ABD-AB tepesinden İsrail’e takviye, Gazze için “endişe” açıklaması
ABD ile AB başkanlarının, Washington’da İsrail-Filistin çatışması yüklü gündemle gerçekleştirdiği 27’nci tepe toplantısı sonucunda ortak açıklama yapıldı.
Açıklamada, İsrail-Filistin çatışmalarıyla ilgili, Hamas’ın İsrail’e yönelik hücumları en sert lisanla kınanarak “Hiçbir şey terörü haklı çıkaramaz. İsrail’in bu taarruzlar karşısında, memleketler arası hukuk ve memleketler arası insancıl hukuk çerçevesinde kendisini savunma hakkı olduğunu teyit ediyoruz.” değerlendirmesi yapıldı.
Açıklamada, bölgedeki ortaklarla yakın işbirliği içinde olunacağı belirtilerek şu sözlere yer verildi:
“Gazze’deki berbatlaşan insani krizden de kaygı duyuyoruz. Bölgesel bir tansiyonun önlenmesi çok değerli. Tüm rehinelerin çabucak salınması daveti yapıyor, iki devletli tahlilin kalıcı barışa giden geçerli yol olmaya devam ettiği tarafındaki görüş birliğimizi vurguluyoruz.”
– “Rusya’nın tahıl ihracatını tedbire teşebbüslerini ve tahıl depolarına yönelik ataklarını kınıyoruz”
Açıklamada, Rusya-Ukrayna savaşına ait değerlendirmeler de yapılarak AB ve ABD’nin Ukrayna’nın siyasi, finansal, insani ve askeri destekçisi olmayı sürdüreceğinin altı çizildi.
Rusya’nın, savaşı durdurmaya ve birlikleri ile askeri ekipmanını şartsız olarak milletlerarası alanda tanınan Ukrayna topraklarından çekilmeye çağrıldığı açıklamada, Ukrayna Barış Formülü’ne en geniş memleketler arası dayanağı sağlama kararlılığı da lisana getirildi.
Açıklamada, Ukrayna’da kalıcı barış için toprak bütünlüğüne ve egemenliğine hürmetin kaide olduğu vurgulanarak “Başta en savunmasız ülkelerin şiddetli biçimde yaşadığı ve Rusya’nın sebep olduğu güç, iktisat ve besin güvenliği meselelerine milletlerarası kamuoyuyla karşılık vermek için çalışıyoruz. Rusya’nın, Karadeniz Tahıl Girişimi’nden çekildiği günden bu yana tahıl ihracatını tedbire teşebbüslerini ve Ukrayna’nın tahıl depoları ile sevkiyat tesislerine yönelik hücumlarını kınıyoruz.” tabirleri kullanıldı.
Rusya’nın savaşma kabiliyetini sürdürmesine dayanak verenlere yönelik yaptırımlara devam edileceğine dikkati çekilen açıklamada, Gürcistan ve Moldova’nın toprak bütünlüğüne verilen dayanağın de altı çizildi.
Açıklamada ayrıyeten Sırbistan ve Kosova ortasında yaşanan gerginliğin ivedilikle azaltılması ve diyalog masasına dönüşün şartsız ve süratli halde gerçekleşmesi gerektiğinin altı çizildi.
Açıklamada Ermenistan ve Azerbaycan ortasında egemenliğin, hudut dokunulmazlığının ve toprak bütünlüğünün karşılıklı tanınmasına dayanan kalıcı bir barışı sağlama kararlılığı da paylaşıldı.
– “Çin’le yapan ve istikrarlı bir bağ kurmaya hazırız”
Gelişmiş, demokratik ve güçlü bir Afrika’nın AB ve ABD’nin çıkarına olduğu tabir edilen açıklamada, Hint-Pasifik bölgesinin istikrarı, güvenliği ve refahı için işbirliğini artırma konusundaki kararlılık lisana getirildi.
