İmamoğlu; İBB’nin 2024 bütçesini sundu, 2. devir için bildiri verdi

İBB Lideri Ekrem İmamoğlu, Saraçhane’deki başkanlık binasında gerçekleştirilen İBB Meclisi kasım ayı oturumlarının son birleşiminde 2024 yılı yatırım ve hizmet bütçesini sundu.

İBB’nin 2024 bütçesi 231 milyar 500 milyon TL olarak belirlendi. Bütçenin 20 milyar TL’sinin iç ve dış borçlanma ile denkleştirilmesi öngörülüyor. İBB’nin bağlı kuruluşlar ve iştirak şirketleriyle birlikte toplam konsolide bütçesi 516 milyar TL’ye ulaştı.

“YATIRIMA 145 MİLYAR TL AYIRDIK”

İmamoğlu bütçe sunumuna başlarken Türkiye Cumhuriyeti’nin ve CHP’nin 100’üncü yılını kutladı. Yeni genel lider Özgür Özel ve eski genel lider Kemal Kılıçdaroğlu’na teşekkür eden İmamoğlu, CHP’de kongre sürecinde yaşanan değişimin siyaset açısından güzel okunması gerektiğini söyledi. İmamoğlu İBB bütçesini şöyle özetledi:

*2024 yılı bütçesi, Türk Lirası olarak neredeyse geride bıraktığımız 5 yılın toplam bütçesi büyüklüğünde bir bütçedir. İkinci devrimizin birinci yılı olan 2024 yılı İstanbul Büyükşehir Belediyesi bütçemiz özetle şöyledir; toplam bütçe gelirlerimizi 178 milyar 500 milyon lira, toplam bütçe masraflarımızı ise 213 milyar 500 milyon lira olarak tasarladık.

*Dolayısıyla 2024 yılında hizmet ve yatırımlarımız için 35 milyar lira finansmana muhtaçlık duyacağımızı öngörüyoruz. Bunun 15 milyar lirasını nakit ve Eurobond mevcudumuzdan karşılayacağız.  20 milyar lirasını ise borçlanmayla finanse etmeyi planlıyoruz.

*İSKİ ve İETT dahil 2024 yılı konsolide bütçemiz 294 milyar lira. İştirak şirketlerimizin 2024 yılı bütçesi ise 222 milyar lira olacak. Münasebetiyle toplam konsolide bütçemiz 516 milyar liraya ulaşacak. 2024 yılında iştiraklerimiz dahil yatırıma 145 milyar lira ayırdık.

*Böylece Türkiye’de mahallî idareler eliyle yapılacak bütün yatırımların dörtte birini tek başımıza İstanbul olarak yeniden biz yapacağız.

“METRODA REKOR KIRDIK”

4,5 yılda gerçekleştirilen yıllık metro imal suratının İstanbul ve Türkiye tarihinde bir rekor olduğuna dikkat çeken İmamoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü;

*Göreve geldiğimiz günden bu yana, toplam 47,3 km metro sınırının üretimini tamamladık. 2024 Mart sonuna kadar; Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli Metro Sınırının Çekmeköy-Samandıra ortasındaki 6,5 km kısmını ve Ataköy-İkitelli Metro çizgisinin Bahariye-Ataköy ortasındaki 11,3 km kısmını da tamamlayacağız.

*Böylece toplam 17,8 km yeni metro sınırını 2024 Mart sonuna kadar hizmete açacağız. Hasebiyle birinci devrimizde 65,1 km uzunluğunda raylı sistem çizgisinin inşasını tamamlayarak hizmete açmış oluyoruz.

*Bu da yıllık ortalama 13 km’ye tekabül ediyor. Gururla tabir ediyorum ki, bizden evvelki 25 yılın ortalamasının 4 katından daha fazla metro çizgisini her yıl İstanbul’a kazandırdık.

2. PERİYODUNUN VİZYON PROJELERİNİ ANLATTI

Her yıl yatırım bütçesinin yaklaşık yüzde 40’ını raylı sistemlere ayırdıklarını belirten İmamoğlu 2024 yılında bu oranı yüzde 55’e çıkardıklarını ve metrolara 33 milyar 338 milyon lira kaynak ayırdıklarını söyledi.

YENİ DEVİRDEKİ VİZYON PROJELERİ

İkinci periyotta imza atacakları vizyon projelerini de anlatan İmamoğlu “Yeni kuşak, ekspres metro olarak tasarladığımız HIZRAY, 74.5 km uzunluğunda olacak ve tümü yeraltı olmak üzere 13 istasyondan oluşacak. Beylikdüzü’nden Sabiha Gökçen Havalimanı’na 55 dakika üzere bir müddette ulaşım sağlayarak, günde ortalama 1.5 milyon, yılda yaklaşık 550 milyon yolcu taşıyacak. HIZRAY’ın proje çalışmalarını tamamladık; ihale hazırlık çalışmaları ve finansman görüşmelerini sürdürüyoruz” dedi.

