6 Şubat’ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde kentlerdeki yapı stoklarının zelzeleye dayanıklılık durumu değerini koruyor.
Ülke genelinde binaların güvenliğine ait önlemler ve riskli yapıların tespitiyle ilgili çalışmalar sürerken, Türkiye’de en az sarsıntı riski olan vilayetler ortasında gösterilen Trabzon’da, mümkün zelzelelerde yapı stoku ve heyelan tehlikesi gündeme geldi.
Karadeniz fayı nedeniyle zelzele riski taşıdığı belirtilen Trabzon’da, dolgu alanlarıyla sarsıntı tehlikesinin riskinin büyüklüğüne değinen uzmanlar, sık sık heyelanların yaşandığı bölgede lokal yer etüt çalışmalarının yapılması gerektiğini söyledi.
‘DEPREMİ BÜYÜTME ÖZELLİĞİ VAR’
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) eski öğretim üyesi Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, bölgenin jeolojik yapısına değinerek, şu tabirleri kullandı:
-Trabzon’un zelzele tehlikesi, resmi sarsıntı haritasına nazaran önümüzdeki 50 yıl içinde olabilecek en büyük zelzele yüzde 90 olasılıkla 6.6’dır. Yüzde 10 olasılıkla bu sarsıntıdan daha büyük bir zelzele yaşayabiliriz.
-Bu Trabzon’un zelzele tehlikesi. Trabzon’un sarsıntı riski ise olabilecek olan can ve mal kaybıdır.
-Baktığımız vakit Trabzon’un zelzele tehlikesinin riski yüksektir. İki nedeni var. Bunlardan bir tanesi de yapı stoku zelzeleye karşı dayanıksızdır.
-İkincisi ise bölgenin jeolojik özelliğinden ötürü olabilecek olan sarsıntısı büyütme özelliği vardır. Yani kıyı kesitindeki gevşek yerler sarsıntısını olduğundan daha fazla geliştirebiliyor.
HEYELAN BÖLGELERİ
Bölgede sık sık heyelanların yaşandığına dikkat çeken Prof. Dr. Bektaş, şöyle konuştu:
-Trabzon’un sarsıntı riskini arttıran en değerli konu da heyelan bölgeleridir. Yani Trabzon’un kuzeye bakan yamaçları bütünüyle heyelan bölgesi olduğu için olabilecek olan sarsıntı heyelan bölgelerini harekete geçirir.
-Çok katlı binaları ve ağır nüfusu, can ve mal kaybına uğratabilir. Bu bakımdan Trabzon’un sarsıntı tehlikesinin riski yüksektir. Trabzon’un sarsıntı riski nedir?
-Deprem riski o sarsıntıda olabilecek olan can ve mal kaybıdır. Yani, ‘Trabzon’da 6.6 büyüklüğünde bir zelzele yaşanırsa o vilayette yaşanabilecek olan can ve mal kaybı ne kadardır? diye sorduğumuz vakit Trabzon’un zelzele riski çok büyüktür.
Prof. Dr. Osman Bektaş
-Yani oluşabilecek olan can ve mal kaybı yüksektir. Münasebetiyle Trabzon’daki bu plaj bölgelerinde kuzeydeki kıyı bölümdeki yerlerde kesinlikle suretle haritaya ek olarak mahallî yer etüt çalışmalarının yapılması gerekir.
‘BİLİM İNSANLARININ TELAFFUZLARI BAŞ KARIŞTIRIYOR’
Depremle alakalı bilgi kirliliği yaşandığını belirten Prof. Dr. Bektaş, şöyle konuştu:
-Trabzon, kimi bilim beşerlerine nazaran 5 büyüklüğünde sarsıntıdan fazla zelzele yaşayamaz niyeti hakikat değil.
-2012’de Karadeniz’den uzanan Trabzon fayı üzerinde 5’ten büyük zelzele biz yaşadık aslında. Tekrar Karadeniz fayı, 1968’de Sinop’ta 6.6 büyüklüğünde bir zelzelesi zati oluşturdu.
-Dolayısıyla devlet de bize ne diyor? ‘6.6 büyüklüğünde bir zelzeleye hazır olun’. Kim hazır olacak? Rize, Trabzon, Ordu, Samsun, Sinop herkes, 6.6 büyüklüğündeki bir zelzeleye hazır olacak.
-Devletin verdiği resmi dokümanlara prestij etmemiz lazım. Bilim insanlarının telaffuzları baş karıştırıyor. Halkın da başını karıştırıyor. Lakin devlet bunu bildiği için bir bilim kurulu oluşturuyor.
-O bilim kurulu bir sarsıntı tehlikesi haritası hazırlıyor. Onu da devlet resmi gazetede onaylıyor ve yayınlıyor. Türkiye’de herkes bu resmi haritaya uymak zorunda. (DHA)
