Taban fiyat ne vakit belirli olacak, ne kadar olacak?

Her yıl sayıları artan taban fiyat ile çalışan vatandaşlar minimum fiyat ne vakit açıklanacak merak ediyor. Birinci iki toplantısı geride kalan taban fiyat için şimdi pazarlık evresine geçilmedi. Yaklaşan seçimin de tesiriyle yüksek bir taban fiyat artırım oranı bekleyen vatandaşları, yapılan “tek zam” açıklamaları hayal kırıklılığına uğratmıştı.

ASGARİ FİYAT NE VAKİT BELİRLİ OLACAK?

AKP’li Muhammed Emin Akbaşoğlu taban fiyatın açıklanacağı tarihe ait açıklamalarda bulundu.

“Asgari fiyatta iki görüşme yapıldı. Geçtiğimiz devirde pandeminin olumsuz koşulları nedeniyle taban fiyat iki sefer belirlendi. Bu süreçte yıllık olarak belirleneceği Çalışma Bakanlığımız tarafından paylaşıldı. 3. görüşme önümüzdeki hafta yapılacak. Personel ve Patron sendikaları minimum fiyatı belirleme noktasında ana ögeler olarak karşımıza çıkıyor. Burada Çalışma Bakanlığı bir hakem üzere misyon yapıyor. Bu hafta cumaya kadar aşikâr olacaktır. Minimum ücretliyi hiçbir vakit enflasyona ezdirmedik ezdirmeyeceğiz. Biz patronlarımızı de desteklemek durumundayız. Şuan 500 TL prim takviyesi veriyoruz”

ASGARİ FİYATTA İKİNCİ RANDEVU GERÇEKLEŞTİ

Toplantıya Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) İdare Konseyi Lideri Özgür Burak Akkol ve Türk-İş Genel Lider Yardımcısı Ramazan Ağar katıldı.

Toplantının akabinde açıklama yapan Türk-İş Genel Lider Yardımcısı Ramazan Ağar şunları söyledi:

“Rakam aşikâr olmadığından ötürü bir şey söyleme imkanımız yok. Geçim koşulları muhakkak. Minimum fiyatla çalışan insanların geçinemediği aşikâr. Özellikle büyükşehirlerde 10 bin TL’den aşağıya konut kirası yok. Bunları güzel kıymetlendirmek lazım. Bu insanların alım gücünü düşünerek hareket etmek gerekir.

Bu hafta içi tekrar bir ortaya gelerek bu işin sona erdirilmesini istiyoruz. Taban fiyatın insanımızı memnun edecek bir formda sonuçlanmasını biliyoruz.

İşveren tarafından ya da hükümet tarafından sayı gelecek ki biz de ‘evet’ ya da ‘hayır’ diyelim.”

İŞÇİLERDEN ÇARPICI AÇIKLAMALAR

Komisyon toplantılarına katılan Adana Kent Hastanesi’nde paklık emekçisi olarak çalışan Hatice Akgedik ve karayollarında 9 yıldır taşeron olarak çalışan Durmuş Öztürk ikinci minimum fiyat görüşmesinden sonra soruları yanıtladı.

Öztürk toplantı sonrasında yaptığı açıklamada “Bizim çocuklarımız da var. İster istemez bizim çocuklarımız da meyve yemek istiyor. Bizim çocuklarımız da peynir yemek istiyor. Bunları yiyemiyor. Gelişimleri zayıf oluyor. Biz neden hayat kurallarına uygun yaşamıyoruz? Çocuklarımız okula gidiyor, 10 lira para istiyor veremiyoruz. Bundan daha evvel çocukların Öğretmenler Günü vardı. Oğlum geldi dedi ki; ‘Baba, Öğretmenler Günü kutlayacağız. Bana 10 lira para verir misin’ dedi. Ben de dedim ki; ‘Oğlum 10 lira param yok’, ‘Herkes Öğretmenler Günü’nü kutlayacak, bizde neden para olmuyor’ dedi. Şöyle düşündüm, o akşam da sabaha kadar da uyuyamadım. Bir yerlerden, çocuğuma 10 lira verebilmek için borç aldım” tabirlerine yer vermişti.