“CUMHURBAŞKANI TEK İMZA ATMADIĞINDAN SÜREÇ TAMAMLANAMIYOR”

Diğer vizyon projelerinin de Sefaköy-Beylikdüzü metro çizgisi olduğunu belirten İmamoğlu;

*Bu proje; Büyükçekmece, Esenyurt, Avcılar, Beylikdüzü, Küçükçekmece ve Bakırköy ilçelerimizden geçecek ve yaklaşık 4 milyona yakın hemşerimizin kent içi hareketliliğini ve hayat kalitesini artıracak.

*Hattın acilen üretimine başlanması gayesiyle Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile Yeşil Kent Aksiyon Planı mutabakatı imzalayarak, ön protokol ile dış finansman temin sürecini harekete geçirdik. 2022 ve 2023 yılları Kamu Yatırım Programlarına alınması için 3 sefer Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığına müracaatta bulunduk.

*Ancak Cumhurbaşkanlığından tek bir imza alamadığımızdan dış finansman kullanımı için gerekli olan süreç tamamlanamıyor. Kamu Yatırım Programına alınmamış olmasına karşın, biz Sefaköy-Beylikdüzü çizgisinin fizibilite ve projelendirme çalışmalarını tamamlayarak süreci ilerletiyoruz.

*Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığına bir sefer de burada sizlerin huzurunda seslenerek; verilecek onayın, İstanbul’a ve İstanbulluya yapılacak bu büyük hizmetin bir modülü olmak manasına geleceğini ısrarla tekrarlıyor ve önümüzün açılmasını diliyorum.

METROBÜS SİSTEMİ DEĞİŞİYOR

İmamoğlu, metrobüs sisteminin dönüştürmek için düğmeye bastıklarını açıklayarak şunları söyledi:

*İstanbul’un değerli bir yükünü sırtlanan, lakin gerek karbon salınımı, gerekse sağladığı kapasite, konfor ve güvenlik düzeyiyle yetersiz olan metrobüs sistemini dönüştüreceğiz. Kısa vadede vatandaşlarımızı rahatlatmak için metrobüs sayısını artırmak istedik. 2015’ten itibaren metrobüs alımı yapılmamıştı.

*Ancak bununla ilgili bulduğumuz finansmanı kullanabilmemiz için gerekli müsaade  yaklaşık 3 yıldır Cumhurbaşkanlığı’nda imza bekliyor. Biz bu engellemeye karşın durmadık ve öz kaynaklarımızla 252 yeni, yüksek kapasiteli metrobüsün alımını gerçekleştirdik.

*İlave olarak, kontratını imzaladığımız 12 metre uzunluğundaki 150 solo otobüsü Ocak ayından itibaren hizmete alacağız. Fakat bunu kâfi bulmuyoruz. Bu sistemi büsbütün dönüştüreceğiz.

*Yüzde 100 elektrikle çalışan, sıfır emisyon bedeline sahip, konfor standartları bakımından metro ile eşdeğerde olan, güvenlik manasında ise insani kusur faktörünü devreden çıkararak otomatik rota takibi yapabilen yeni sistemi çok yakında İstanbul’a tanıtacağız.

DEPREME HAZIRLIK ÇALIŞMALARINI ANLATTI

Depreme hazırlık çalışmaları hakkında bilgi veren İmamoğlu, şunları söyledi;

*4 yıl içerisinde 91 adet nazım imar planını güncelledik, 57 bölgede de hala çalışmalarımız devam ediyor. Birçok bölgede 40-50 yıldır bekledikleri tapularına kavuştular; sarsıntıya sağlam yapılaşma süreçlerini başlattılar.

*2019 yılından beri süratli tarama ile bina inceleme formülünü kullanarak bina bazında risk tespitleri yapıyoruz ve bu kapsamda 110 bin binayı ziyaret ettik. Birçok 6 Şubat sarsıntısı sonrası olmak üzere 160 bin yeni müracaat aldık.

*Ve bunlardan 35 bin binada taramalar yaptık. Süratli tarama ile yaptığımız incelemelerde İstanbul genelinde 318 binada sarsıntı güvenliğinin çabucak hemen hiç olmadığını belirledik ve bu binaların tahliye ve yıkım süreçlerini başlattık.

*İkinci etapta yer alan bin 238 bina için meclis kararımızı aldık ve hala saha çalışmalarını yapıyoruz. Şimdiye kadar 132 binada resmi süreçler başlattık, yıkım süreçlerini yönetiyoruz. 132 binanın süreci tamamlandığında bin 400 aile tahliye edilmiş olacak.

