Taban fiyat ne kadar olacak? Minimum fiyat artırımı için 15 bin lira detayı…
Hükümet yetkileri, patron kesiti ve emekçi kesitinin bir ortaya gelmesiyle Minimum Fiyat Tespit Kurulu Aralık ayında birinci toplantısını yapacak. Hükümet tarafından gelen “beklenen enflasyona nazaran zam” ve “tek zam” açıklamaları taban fiyat artırımı için bekleyen çalışanları kaygılandırırken, minimum fiyat için pazarlıkların başlaması beklenen fiyat barizleşti.
ASGARİ FİYAT NE KADAR OLACAK?
Temmuzdan bu yana geçen 4 aylık devirde enflasyon yüzde 29.4 gerçekleşti. Kasım ayı enflasyonu yüzde 3 civarında açıklanırsa aralık ayı için de benzeri bir sayı kestirimi yapılarak 6 aylık enflasyon için en az yüzde 37.3 sayısı gündeme gelecek. Bu da yalnızca enflasyon hesabıyla bile kaybın telafisi için yeni yılda minimum fiyatın en az 15 bin 700 liraya çıkarılması gerektiği manasına geliyor. Hasebiyle masada enflasyon hesabı dikkate alınacağı için asgari fiyat pazarlığının en az 15 bin 700 liradan başlaması bekleniyor.
ASGARİ FİYAT ARTIRIMI İÇİN SEÇİM SÜRPRİZİ GELEBİLİR
Asgari fiyat her ne kadar pazarlık masasında görüşülse de son kararı Cumhurbaşkanı Erdoğan veriyor. Erdoğan, en son genel seçimlerin çabucak öncesinde yapılan kamu çalışanlarının toplu kontrat artırımını seçim nedeniyle yükseltmiş, akabinde da memurlara tıpkı kelamı vermişti. Artık de taban fiyat görüşmeleri mahallî seçimlerin çabucak öncesinde yapılacağı için masada emekçi tarafının büyük avantaj yakaladığı, artırım oranının yüzde 50 civarında belirlenmesinin sürpriz olmayacağı söz ediliyor. Bu artırımın verilmesi halinde ise yeni minimum fiyat 17 bin 103 TL olacak.
2024 YILINDA MİNİMUM FİYAT İÇİN TEK ARTIRIM SİNYALİ
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in eylül ve ekim ayında yaptığı açıklamalarda, yüksek enflasyonun bir nedeni olarak yüksek fiyat artırımlarına işaret etmesi ve fiyatlarda geçmiş enflasyona değil beklenen enflasyona nazaran artırım yapılması gerektiğini söylemesinin akabinde Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’dan dikkat çeken bir açıklama geldi.
Kabine toplantısı sonrasında gazetecilerin taban fiyatla ilgili sorusuna Işıkhan, “Temmuz ayında olduğu üzere prensip tekrar enflasyona ezdirmemek. Minimum fiyat zati daima yılda bir seferdi biliyorsunuz. Yeniden tek artırım olacak halde çalışıyoruz.” karşılığını verdi.
BEKLENEN ENFLASYON NE KADAR?
Merkez Bankası (TCMB), enflasyon beklentisini, 2023 sonu için yüzde 65, 2024 sonu için yüzde 36 olarak açıklamıştı. OVP’de de 2023 sonu için yüzde 65’lik, 2024 sonu için yüzde 33’lük enflasyon beklentisi yer almıştı.
TCMB’nin beklentileri, Mayıs 2024’te manşet enflasyonun yüzde 75 ile tepeyi görmesi ve yılın birinci altı ayında birikimli enflasyonun yaklaşık yüzde 24 olacağı istikametinde.
2024 ortasında ara artırım olmadığı durumda, minimum fiyatım satın alma gücünde önemli bir erime olacak.
ASGRİ FİYATA YAPILAN ARTIRIM ERİDİ
Çalışma iktisadı profesörü Aziz Çelik, taban fiyatla ilgili tartışmaları sozcu.com.tr’ye kıymetlendirdi.
Asgari fiyata temmuz ayında gelen yüzde 34’lük artırımın yüzde 30’luk kısmının dört aylık enflasyonla birlikte silindiğine dikkat çeken Çelik, emekli ve memur aylıklarında geçmiş enflasyona nazaran artırım yapılırken taban fiyatta beklenen enflasyonun dikkate alınmasının mümkün olamayacağını vurguladı.
Asgari fiyatta geçmiş enflasyonu, ekonomik büyümeyi ve geçim kaidelerini dikkate alan bir düzenleme yapılması gerektiğini söyleyen Çelik, resmi enflasyonun fiyatlardaki kaybı tam olarak yansıtmadığına da işaret etti.
