Guterres’in mektup atılımından sonra BM harekete geçiyor
Cuma günü BMGK’nin oylamasına sunulması beklenen karar tasarısında Gazze Şeridi ve Filistin halkının “korkunç durumuna” dikkati çekilirken, tüm taraflara bilhassa sivillerin korunması bağlamında milletlerarası hukuk ve milletlerarası insancıl hukuk uyarınca yükümlülüklerini yerine getirmeleri davetlerine yer veriliyor.
Karar tasarısında, BM Genel Sekreteri’nin “acil ve sürekli” olarak Konsey’i bilgilendirmesi talep ediliyor.
İİT VE ARAP KÜMESİ DAYANAĞI
Kısa bir halde “acil insani ateşkes” vurgusuna odaklanmasıyla dikkati çeken karar tasarısına İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Kümesi üyeleri dayanak veriyor.
Diğer taraftan İİT ve Arap Birliği Temas Kümesi’nin yarın Washington’da birtakım görüşmeler gerçekleştirmesi planlanıyor.
Bu görüşmelerin ABD’nin BMGK’de BAE’nin karar tasarısını veto etmesini de engellemeyi hedeflediği düşünülüyor.
BAE’nin BM Daimi Temsilciliği, “Artık bekleyecek vakit yok.” diyerek, Konsey’i sunacağı karar tasarısını desteklemeye çağırdı.
Öte yandan, ABD’nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood, ABD’nin yeni bir Kurul kararının yararlı olduğunu düşünmediğini belirterek, “Gazze’de insani durumu düzeltmek ve rehinelerin özgür bırakılmasını sağlamak için ABD’nin sessiz diplomasiyi” tercih ettiğini duyurdu.
GUTERRES’TEN DEĞERLİ ADIM
BMGK’de 7 Ekim’in akabinde çok sayıda oturum düzenlenmiş ve birçok karar tasarısının veto edilmesinin akabinde Gazze’de çatışmalara “acil ve uzatılmış orta verilmesi” talep edilen 2712 sayılı karar 15 Kasım’da kabul edilmişti.
BM Genel Sekreteri Guterres’in 2017’de misyona başlamasının akabinde birinci kere BM Kuralı’nın 99. unsurunu işleterek BMGK’ye mektup göndermesi, değerli bir atılım olarak bedellendiriliyor.
Söz konusu unsur, Genel Sekretere “uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden” hususları BMGK’nin gündemine getirme yetkisi verse de, BMGK’yi karar almaya zorlama yetkisi sağlamıyor.
BM’nin kuruluşundan bu yana kelam konusu hususun şimdiye kadar farklı genel sekreterler tarafından yalnızca 4 defa kullanıldığı görülüyor. En son Lübnan için 1989’da periyodun BM Genel Sekreteri Javier Perz de Cuellar tarafından işletilen 99. hususun, sık başvurulmadığı ve bir nevi “son çare” olarak kullanıldığı için değerli bir siyasi bildiri verdiği düşünülüyor.