Çin’in başka bir başlıkta ele alındığı açıklamada, “Endişelerimizi Çin’e direkt tabir edebilmenin ve Çin’le samimi bir ilgi kurmanın kıymetinin şuuruyla Çin’le yapan ve istikrarlı bir ilgi kurmaya hazırız.” sözleri yer aldı.
Ekonomisi, ortak çıkarlar ve milletlerarası kamuoyunda oynadığı rol gereği Çin’le ilgilerin gerekli olduğu kaydedilen açıklamada, Çin, başta iklim ve biyolojik çeşitlilik krizleri olmak üzere global problemlerde işbirliği içinde çalışmaya davet edildi.
Çin’i Doğu ve Güney Çin Denizi’ndeki tek taraflı adımlar konusunda uyaran taraflar Tayvan konusundaki siyasetlerinde hiçbir değişiklik olmadığını kaydetti.
Açıklamada, “Tibet ve Sincan’daki (Uygur Özerk Bölgesi) insan haklarına ait tasalarımızı lisana getirmeye devam edeceğiz.” değerlendirmesi yapıldı.
Çin ayrıyeten savaş ve saldırganlıkları durdurması, askerlerini Ukrayna’dan çekmesi için Rusya’ya baskı yapmaya davet edildi.
– Yeni ekonomik koridorlarla sürdürülebilir ekonomik büyümeye takviye verilecek
ABD ile AB ortasındaki savunma işbirliğinin artacağı kaydedilen ortak açıklamada, tarafların Birleşmiş Milletlerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne bağlılığı da vurgulandı.
AB ve ABD’nin, düşük ve orta gelirli ülkelere değerli katkılar yapacağı tabir edilen açıklamada, 2027 yılına kadar düşük ve orta gelirli ülkelerde 600 milyar dolarlık kaliteli altyapı yatırımlarının gerçekleştirileceği kaydedildi.
Açıklamada, yeni ekonomik koridorlar oluşturularak sürdürülebilir ekonomik büyümeye takviye verileceği belirtilerek iklim krizi, biyolojik çeşitliliğin yok olması ve kirlilik üzere hususlarda tarafların işbirliğini derinleştirme kararlılığına vurgu yapıldı.
– “Yapay zekayı kamu faydası için kullanma taahhüdümüzü teyit ediyoruz”
Güvenli, yaratıcı ve rekabetçi bir dijital ekosistem kurulması için tarafların adım attığı söz edilen açıklamada, yapay zekanın yararlarından yararlanmak, risklerini ise yönetmek için ABD ve AB’nin öteki paydaşlarla işbirliği içinde olduğu vurgulandı.
Açıklamada, “Özellikle tarım, hava kestirimi, acil durum idaresi ve müdahale, elektrik şebekesi optimizasyonu, sıhhat ve tıbbi araştırmalar üzere alanlarda yapay zekayı kamu faydası için kullanma taahhüdümüzü teyit ediyoruz.” sözleri kullanıldı.
Taraflar ortası stratejik teknolojiler konusunda araştırma işbirliğinin ehemmiyetine işaret edilen açıklamada, daha inançlı bir siber ortam maksadı için yapılacaklardan da kelam edildi.
Dünya Ticaret Örgütü ıslahatının iki tarafın da çıkarına olduğu belirtilen açıklamada “Kritik tedarik zincirlerinde çok bağımlılığı azaltmak için partner ülkelerle yakın işbirliği içinde olmaya devam edeceğiz.” tabirleri kullanıldı.
Açıklamada, tedarik zincirlerindeki çeşitliliğin ekonomik baskılara karşı duruşu güçlendireceğine de işaret edildi.
Eğitim alanında işbirliğine de vurgu yapılan açıklamada, tarafların öğrenci ve akademisyen değişimi programları olan Erasmus ve Fulbright programlarına dayanaklarını artıracağı kaydedildi. (AA)
