Ekonomist Ağaoğlu: Asgari ücret 10 bine çıkabilir ama aslında harcanabilir geliri artırmalıyız

Kahramanmaraş Ekonomi Zirvesi’nde konuşan ekonomist Ali Ağaoğlu, “Asgari ücreti 5 bin 500’den 10 bine çıkaracağız. Geliri arttırıyorsunuz da nominal geliri arttırıyorsunuz. Aslında harcanabilir geliri artırmanız gerekiyor, bu asgari ücret için de geçerli” dedi.

Kahramanmaraş Sanayici ve İşinsanları Derneği (KASİAD) Genç KASİAD Kurulu tarafından organize edilen Kahramanmaraş Ekonomi zirvesi, sona erdi. Zirve kapsamında bir araya gelen uzman isimler, gündemi değerlendirerek yıl sonu tahminlerinde bulundu. Asgari ücrete yönelik konuşan Ekonomist Ali Ağaoğlu, “Asgari ücreti 5 bin 500’den 10 bine çıkaracağız. Neredeyse yüzde 100’e yakın bir artıştan bahsediliyor. Geliri arttırıyorsunuz da nominal geliri arttırıyorsunuz. Aslında harcanabilir geliri artırmanız gerekiyor, bu asgari ücret için de geçerli” dedi.

Genç KASİAD, Dünya Gazetesi ile düzenlediği Kahramanmaraş Ekonomi Zirvesi’nde alanında uzman ekonomistleri iş insanlarıyla buluşturdu. Zirvenin açılış konuşmasını yapan Genç KASİAD Başkanı İsmail Dinçer, KASİAD’ın kurulduğu 1998 yılından bu yana şehrin ekonomik ve sosyal hayatına katkı sağlamak adına birçok faaliyet düzenlediklerini, ekonomi zirvesini de bu çerçevede gerçekleştirdiklerini söyledi. Dinçer, “Avrupa’nın kapısındaki bir savaşı, enerji krizini, resesyon korkularını ve bütün bunların esas nedeni olarak görebileceğimiz tek kutuplu bir dünyadan çok kutuplu dünyaya geçişin sancılarını, finansal daralmanın ve likitide sorunun etkilerinin ne kadar uzayabileceğini tartışmaya mecburuz. Eğer deglobalizasyon senaryolarını uzun vadede doğru varsayacaksak küresel ticaretin yeni trendi nasıl olur, ne pahasına olursa olsun üretim artmalı, yalnızca yeni yatırımlara uygun finansman ortamı yaratıyoruz demek bizi nereye götürür, bunu da oldukça iyi ölçüp biçmemiz lazım. Bugün ülkemizin ve dünyanın güncel durumunu anlayıp geleceğe bakmak amacıyla bizlerle birlikte olduğunuz için hepinize teşekkür ederim” diye konuştu.

KASİAD Yönetim Kurulu Başkanı Mikail Utlu ise dünyanın olağanüstü bir dönemde geçtiğini, Kovid-19 pandemisinin zorlu sürecinin henüz atlatılmadan Rusya’nın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne yönelik saldırısının büyük bir global krize yol açtığını kaydetti. Global enflasyonun artmaya deva ettiğini ve her yerde belirsizlik ve öngörülemezliğin olduğunu ifade eden Utlu, “Küresel ölçekte yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen, temkinli pozitif yaklaşımımızı kaybetmeden üretmeye, istihdam yaratmaya, ihracat yapmaya devam edeceğiz” dedi.

Açılış konuşmalarının ardından Dünya Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ ile ekonomist Ali Ağaoğlu, şans sohbetlerinde değerlendirmelerde bulundu. Güldağ, ekonomiyle ilgili Ankara’da önemli duyumlar aldıklarını ifade ederek şunları söyledi:

“Gündemden, Ankara’dan çok dinliyoruz. Bir tanesi bu faiz konusuydu. Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan seçime faizleri 2 haneden daha düşük bir yerde gitmek istediği yönünde bir talimat verdiği, bu yönde talepleri olduğunu ifade ettiklerini duymuştum. Bir de asgari ücretin 10 bin liraya çıkılacağını duymuştuk. Şimdi dün, cumhurbaşkanından ‘Yılsonuna kadar temenni ediyorum faizler inmeye devam edecek, tek haneye ulaşacağız, çift hanenin altına geleceğiz’ diye bir açıklama geldi” dedi.”