*Yıkımı tamamlanan binalarda ve E Sınıfı olarak tespit ettiğimiz tüm riskli yapılarda, hem mülk sahiplerine hem de kiracılarına aylık 4.500 lira kira dayanağı veriyoruz. 8 ilçemizde başlattığımız mikrobölgeleme çalışmalarına, 60 milyon lira bütçe ayırdık.

*Deprem alanındaki çalışmalarımız için 2024 bütçesinde 10 milyar 623 milyon lira kaynak ayırdık. İstanbul’a kazandırdığımız yeni binalarla da kentimizin sarsıntıya dirençli yapı stoğunu güçlendiriyoruz.

“TÜM BUNLARI HANGİ ŞARTLARDA BAŞARDIK?”

İBB’nin fiyatsız anne karttan halk süte, kreşlerden yurtlara, yeni açılan kütüphane ve kültür merkezlerinden etraf yatırımlara kadar 4.5 yılda yaptıkları çalışmaları özetleyen İmamoğlu “Tüm bunları hangi şartlarda başardığımıza da değinmek istiyorum” diyerek dikkat çeken tespitlerde bulundu.

İmamoğlu  “Göreve geldiğimizden beri  uygulanan engellemeleri, hak ve mülklerimize el koymaları, önümüze her gün çıkarılan bir öteki orantısız vesayet bariyerlerini, her birimize, her bir şirketimize gönderilen ve eşi tarihimizde görülmemiş sayıdaki teftişleri saymıyorum… Mesnetsiz suçlamaları, çalışanlara terörist yakıştırmalarını, hakkımda verilen siyasi kararları buradan hatırlatmak isterim. Bizim elimizde olmayan ekonomik parametrelerden kaynaklanan zorlukları özetlemek istiyorum” dedi.

“EKONOMİ İSTİKRARLI OLSAYDI İSTANBULUMUZ ŞAHLANDIRIRDIK”

Karşı karşıya olunan ekonomik tabloyu şöyle özetledi:

*Eğer sağlıklı büyüyen, istikrarlı bir ülke iktisadına sahip olsaydık, biz bu mega kenti, hoş İstanbulumuzu kat be kat daha fazla şahlandırırdık. 2018’den beri içinde çalkalandığımız kur krizi ve bu tarihten itibaren tekrarlanan basiretsizliklerle her gün artan ekonomik kriz, hayatın her alanında olduğu üzere belediyemizin maliyetlerini de çok dramatik biçimde artırdı.

*Geride bıraktığımız 5 yıl üzere kısa bir müddette tüm mal ve hizmetlerin fiyatları o denli astronomik oranlarda arttı ki, gelişmiş iktisatların bir yılda yaşadığı enflasyonu biz bazen haftada yaşıyoruz.

“MIZRAK ÇUVALA SIĞMIYOR”

*Şimdi dünyada enflasyon düşüş trendine girmişken bizde artmaya devam ediyor.  Eskiden “3 ay sonra tamam, önümüzdeki yılın ortasında düşecek” denilen enflasyon resmi raporlarda ve telaffuzlarda bile “2026’da düşecek” diye değiştirildi. Mızrak çuvala sığmıyor. Hepimiz biliyoruz ki Türkiye’miz  derin ekonomik krizle boğuşuyor.

*Görülmemiş bir enflasyon fırtınası, fiyatların her gün bir evvelki güne kıyasla artıyor olması, kaçınılmaz olarak bizim bütçemizi de olumsuz etkiliyor. Tüm hizmetlerimizin ve yatırımlarımızın maliyetinin kat be kat arttığı bu süreçte, yatırımlarımızı öz kaynaklarımızla finanse etmenin yanı sıra gerçek borç idaresi yaparak 4. 5 yılda 7.8 milyar lira iç kredi kullandık. Bunun karşılığında 11.1 milyar lira iç borç geri ödedik.

“KAMU BANKALARINDAN ALDIĞIMIZ KREDİ SIFIR”

*Bu mühlet zarfında düşük faizli kredi veren kamu bankaları ve Vilayetler Bankasına sayısız müracaat yapmamıza rağmen hiçbirine olumlu cevap alamadık. Aldığımız kredi sıfır.

*Metro inşaatlarına 1.5 milyar Euro nakit ödeme yapmanın yanı sıra evvelki periyot alınan kredilere için de 1 milyar Euro dış borç ödemesi gerçekleştirdik. 2019 Haziran’ından bu yana bugünkü kurlarla 79 milyar lira dış borcu geri ödedik.

