Sozcu.com.tr’ye konuşan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Genel Lideri Baki Remzi Suiçmez, girdi maliyetlerindeki artış oranları ortadayken, verilen takviyelerin bu artışların altında kalmasını eleştirerek “Bu artışlar çiftçiye ekme, alandan çekil demek” değerlendirmesinde bulundu.
“Yem bitkilerinde geçen yılki mazot dayanağını hiç artırmamak, ‘bu bitkilerin ekilmesini istemiyoruz, hayvancılığı geliştirmeyeceğiz’ demek” diyen Suiçmez’in bir öbür eleştirisi ise, çiftçinin eserini ekerken ne kadar dayanak alacağını, ne vakit alacağını bilmemesine yönelik…
“Geç takviye, takviye değildir. Yetersiz dayanak üretimi yönlendirmez” diyen Suiçmez, tarıma yönelik uygulanan bu ve gibisi kararların gelecek yıllarda tarımdan kopuşu hızlandıracağına işaret etti.
Suiçmez, “Bu durum çiftçiye alandan uzaklaştırır, kendimize yeterlilik problemini da çözmez. Üretim sorunu çözülmeden tüketim sorunu çözülemez, besin enflasyonu artarak devam eder” ihtarında bulundu.