Ağaoğlu: Harcanabilir geliri artırmanız gerekiyor

Ekonomist Ali Ağaoğlu ise asgari ücretin artmasının nominal gelirin artması anlamına geldiğini, harcanabilir gelirin artmadan nominal gelirin artmasının bir anlamı olmadığını söyledi. Ağaoğlu, “Asgari ücreti 5 bin 500’den 10 bine çıkaracağız. Neredeyse yüzde 100’e yakın bir artıştan bahsediliyor. Geliri arttırıyorsunuz da nominal geliri arttırıyorsunuz. Aslında harcanabilir geliri artırmanız gerekiyor, bu asgari ücret için de geçerli. ‘Harcanabilir gelir dediğiniz de illa nominal geliri, yani ben asgari ücreti yüzde 100 artırarak, nominal geliri arttırarak bu işi sağlamam gerekmiyor. Tam tersine ben bunu sabit tutarken harcanabilir geliri arttırabilme için her bir bireyin masraf kısmını, harcama kısmını aşağıya çekerek de ben bunu yapabilirim. Sonuç olarak asıl olan harcanabilir gelirin artmasıdır. Bunun için maliyetlerimizi düşürmemiz lazım. ‘5 bin liradan 10 bin liraya çıktı benim maaşım’ dediğiniz zaman mükemmel görünüyor ama benim harcanabilir gelirim eksiye düşüp kredi kullanıyorsam onun hiçbir anlamı yok” diye konuştu.

“Türkiye’de enerji konusunda Avrupa’ya göre çok büyük bir avantaj var”

Avrupa’da yaşanan enerji krizini de değerlendiren Ağaoğlu, Türkiye’nin enerji arz güvenliğinde şanslı bir ülke olduğunu kaydederek şöyle devam etti:

“Biz, şimdilik var olan anlaşmalarımızla enerjimizi temin edebilir durumdayız ve sanayicilerimizin enerji maliyeti artmış olmasına rağmen bugün Türkiye doğalgazda hane halkında yüzde 80, sanayide yüzde sübvanse uyguluyor. Bu, şu demektir; Türkiye’de enerji konusunda Avrupa’ya göre çok büyük bir avantaj var, arz güvenliğimizi de sağladığımız sürece Avrupa’ya ciddi mal satabilir durudayız. O yüzden buraya bir talep akışı olacak. Türkiye’deki bu sübvanseyi Avrupa’ya kaptırmamız gerekiyor, ene önemli dikkat edilmesi gereken konulardan biri bu. Diğer yandan Avrupa’nın enerji açığı veya doğalgazdaki problemi bu kış çözülemez. ‘Neden?’ derseniz, bir boru hattını yapmak 3 yıl sürüyor, en iyisi, en hızlısı. Bugün Avrupa’ya gidecek boru hatlarının kaynak itibariyle baktığınızda bizi güneyimizde ve doğumuzda. İsrail’in doğalgazının Avrupa’ya bağlanası söz konusu ve ben şuna da inanıyorum, İsrail doğalgazı, eninde sonunda Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlanacak ve Türkiye için çok ama çok büyük bir avantaj olacak. Müthiş bir fırsattır, inşallah en kısa zamanda o gaz Türkiye üzerinden bağlanır. 2 yıldan önce mümkün değil. Bugün başlanamadı, demek ki baharda başlayacak, 3 yıldan bahsediyoruz. Diğer taraftan Avrupa’nın gazını Amerika sıvılaştırılmış olarak satacak, ki bana göre Ukrayna-Rusya savaşının 4’üncü, 5’inci sebeplerinden biridir ama o gazı Avrupa’nın boru hatlarına aktaracak yeniden gazlaştırma üniteleri yok. Böyle bir kapasite İspanya’da fazla ama İspanya’nın da Avrupa hatlarına bağlanacak boru hattı yok. Sonuç olarak dünyada şu anda Avrupa’ya yetecek kadar sıvılaştırılmış doğalgaz yok, var olan doğalgazın da gazlaştırılarak tekrar sisteme verecek yeniden gazlaştırma ünitesi yok. Boru hattı da gazlaştırma ünitesi de en az 2.5-3 yıldan önce kurulamıyor. O yüzden burada Türkiye için büyük bir avantaj ve şans var.”

Daha sonra Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Baş Ekonomisti ve Ekonomik Araştırmalar Müdürü Burcu Ünivar, küresel gelişmeler ve bu gelişmelerin Türkiye ekonomisine etkilerini anlatan bir sunum yaptı. Bloomberg HT Genel Yayın Yönetmeni Açıl Sezen’in moderatörlüğünde OCTET Türkiye Genel Müdürü Derya Ekemen Fidan, Servo Capital Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Kiziroğlu, TSKB Kurumsal Bankacılık ve Proje Finansman Müdürü Melek Gür ile EY Şirket Ortağı Orçun Makal, iş dünyasının mevcut kredi olanakları ve finansal ihtiyaçları hakkında iş insanlarını bilgilendirdi.

Kahramanmaraş Ekonomi zirvesi; moderatörlüğünü Dünya Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar’ın yaptığı, Dünya Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ, Dünya Gazetesi Yayın Kurulu Başkanı Şeref Oğuz, Teknoloji Geliştirme Vakfı Tarım Eş Başkanı Murat Salih Çiftçi’nin konuşmacı olarak katıldığı ‘Büyüyen Anadolu sanayisi ve Kahramanmaraş’ın yeri’ başlıklı panelle sona erdi.

Zirvenin sonunda panele ekonomistlere KASİAD tarafından günün anısına plaket verildi. (DHA)