“79 MİLYAR BORÇ ÖDEDİK, 62 MİLYAR TL KUR FARKINA MARUZ KALDIK”

*Bununla birlikte hükümet kendi yaparak bize devrettiği metrolar karşılığında 4.2 milyar lirası son 9 ayda olmak üzere, toplam 4.5 milyar lirayı bizden tahsil etti. Tam da bu noktada çok değerli bir hususu daha dikkatinize sunmam gerekiyor. Vazifeye geldiğimiz 2019 Haziranından bu yana, tam olarak 62 milyar lira kur farkına maruz kaldık.

*Yani 2019 Haziranından bu yana bugünkü kurlarla 79 milyar lira toplam borç geri ödemesi yapmamıza rağmen, kur artışından kaynaklı 62 milyar liralık ek maliyete maruz kaldık. Yani neredeyse ödediğimiz borç meblağı kadar bir kur maliyeti bindi sırtımıza.

“45 KM DAHA METRO ÇİZGİSİ YAPABİLİRDİK”

*Üzülerek söylüyorum ki iktisadın bu derece yanlış yönetilmesi sebebi ile uğradığımız bu kur ziyanı ile bugünkü kurla hesaplansa dahi 45 km daha metro çizgisi yapılabilirdi. Bu, yalnızca kur artışının bize yüklediği maliyet. Bu maliyet İstanbullunun sırtını yük olmuştur.

*Bir de enflasyonun yarattığı fiyat artışından kaynaklanan ek maliyetler var. Girdi maliyetlerimizde, personellik maliyetlerimizde, üretim maliyetlerimizde nereden baksanız 4-5 kat artış oldu. Lakin bu olağandışı düzeydeki kur ve fiyat artışlarına karşın, akılcı ve basiretli finansal idare sergileyerek, İstanbul’un her yanında önemli ve büyük yatırımlar ve açılışlar yapmaya devam ediyoruz.

*Üstelik bunu vazife süremiz esnasında merkezi hükümetin 2 tasfiye kararnamesi çıkararak kamu müteahhitlerine fesih hakkı vermesine karşın başardık. İhalelerin yükleniciler tarafından tek taraflı iptal edilebildiği, makro ekonomik belirsizlikler sebebiyle onlarca ihalenin yaklaşık maliyet oluşturulamaması sebebiyle iptal edildiği bir devirde başardık.

*Haziran 2019 tarihinde devraldığımız tüm borçların iç kredi, dış kredi, kamu kurumlarımıza ve yüklenicilere olan tüm borçların toplam meblağı 4 milyar 57 milyon Euroydu. Bugün itibariyle ise iç, dış, kurum ve yüklenicilere olan tüm borçlarımız toplam 3,4 milyar Euro.

“BORCU AZALTTTIK”

*Devlet bankalarının tek kuruş kredi vermeye yanaşmadığı ve her geçen gün yeni bir pürüzün çıkarıldığı bu devirde yaptığımız yüzlerce yatırım ve atılıma karşın, döviz cinsinden hesaplayarak gerçek sayılarla bakacak olursak, belediyemizin borçlarını azalttık.

*Üstelik de ülke idaresinde ısrar edilen akıl dışı iktisat siyasetlerinin sonucunda, girdi ve üretim maliyetlerimiz kat be kat arttığı halde belediye idaresinde finansal sürdürülebilirliği başardık.

“İSRAFA MÜSAADE VERMEDİK”

*Bütçe kullanırken yatırım kararlarımızı fayda-maliyet tahliline dayandırarak, kamusal yararı yüksek yatırımlara ehemmiyet ve öncelik verdik. İsrafa, ihmale ve iltimasa müsaade vermedik. Her evrede bütçe disiplinine sadık kaldık, bütçemize rahmet kazandırdık.

2. PERİYOT MESAJI

*Bu vesileyle sevgili İstanbullulara, ikinci devrimizde de birebir prensipler ışığında, tıpkı disiplin ve motivasyonla yatırım ve hizmetlerimize devam edeceğimize kelam veriyorum.

*4,5 yıl süren birinci devrimizde başardığımız tüm işler, bu rahmet ve motivasyonun sonucudur.

*İkinci periyotta tam yol ileri diyerek, bu millete ve eşsiz kente hizmet etmeye devam edeceğiz.

AKP SIRALARI BOŞ KALDI: 2. PERİYODA OLAN MOTİVASYONLARININ GÖSTERGESİ

İmamoğlu sunumunu, konuşması sırasında salondaki AKP sıralarının boş olmasına atıfta bulunarak “Motivasyonu düşen ve önümüzdeki yıl da muhtemelen sıralarını boşaltacak olan arkadaşlarımızın bu bütçeyi yüzde 70’e yakın eksik bir biçimde dinlemelerini ikinci periyoda olan motivasyonlarının göstergesi olarak altını çiziyorum” kelamları ile tamamladı.