Beynimizi nasıl genç tutabiliriz?
İlerleyen yaşla birlikte beynimiz de yıpranıyor ve hafızamız zayıflıyor. Lakin uzmanlar bu durumu frenlemenin biraz da kendi elimizde olduğunu belirtiyor. Zira beyin birtakım metotlarla ve gerçek ömür alışkanlıklarıyla tekrar yapılandırılabiliyor. İşte Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz’den beynin yaşlanma suratını azaltan teklifler:
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz
KENDİNİZE BU SORULARI SORUN
Beyin sıhhatinizi korumak için kendinize bu soruları sorun…
Sağlıklı yaşlanıyor muyum?
Yaşlanmayla birlikte tüm hücre, doku ve organlarımızda mevt, yavaşlama, yıpranma üzere değişiklikler meydana gelir. Lakin sağlıklı yaşlanarak, toplumsallaşmayı ve kendi gereksinimlerimizi karşılamayı sürdürebiliriz. Sağlıklı yaşlanabilmek için şunları yapmak gerekir…
Stresi azaltmak
Stres bedende kortizol hormonunun salgılanmasına neden olur. Bu da bağışıklık sistemini olumsuz tesirler ve iltihaplanmaya yol açar. Bedendeki iltihaplanma ise kalp, beyin damar hastalıkları, Alzheimer, şeker hastalığı, obezite, astım, kronik yorgunluk, depresyon, baş ağrıları, uykusuzluk üzere birçok hastalığı tetikler. Pekala, gerilimi azaltmak için ne yapmak gerekir? Öncelikle hayata bakış açınızı değiştirmek en kıymetlisi. Bu hususta kişilik yapısı kıymetli görünse de aslında bakış açısı değiştirilebilir ve öğrenilebilir bir şey.
Tansiyon, şeker ve kolesterolü denetim altında tutmak
Kalp hastalığı ile Alzheimer ortasında birçok ortak risk faktörü var. Zira damar sistemi, beyne kan akışını sağlıyor. Kan akışındaki bozulma ise beyin dokusu hasarına yol açıyor. Yüksek tansiyon ve kolesterol bu sebeple beyin sıhhati için tehlikeli. Doğal kan şekerinize de çok dikkat edin.
İlaçları yanlışsız kullanmak
Yatıştırıcı ve uyku ilaçları, antihistaminikler ve antidepresanları hekiminiz önermedikçe asla kullanmayın. Hekiminiz katıca bırakın.
Beyin dostu besinler tüketiyor muyum?
Yediğimiz yiyeceklerin beyin sıhhati üzerinde büyük tesiri var. Zira beyin, bedenin kalorisinin yaklaşık yüzde 20’sini kullanan, konsantrasyonu koruyabilmek için bol ölçüde güç harcayan bir organ. Bu nedenle beyni besleyecek ‘kaliteli’ bir yakıt kullanmak gerekiyor. Birtakım yiyeceklerin ise beyin sıhhatine katkısı kanıtlanmış durumda. İşte onlardan kimileri:
Yağlı balıklar: Beyin sıhhatine yararını kesin olarak bildiğimiz Omega-3 yağ asitleri içerir. Omega-3, beyin hücreleri de dahil olmak üzere bedende doku tamirine yardımcı olur ve hudut hücrelerini düzgünleştirir.
Bitter çikolata: Bir çeşit antioksidan olan kakao, beynin hafıza ve öğrenmede yer alan kısımlarında hudut hücresi ve kan damarı büyümesini teşvik edebilir. Ayrıyeten beyindeki kan akışını uyarabilir.
Meyveler: Araştırmalar meyvelerdeki antioksidan bileşiklerin beyin hücreleri ortasındaki irtibatı geliştirme, beyin hücrelerinin yeni irtibatlar kurmasını teşvik etme, hafızayı güçlendirme, yaşa bağlı nörodejeneratif hastalıkları azaltma üzere tesirleri olduğunu göstermektedir.
Kuruyemişler: Badem, fındık, ceviz üzere kuruyemişler Omega-3 yağ asitleri ve antioksidanlar içerdiğinden beyin sıhhatini korur.
Sebzeler: Özellikle brokoli, glukozinolat ismi verilen bileşikler bakımından zengindir. Beden bunları parçaladığında, izotiyosiyanatlar üretir. İzotiyosiyanatlar oksidatif gerilimi ve nörodejeneratif hastalık riskini azaltabilir. Brokoli ayrıyeten C vitamini ve flavonoid içeriğiyle de beyin sıhhatini korur. Glukozinolat içeren başka sebzeler Brüksel lahanası, Çin lahanası, lahana, karnabahar, pancar ve kara lahanadır.
Beynime antrenman yaptırıyor muyum?
Beyni beslemek kadar idmanın de kıymetli olduğunu söylüyoruz. İşte beyne idman yaptırmanın yolları…
Rutinleri bozun
Rutinlerimizi seviyoruz lakin rutinler ne kadar fazla olursa beynimiz gün içinde o kadar az çalışır. Markete farklı yoldan gitmek, gün uzunluğu farklı elinizi kullanmak (solaksanız sağ) üzere küçük değişiklikler, beyninizi uyarır.
Farklı kitaplar okuyun
Buradaki püf noktası, büsbütün yeni bir çeşitte kitap seçmeniz. Sıhhat, ideoloji, iktisat hakkında bilgi edinin. Hangi mevzuya uzaksanız, beyninizi o mevzuyu anlaması için zorlayın.
Oyun oynayın
Bulmacalar klasik bir beyin eğitmenidir, yalnızca kelamlı lisana değil, hafızanıza bilginin birçok boyutundan erişir. Sudoku, belleğe dayanan bir sayı yerleştirme oyunudur. Bir Sudoku bulmacasını tamamlamak için yapılan “planlama” kısa vadeli hafızanın güzelleştirilmesine yardımcı olur ve konsantrasyonu artırır. Puzzle yapmak da uygun bir idmandır.
Egzersiz yapın
Vücudunuzu hareket ettirdiğinizde, beyninizin yeni kas hünerlerini öğrenmesi, arayı varsayım etmesi ve istikrar kurması gerekir. Beyninize meydan okumak için çok çeşitli antrenmanlar seçin.
Müzik dinleyin
Müzik dinleyen ya da müzik yapan birinin beynine baktığınızda neredeyse beynin bütününün faal olduğunu görürsünüz. Müzik genel olarak kavrayışı artırıcı tesir yapabiliyor ve müzik hafızası da demans üzere beyin hastalıklarında ekseriyetle en son kaybedilen bilgi oluyor.
