Yabancıya konut satışlarında kaygı sarsıntısı
Yılın ikinci ayında yaşanan ve 11 vilayette büyük yıkıma neden olan Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar, konut piyasasını da derinden etkiledi.
Yabancıların Türkiye’de taşınmaz alımını kolaylaştıran ve parayla vatandaşlık veren hükümet, yabancılara konut satışını hızlandırmış; bu satışlar Covid-19 devrinden itibaren de tepe düzeylere ulaşmıştı.
Akkuyu’da çalışan Rus çalışanlar ve savaş sonrası Türkiye’ye göç eden Ukraynalıların da tesiriyle bu satışlar uçuşa geçmiş; bu durum yurt içinde kiralık ve satılık konut fiyatlarını da artırıcı bir tesir yapmıştı.
Ancak yabancılara konut satışlarının, 2022 Aralık ayının 6 bin 300 adetlik yüksek bir satış adediyle tamamlanmasının akabinde, bilhassa bu yılın ikinci ayından yani Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin yarattığı büyük yıkımdan sonra düşmeye başlaması dikkat çekti.
Yabancıya konut satışlarının en çok azaldığı vilayet ise İstanbul oldu.
Eylülde Türkiye’den en çok konutu Ruslar aldı. Bunu İran, Irak ve Almanya vatandaşları izledi. (Kaynak: TÜİK)
KAHRAMANMARAŞ SARSINTISINDAN SONRA SERT DÜŞTÜ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran, yabancıya satışlar ocak ayında yıllık bazda yüzde 0,6 azalırken, bu oran zelzelenin yaşandığı şubat ayında yüzde 27’ye ve martta yüzde 38,7’e fırladı. Bu düşüş yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde de artarak devam etti.
Buna nazaran, yabancıya konut satışları nisanda yıllık bazda yüzde 60,3, mayısta yüzde 46,9 ve haziranda yüzde 69,6 ile sert düşüş yaşadı. Temmuzda yüzde 28,9 azalan yabancıya konut satışları, ağustos ve eylülde ise yıllık bazda yüzde 42 geriledi.
Sene başında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının hissesi yüzde 4,3 iken, yılın 9. ayına gelindiğinde bu oran yüzde 2,9’a indi.
İSTANBUL’DAKİ DÜŞÜŞ ANTALYA’YI SOLLADI
Antalya’da yabancıya konut satışları 2023 Eylül’de bir evvelki yılın tıpkı ayına kıyasla yüzde 36,4 azalarak 1007 adede geriledi.
Aynı periyotta İstanbul’da yabancıya konut satışı ise 1795 adetten 978’e düştü ve yüzde 45,5 azalmış oldu.
2022 Ocak-Eylül aralığındaki yabancıya konut satışları ise, Antalya’da yüzde 29,2 azalarak 14 bin 656’dan 10 bin 372’ye gerilerken; İstanbul’da bu düşüş yüzde 54’ü aştı.
Buna nazaran, İstanbul’da 2022 Ocak-Eylül devrinde toplam 19 bin 594 konut yabancılara satılırken, bu yılın birinci 9 ayında bu sayı 8 bin 965’e geriledi.
Sozcu.com.tr’ye konuşan Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Celal Erdoğdu, “İstanbul’daki satışlarda yabancıların hissesi yüzde 10’lara kadar ulaşmıştı lakin sarsıntı sonrasında İstanbul’da yabancılara konut satışı yüzde 5’lere kadar geriledi” dedi ve bu gerilemedeki ögelerden birincisinin kentte beklenen büyük zelzele olduğuna işaret etti.
Ülke genelinde konut satışları 2023 Ocak-Eylül aralığında bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 15 geriledi. (Kaynak: TÜİK)
FİYATLARIN DOLAR BAZINDA ARTMASI DA ETKİLEDİ
Gerilemedeki ögelerden birincisinin sarsıntı iken ikincisinin ise ‘yüklenmiş olan talebin sönümlenmesi’ olarak açıklayan Erdoğdu, “Üçüncü neden de Türkiye’de konut fiyatlarının döviz bazında yükselmiş olması” diye konuştu.
“Rusya-Ukrayna savaşı ile Türkiye’yi tercih eden yabancılar gereksinimleri olan yatırımları bu süreçte gerçekleştirdiler ve yükselen satışlar gerilemeye başladı” diyen Erdoğdu, şöyle devam etti:
“Fiyatların yükselmesi ile yabancılar açısından da cazibe azalmaya başladı.
Yabancıların en fazla konut aldığı devir olan 2018-2022 periyodunda Türkiye’de ortalama konut metrekare fiyatı yaklaşık 500 dolar dolayında seyrederken, 2021 Aralık periyodunda yükselen metrekare fiyatları Mayıs 2023’te 1.194 dolara yükseldi. Fiyatların döviz bazında yükselmesi de yabancıların ilgilerinin azalmasına neden olan ögelerden.”
