FT’den Türkiye tahlili: Erdoğan ekonomik ortodoksluğu benimsedi mi?
İngiliz finans gazetesi Financial Times, ‘Erdoğan Türkiye’de sahiden ekonomik ortodoksluğu benimsedi mi?’ başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Adam Samson imzalı makalede, “Yeniden seçildiğinden bu yana Erdoğan alışılmadık fikirlerinden vazgeçmiş görünüyor. Lakin yatırımcılar temkinli davranıyor” değerlendirmeleri yer aldı.
YILMAZ VE ŞİMŞEK’TEN YORUM
Yazıda öne çıkan kısımlar şöyle:
* Daha evvel yüksek faizi “tüm kötülüklerin anası ve babası” olarak nitelendiren ve yüksek borçlanma maliyetlerinin denetimden çıkan enflasyona deva olmaktan çok sebep olduğunu vurgulayan bir başkanın yeni atağı, Türkiye genelinde ve global finans dünyasında geniş yankı buldu.
* Financial Times’a konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Orta vadeli programı şahsen Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladı, bu bir birinciydi ve başlı başına bir mesajdı” dedi. Mehmet Şimşek de FT’ye yaptığı açıklamada, “Programın tamamı ekonomiyi yine dengelemeye ve iç talebi yumuşatmaya dayanıyor” dedi.
‘BEKLENMEDİK DÖNÜŞ’
* AKP’de kıdemli bir siyasetçi olan Yılmaz, cumhurbaşkanının tekrar seçilmesinin akabinde atadığı ve ülkeyi uçurumun eşiğinden uzaklaştırmaya çalışan üst seviye önderler ortasında yer alıyor. Bu atamalar, Erdoğan’ın hakikaten de ana akım iktisada dönüp dönmediği konusunda şiddetli bir tartışmayı ateşliyor.
* Yıllardır süren alışılmışın dışında siyasetler, ülkede artan bir dizi ekonomik krizi tetikledi. Bu rahatsızlık, mayıs seçimleri öncesinde Erdoğan’ın popülaritesini yıprattı.
* Fitch’in gelişmekte olan Avrupa ülkeleri ünitesi lideri Paul Gamble, “Sonuçlar ne olursa olsun, aslında seçimlerde zafer kazandıran şey bir tıp siyaset senteziyidi. Münasebetiyle bu cins bir tam aksine dönüş beklenmedikti” dedi.
‘BÜYÜK DENGESİZLİKLERE YOL AÇTI’
* Düşük faiz, Erdoğan’ın ekonomik programının temel direğiydi. Lakin hükümet birebir vakitte birçok şirket ve kişinin dolara-altına sığındığı bir devirde ekonomiyi ‘liralaştırma’ tarafında adımlar da attı.
* Türkiye, lirayı istikrara kavuşturmayı amaçlayan art kapı müdahalelerine 2021’den bu yana on milyarlarca dolar harcadı ve tıpkı vakitte döviz bulunduran şirketlere ek yükler getiren kural ve düzenlemeleri uygulamaya koydu. Uygulanan siyasetler Türkiye iktisadında büyük dengesizliklere yol açtı.
* Pek çok ekonomist, Erdoğan’ın rotayı değiştirmemesi halinde ülkenin mali bir felakete sürükleneceğinden kaygı duyuyordu. Eski Merkez Bankası baş ekonomisti Hakan Kara, “Önceki siyasetler devam etseydi, ödemeler istikrarı krizine yahut sert sermaye denetimlerine yol açardı” dedi.
ENDİŞELER SÜRÜYOR
* Erdoğan yeni ekonomik programı onaylarken, yatırımcılar ve ekonomistler cumhurbaşkanının sıkı para siyaseti konusundaki sabrının ne kadar süreceği konusunda derin telaş duyuyor.
* Analistler ayrıyeten siyasetin daha ortodoks bir istikamette ilerlemesine karşın Erdoğan’ın uzun müddettir büyümeye odaklanmasının enflasyonu dizginleme teşebbüslerine önemli bir zorluk teşkil ettiği konusunda uyarıyor.
* Para siyasetindeki teknik detayların ötesinde, daha evvel birçok ani dönüşe şahit olan yatırımcıların peşini bırakmayan şey, Türkiye’nin kaygı verici siyasetleri.
* Erdoğan’ı bu sefer iktisat siyasetlerinin rotasını değiştirmeye iten şeyin ne olduğu tam olarak bilinmiyor. Lakin pek çok yönetici, yeni siyasetlerin sistemsiz uygulanmasından ve mevcut siyasetlerde yapılan değişikliklerden ötürü hayal kırıklığına uğradı ve bunların iş yapmayı çok zorlaştırdığından şikayet etti.
* FT’ye konuşan eski bir üst seviye bürokrat, Erdoğan’ın faiz oranları konusunda fikrini değiştirdiğinden katiyetle kuşku duyduğunu söyledi ve cumhurbaşkanının sabrının her an tükenebileceği konusunda uyardı.
