Anayasa Mahkemesi, Halkın Kurtuluş Partisi’nin (HKP) mühleti içinde birtakım vilayet ve ilçe kongrelerini yapmadığı gerekçesiyle ilgili teşkilatlarının tabiatıyla sona erdiğinin sulh hukuk mahkemelerince tespitine karar verilmesinin, siyasi örgütlenme özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti.
YARGITAY DAVA AÇILMASINI TALEP ETTİ
Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, HKP’nin kimi vilayet ve ilçe teşkilatlarının kongrelerinin mühleti içinde iki kere üst üste yapılmadığı gerekçesiyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı kaymakamlık ve valiliklerden, teşkilatların tabiatıyla sona erdiğinin tespitine ait dava açılmasını istedi.
Davaları sonuçlandıran sulh hukuk mahkemeleri, ilgili vilayet ve ilçe teşkilatlarının bizatihi sona erdiğinin tespitine karar verdi.
PARTİ İSTİNAF SONRASI AYM’YE BAŞVURDU
Bu kararların istinaf mahkemelerinde katılaşması üzerine parti, siyasi örgütlenme özgürlüğünün ihlal edildiği gerekçesiyle AYM’ye başvurdu.
Başvuruyu görüşen Yüksek Mahkeme, partinin Anayasa’nın 68. hususunda garanti altına alınan siyasi örgütlenme özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi.
AYM: KAYMAKAMLIĞIN VAZİFESİ DEĞİL
AYM’nin kararında, siyasi partilerin kapatılması davasını açma ve sicil belgelerini tutmakla vazifeli olan yerin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı olduğu, kaymakamlıkların “siyasi partilerin vilayet ve ilçe teşkilatlarının tabiatıyla sona erdiğinin tespiti” yetkilerinin bulunmadığı tabir edildi.
Başvuru konusu olayda Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının yazısı üzerine, kaymakamlık ve valiliklerin partinin kimi vilayet ve ilçe teşkilatlarının bizatihi sona erdiğinin tespiti ismine dava açtığı anımsatılan kararda, sulh hukuk mahkemelerinin de bu talepleri karara bağladığı aktarıldı.
“HÜKÜMLERİN MAKSADI AŞILDI”
Bu durumun yasallık kaidesini karşılamadığı belirtilen kararda, şu sözler kullanıldı:
– Kamu makamlarının gerek 2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 3. unsuru kapsamında siyasi parti hukukî kişiliklerinin teşkilatlarla bir bütün olduğunu, gerek 4721 sayılı kanunun 87. unsurundaki ‘her ilgili’ tabirinin kaymakamlık ve valilikleri kapsamadığını dikkate almaksızın karar verdiği anlaşılmıştır. Bu bağlamda, anılan kararların emelini aşan, genişletici ve öngörülemez bir halde yorumlandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu değerlendirmeler ışığında müracaata bahis tespit kararlarının yasallık kaidesini karşılamadığı kanaatine varılmıştır. Açıklanan münasebetlerle siyasi örgütlenme özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verilmiştir.