Asgari fiyat tespit komitesinde bayan personelleri temsil eden Hatice Akgedik ise şunları söylemişti:

“İşçiler beslenemiyor. En azından pazara gittiğimiz vakit temel gereksinimlerimizi almak zorundayız lakin alamıyoruz. Yarısını alıyoruz, yarısını alamıyoruz. Bir markete gittiğimiz vakit temel gereksinimlerimizi alamıyoruz. Taban fiyatlı beşerler sahiden güç durumda.

Alım gücümüz bitti. İnanın ben bunu sayın işverenlerime de başkanlarıma da bakanlarıma da söyledim birinci toplantıda. Alım gücü bitti insanların. ‘Semt pazarlarında beşerler yerlerden çürük meyve toplayıp konutlarına götürmek için nasıl gayret ettiklerini bir görün’ dedim.”

AĞAR: SAYI TELAFUZ EDİLMEDİ

Geçen hafta gerçekleşen ikinci toplantının akabinde açıklama yapan Türk-İş Genel Lider Yardımcısı Ramazan Ağar ise toplandıda sayı konuşulmadığını belirterek şunları söylemişti:

“Rakam belirli olmadığından ötürü bir şey söyleme imkanımız yok. Geçim kuralları belirli. Minimum fiyatla çalışan insanların geçinemediği muhakkak. Özellikle büyükşehirlerde 10 bin TL’den aşağıya mesken kirası yok. Bunları yeterli pahalandırmak lazım. Bu insanların alım gücünü düşünerek hareket etmek gerekir.

Bu hafta içi tekrar bir ortaya gelerek bu işin sona erdirilmesini istiyoruz. Minimum fiyatın insanımızı keyifli edecek bir halde sonuçlanmasını biliyoruz.

İşveren tarafından ya da hükümet tarafından sayı gelecek ki biz de ‘evet’ ya da ‘hayır’ diyelim.”

MOODY’S DE DEVREYE GİRDİ

Asgari Fiyat Tespit Kurulu’nda görüşmeler sürerken Türkiye’nin kredi notunda ve görünümünde bir artışa gitmeyen kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, bunun nedenlerini açıklarken gündemdeki taban fiyat artırımına dair dikkat çeken bir ikazda bulundu.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s tarafından açıklanan Türkiye raporunda taban fiyata ait “Yakın vadeli temel risk, talep istikametli enflasyon baskılarını daha da artırabilecek çok fiyat artışları. Başka fiyatlar için de gösterge olan taban fiyat, her yıl ocak ayında artırılıyor” tabirlerine yer verildi.

‘AÇLIK SONU ALTINDA PAZARLIĞA KAPALIYIZ’

Asgari fiyat pazarlığında taraflardan şimdi bir sayı duyulmasa da emekçi tarafı açlık sonunun altında bir sayının pazarlık konusu olmayacağını belirtti. Açlık sonu kasım ayı itibariyle 14 bin 500 TL düzeyinde bulunuyor.

Öte yandan personel ve patron tarafı minimum fiyattaki görüş farklılığına karşın vergi indirimi konusunda mutabık. Her iki taraf, fiyatlar üzerindeki vergilerin kademeli olarak azaltılmasında hemfikir.

Merkez Bankası’nın (TCMB) enflasyon varsayımlarının tutması durumunda açlık hududu Temmuz 2024’te 18 bin 500 TL’yi, Aralık 2024’te ise 21 bin TL’yi aşacak.

TCMB 2024 sonunda resmi enflasyonun yüzde 36 olmasını bekliyor. Minimum fiyata tek artırım olması durumunda yıl sonuna kadar minimum fiyatta en az yüzde 36’lık kayıp olacak.