Servisler her gün sabunlu suyla temizlenmeli

Okullar açıldı. Hem kapalı alanda geçirilen vaktin artması hem de sohbahar ve enfeksiyonların sık görülmeye başlanması ile birlikte tedbirler de alınmalı. Alerjik semptomların artış gösterdiği bu mevsiminde velileri uyaran uzmanlar çocukların her gün kullandığı servis araçlarında enfeksiyonlarının bulaşma riskinin çok daha fazla olduğunu belirtiyor. Ancak araç içinde çok sık kolonya, dezenfektan kullanımı da astım gibi bazı hastalıkları tetikleyebileceğinden bu konuda da dikkatli olunması gerekiyor.

Öğrenciler günde 2 kez servis araçlarında seyahat ediyor. Servis araçlarının nasıl dezenfekte edilmesi gerektiği ve sonbaharı en az sıkıntıyla atlatabilmenin yollarını konuştuğumuz Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Doç. Dr. Bahar Göktürk, halktv.com.tr okurları için sorularımızı yanıtladı…

Servisler kapalı ortamlar olduğundan kimyasal dezenfektanların kapalı ortamlarda kullanımının riskleri nedir?

Kapalı ortamlarda dezenfektan kullanımının Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiş şartları var. Yolcu alımından en az yarım saat önce dezenfeksiyon işleminin bitmiş olması, kuruma ve havalandırma sonrası yolcu alınması gerekir. Araç içine binen kişilerin de dezenfektan kullanması durumunda havalandırmanın çok iyi sağlanması gerekir. Bu şartlara uyulmadığı durumlarda solunum yollarında ve ciltte reaksiyonlar görülebilir. Bilhassa astım hastalarında tahriş edici kokular, havayolunun daralmasına, nefes darlığına ve öksürüğe neden olur. Ellerin henüz dezenfekte edilmiş yüzeylere temas etmesi de hassas kişilerde kaşıntı ve cilt lezyonlarına yol açabilir.

Kapalı alanda kolonyayı abartmayın

Serviste sık kolonya ya da parfüm kullanılması ne gibi tehlikeler doğurur?

Parfüm, oda kokusu, çamaşır deterjanı ve yumuşatıcılarda kullanılan kokular aslında insanlarda çoğunlukla temizlik hissi uyandırdığı için bir satış politikası olarak kullanılır. Kolonya, alkol içermesi nedeniyle mikroorganizmaların öldürülmesi için kullanılabilse de tüm bu ürünler insan bedenine yabancı maddeler olduğu için kişinin hassasiyetine göre tepkiler oluşturur. Özellikle solunum yollarında (burun, boğaz, akciğer) ve ciltte alerjik tepkiler yapıp astım ataklarına yol açabilir. Astımı ve saman nezlesi olan hastalar kokulara çok duyarlıdır, nefes darlığı ve öksürük şeklinde tepki verebilirler.

Araçlar her gün temizlenmeli

Servisler hangi aralıklarla dezenfekte edilmeli? Sonuçta dezenfektanlar da kimyasal, doğal içerikler mi önerirsiniz?

Asıl önemli olan temizliktir. Çünkü solunum yolu enfeksiyonuna neden olan virüsler, kirli yüzeylere temasla pek bulaşmaz, hava yolu ile bulaşır. Temizlik her gün önerilir ama dezenfeksiyon belirli aralıklarla yapılmalıdır. COVID epidemisi sırasında dezenfeksiyon abartılınca alerjik hastalarda pek çok sorun ile karşılaştık. Doğal içerikli dezenfektan olarak sirke var ama onu daha çok sebze dezenfeksiyonu için kullanıyoruz. Yüzeylerin dezenfeksiyonu için zorunlu olarak kimyasal içerikli dezenfektanlar kullanılıyor.

Çocuğunuza el hijyenini öğretin

Ebeveynler bu süreçte çocuklarda nelere dikkat etmeli? Hangi semptomlarda harekete geçilmeli?

Ebeveylerin, çocukları ve toplum sağlığı için yapmaları gereken en önemli şey; sabunla el temizliğinin nasıl olması, öksürme ve hapşırma sırasında bulaşı engellemek için neler yapılması gerektiğini çocuklarına öğretmeleridir. Çocuğun bir şey yemeden önce ellerini sabunla yıkamasını öğrenmesi bile pek çok enfeksiyonu önler. Eğer çocuk evde değil, serviste ve/veya okulda öksürüyorsa, mutlaka iyi temizlenmemiş klima başta olmak üzere solunum yollarında tahrişe yol açan kaynaklar araştırılmalıdır. Dirençli ateş, kriz tarzı kuru öksürük, yoğun halsizlik, kas ve baş ağrısı, eşlik eden ishal gibi şikayetlerin olması durumunda bir hekimle işbirliği yapılması önemlidir.

Yüzeyler sabunlu suyla silinmeli

Servis şoförleri hangi aralıklarla servisleri havalandırıp hijyeni sağlamalı? Nelere dikkat etmeli?

Okul servisi gibi toplu taşıma araçlarının hava şartları el verdiği ölçüde ve her fırsatta havalandırılması iyi olur. Servisle öğrenci dağıtımı bittikten sonra hem uzun süreli havalandırmanın, hem de yüzeylerin sabunlu sularla temizliğinin yapılması gerekir. Elbette öğrenciler olmadığında da şoförün serviste sigara içmemesi gerekir. Çünkü sigaradaki kimyasallar tahminimiz ötesinde kalıcıdır.

Risk grubunda olanlar grip aşısı olsun

Grip, covid ve alerji vakalarının bu süreçte birbirine karışma riski velileri endişelendiriyor. Grip aşıları konusunda neler söylersiniz?

Biz hekimler için de bu tabloları ilk görüşte ayırt etmek zor olabiliyor ancak viral enfeksiyonlar, altta yatan alerjik hastalığı daha da kötüleştirebilir. Bir diğer önemli husus da geçirilen bir ağır enfeksiyon, sonraki enfeksiyonların ağır geçmesine ve bazen de kronikleşmesine zemin hazırlayabilir. Bu nedenlerle, grip aşılarının uygun bireylere ve risk gruplarına yapılması önemlidir.

12 yaş üstü tüm çocuklar Covid aşısı olmalı

Çocuklarda covid aşılarının okul döneminde önemi hakkındaki düşünceleriniz nedir?

Başta ABD olmak üzere pek çok ülkede 5 yaş üstüne aşı yapılmaya başlandı ve ciddi bir yan etki görülmedi. Sonbaharda beklenen piki önlemek için aşı programında olan tüm bireylerle birlikte 12 yaş üstü tüm çocuklarımız aşılanmalı.

Kaliteli uyku bağışlıklığı güçlendirir

Bağışıklığı güçlendirmek için ebeveynlere önerileriniz nelerdir?

Bağışıklık sistemini güçlü tutmanın birinci şartı, her yaş grubu için kaliteli bir uykudur. Bunun için yaş göz önünde bulundurarak erken bir saatte, karanlıkta, uygun oda sıcaklığında ve burun açık tutularak uyumak önemlidir. İkinci şart, huzurlu bir aile, okul ve arkadaş ortamıdır. Zihinsel ve ruhsal sağlığın tam olmadığı durumlarda, bağışıklık sistemi doğru çalışmaz. Üçüncü şart ise, yaşa göre uygun miktarda, doğru içerikli beslenmedir. Her çocuğun kendine göre bir beslenme düzeni olabileceğini göz önünde tutarak, başka çocuklarla çok karşılaştırma yapmadan ve katkı maddeli hazır gıdalardan uzak tutarak beslenme programı takip etmek iyi olur.