Dokumacılık kesimi alarm veriyor
Maliyet artışları, alım gücündeki azalış, talepte yaşanan düşüş ve yüksek enflasyonun derinden etkilediği dokuma dalı sıkıntı bir periyot geçiriyor.
Yaşanan olumsuz gidişat nedeniyle bölüm, memleketler arası pazarlarda elde ettiği kazanımları büyük ölçüde Endonezya, Türkmenistan, Özbekistan, Bangladeş ve Çin’e kaptırdı.
Akdeniz Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (ATHİB) İdare Heyeti Lideri Fatih Doğan, Türkiye’de iplik üreten fabrikaların birçoklarının kapandığını, ayakta kalma uğraşı veren işletmelerin ise yüzde 30 kapasite ile çalışabildiğini söyledi.
Doğan, sorunun giderek içinden çıkılamaz bir duruma geldiğini belirterek, hükümetten acil dayanak paketi beklediklerini lisana getirdi.
İHRACAT YÜZDE 9,5 DÜŞTÜ
Başkan Doğan, Türkiye’nin dokuma ve hammaddeleri ihracatının 2023 yılı Ocak-Ağustos ayları ortasında geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 9,5 oranında düşüşle 6 milyar 287 milyon dolar seviyesinde gerçekleştiğini, tıpkı periyotta ATHİB’in ihracatının yüzde 23,8 düşüşle 687 milyon 827 bin dolar olduğunu aktardı.
“Sektörümüzün ihracat performansındaki düşüşün ana nedenleri maliyet artışları, alım gücündeki azalış, talepte yaşanan düşüş ve yüksek enflasyondan kaynaklanmaktadır” diyen Doğan, mevcut tabloda iplik fabrikaları ayakta kalıp üretimlerini sürdürmekte çok zorlandığını ve ortaya çıkan krizin pamuk piyasasını da etkilediğini söyledi.
Doğan, yaşanan krizi şu sözlerle anlattı:
“Fabrikalarımız üretim yapamadıkları için üreticinin pamuğunu alamıyorlar. Üreticilerimiz de ellerindeki pamuğu bulabildikleri fiyata yurt dışına ihraç etmeye çalışıyor bu da haliyle fiyatlarda azalışları beraberinde getiriyor. Şu an Türk pamuğu dünyanın en ucuz pamuğu haline geldi.”
‘ACİL TAKVİYE BEKLİYORUZ’
Sektörün işlerin düzelme ihtimaline karşı uzunca bir müddettir stoka çalıştığını, işlerin düzelmemesi nedeniyle artan maliyet ve finans yükünden kaynaklı olarak üretimin sürdürülemez bir noktaya gelmesiyle fabrikaların üretimlerine orta verdiğini lisana getiren Lider Doğan şöyle devam etti:
“Kimse ziyanına üretimini sürdürmek istemez. Bölgemizdeki zelzele nedeniyle tekrar imar faaliyetlerinden kaynaklı olarak dalımızda çalışacak işçi bulmakta zorluk yaşıyoruz. Eli tornavida tutabilen çok değerli hale geldi ve maliyetler yükseldi. Finansman maliyetlerimizde de faizler yüzde 50 düzeylerine çıktı. İşletmelerimiz ayakta kalmak için çok büyük uğraş veriyor. Ayakta kalmaya çalışan fabrikalarımızda kapasiteler ise yüzde 30’lara düştü. Devletimizden personellik, güç ve hammadde fiyatları konusunda acil dayanak bekliyoruz.”
İTHAL ESERE BAĞIMLILIK UYARISI
Dünya genelinde pamuk üretiminde dramatik değişimler yaşandığını da lisana getiren Lider Doğan, değişimleri şu sözlerle açıkladı:
“Dünya genelinde besin tedariki ön plana çıktığı için Çin’de pamuk üretimi yıllık 8 milyon tondan 5 milyon tona geriledi. Özbekistan’da yıllık pamuk üretimi 2,5 milyon tondan 800 bin tona düştü. Özbekistan üreticisini korumak için pamuk ihracatını yasakladı. Özbekistan kendi pamuğunu kendi iplikçisine memleketler arası fiyattan yüzde 15 ucuza verip ihracatını da misal oranda destekliyor. Yani toplamda verilen dayanak yüzde 30’ları buluyor.
Sektör olarak ihracatımızın büyük kısmını gerçekleştirdiğimiz Avrupalı alıcılar Özbekistan’a çocuk emekçi çalıştırdığı için uyguladığı ambargoyu kaldırdı. Hatta bu ülkeye yüzde 5 oranında teşvik vermeye başladı. Hindistan çeşitli teşviklerle yıllık 2,5 milyon ton olan pamuk üretimini 6 milyon tona çıkardı.
Biz pamuk ihracatı yasaklansın demiyoruz. Sonuçta üretici ürettiği eseri satacak. Lakin Türk pamuğunun dünyanın en ucuz pamuğu haline gelmesini de istemiyoruz. Üretici para kazanamaz ise gelecek yıllarda pamuk ekiminden vazgeçer. Bu da dokumacılık ve konfeksiyon olarak 2 milyonu aşkın istihdam sağlayan kesimimizi tam manasıyla ithal esere bağımlı hale getirir. Bu türlü bir durumda da memleketler arası piyasalarda rekabet etme bahtımız kalmaz. Devletimizden Özbekistan başta olmak üzere dünya ülkelerindeki uygulamalar üzere dalımıza yönelik sonuç odaklı acil dayanak bekliyoruz.”
