Küresel Ekonomide Kızıldeniz Sarsıntısı: Şirketlerin Geleceği Ne Olacak? Kaos Hangi Sektörleri Etkileyecek?

Kızıldeniz krizinin arabadan enerjiye kadar her şeyin sevkiyatını altüst etmesiyle birlikte, artan maliyetlerin ve tedarik zincirindeki sıkıntıların şirketlerin kazanç raporlarına yansıması an meselesi.

Bazı firmalar şimdiden bunun etkileri konusunda uyarılarda bulunuyor. Elektrikli araç üreticisi Tesla sevkiyat gecikmeleri nedeniyle Almanya’daki bir fabrikasında iki hafta üretimi durdurmayı planlarken, İsveçli Volvocar Belçika’daki fabrikasında üç gün üretimi durduracağını ilan etti. İngiliz perakendeciler Tesco, Marks & Spencer ve Next, tüketiciler için daha yüksek fiyat riskine işaret etti.

FAİZ İNDİRİMLERİNİ ENGELLEMESİNDEN KORKULUYOR

Çünkü en az 2 bin 300 gemi, Husilerin Kızıldeniz’deki saldırılarından kaçınmak için uzun rotalar izliyor. Normalde deniz ticaretinin yüzde 12’sinden fazlası Kızıldeniz’den gerçekleşiyor. Merkez bankacıları, faiz indirimlerini engelleyebilecek bir enflasyon artışı konusunda uyarıda bulunuyor. Özellikle Avrupa’daki pek çok şirket için bu durum transit sürelerini uzatıyor, navlun faturalarını kabartıyor ve sigorta maliyetlerini yükseltiyor. Analistler, şirketlerin önümüzdeki yıl için kazanç tahminlerini yeniden düşünmeye zorluyor.

Bloomberg tarafından derlenen verilere göre, son üç ayda otomobil üreticilerinin kazançlarına ilişkin konsensüs tahmini yüzde 5 düştü. Öte yandan nakliyeciler kazançlı çıkıyor. Konteyner fiyatlarının bazı rotalarda yüzde 300 artmasıyla MSCI Avrupa’nın taşımacılık endeksi için kazanç tahminleri sadece iki haftada yüzde 7 yükseldi.

İLK ZARAR GÖRECEK SEKTÖR OTOMOTİV

Paris’teki Lazard Freres Gestion’da hisse senetleri müdürü olan Thomas Brenier, karmaşık ve gergin tedarik zinciri nedeniyle ilk zarar görecek sektörlerden biri olarak gördüğü otomotiv sektörüne olan ilgisini azalttı. Ayrıca satılacak ürün eksikliğinden zarar görebileceği için perakende sektöründen de kaçınıyor.
Brenier, “Eğer bir ya da iki ay daha sürerse, kesinlikle bununla bağlantılı bazı kar uyarıları göreceksiniz” tahmininde bulundu.

İşte çeşitli sektörler için kazançların nasıl şekillenebileceğine dair değerlendirmeler:

DENİZCİLİK VE SİGORTACILIK

Bloomberg Intelligence’ın tahminlerine göre mevcut konteyner nakliye maliyetleri, devam etmesi halinde, 2024 sonu ve 2025 başından itibaren İngiltere ve Euro bölgesinde zirve bir enflasyona katkıda bulunabilir. Ancak olaylar, Avrupa’daki AP Moller-Maersk ve Hapag, ABD’de listelenen ZIM Integrated Shipping ve Japon Mitsui OSK Lines gibi küresel denizcilik şirketlerinin servetlerini artırıyor. Sigortacılar da bu durumdan faydalanmalı, zira sigortacılar bazı denizcilik rotalarında primleri on katına çıkarıyor.
Nakliyeciler arasında Maersk bir dizi yükseliş tavsiyesi aldı. Bank of America kısa süre önce Danimarkalı firma için 2024 kazanç tahminlerini iki katına çıkarırken, Goldman Sachs serbest nakit akışındaki büyük artışın hissedarlara sermaye iadesi yapmasına olanak sağlayabileceğini düşünüyor.

Sanford C Bernstein and Co. şirketinden David Vernon, nakliye seçenekleri tükenen şirketlerin hava taşımacılığına başvurması halinde, nakliye firmaları da dahil olmak üzere lojistik firmaları için de bir kazanç artışı öngörüyor. FedEx, United Parcel Service ve DHL Group’u potansiyel faydalanıcılar olarak adlandıran Vernon, “Hava taşımacılığı kesinlikle kazananlar olur” dedi.

PERAKENDECİLER

Moda ve ev ürünlerinin çoğunu Asya’dan tedarik eden Next, darbe korkusunu dile getiren ilk perakendeciler arasında yer aldı. RBC Capital Markets analisti Richard Chamberlain’e göre, Associated British Foods’un sahibi olduğu Primark ve Hennes & Mauritz AB deniz taşımacılığı yüksek oranda kullanmak zorunda kalırken, Zara’nın sahibi Inditex çoğunlukla yakın ülkelerden tedarik sağlıyor. Benzer şekilde Bryan Garnier & Co. da mallarının yüzde 75’ini Asya’dan temin eden ve yüzde 90’ını deniz yoluyla taşıyan Fransız mobilya perakendecisi Maisons du Monde’un yüksek derecede kırılgan olduğunu vurguluyor.

Bernstein, uzun süreli kesintinin Nike, Adidas ve Capri Holdings gibi küresel markaları da içine çekeceğini söyledi. Bu tür şirketler için sorun, ekonomik zeminin daha yüksek maliyetleri tüketicilere yansıtmayı zorlaştırabilecek olması. RBC Wealth Management’tan Frédérique Carrier, “Şirketler bunları absorbe etmek zorunda kalabilir, bu da kar marjlarını daraltacaktır” dedi.

OTOMOTİV

Şu ana kadar Tesla ve Volvo, üretimi durdurduklarını açıklayan tek otomobil üreticileri oldu. Ancak Morgan Stanley’e göre bu tür gecikmeler bu yıl hafif araç üretimi için yeni bir risk teşkil edebilir. Bununla birlikte, çoğu kişi sektörün Covid dönemi sorunlarının tekrarını görmeyeceğini düşünüyor. BofA analisti John Murphy, “Daha pahalı yakıt, fazladan gün kiralanan alan ve daha yüksek nakliye ücretleri şirketlerin karar ve zarar tabloları üzerinde olumsuz bir etki yaratacak ancak bunu bir perspektife koyarsak, nakliye maliyetleri Covid seviyelerinden yaklaşık yüzde 57 daha düşük” diye yazdı. Bloomberg Intelligence, krizin otomobil üreticilerinin daha yüksek araç fiyatlarını sürdürmesine bile izin verebileceğini söyledi.

ENERJİ

Krizin ham petrol fiyatları üzerindeki etkisi bu yıl nispeten düşük oldu ancak uzun süreli bir çatışmanın arz sıkıntısına yol açması halinde bu durum değişebilir. Ancak petrol piyasaları haftalarca sürecek aksaklıklara hazırlanıyor. Bloomberg tarafından derlenen Vortexa verilerine göre, Kızıldeniz’in güney ucundaki Babülmendep Boğazı’ndan daha az tanker geçiyor. Rakamlara göre ham petrol ya da akaryakıt gibi kirli petrol ürünleri taşıyan gemilerin sayısı bu yıl 19 Ocak’a kadar bir önceki yıla göre yüzde 25 azaldı.