Malatya’da alarm: Yıkıcı bir deprem geliyor

İnşaat Mühendisleri Odası’nda basın toplantısı düzenleyen Malatya Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Erkan Özgür, 24 Ocak 2020’de Elazığ’ın Sivrice ilçesinde meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki depremden dolayı can ve mal kayıplarının yaşandığını hatırlatarak, bir daha bu acıların yaşanmaması adına meydana gelecek depremlerle ilgili ilgili ve yetkilileri uyardıklarını ifade etti.

“Malatya olası bir depreme hazır değil” diyen Özgür, sözlerini şöyle sürdürdü:

“2020 depreminden sonra birkaç panelle konuşmalar yapıldı sonrası ise boş konular. Malatya Büyükşehir Belediyesi çevre planlaması yaptı. Bu planlama yapılırken sivil toplum kuruluşları ya da bizlerden herhangi bir görüş alınmadı. Planlama yapılırken, aktif fay hatlarının da işlenmesini savunuyorduk. Fakat yetkililer bizi çok kaile almadılar. Yıllardır açıklama yapmamıza rağmen de herhangi bir adım atılmadığı görülüyor. Jeoloji mühendisleri olarak Malatya merkez ve ilçelerde ruhsatlara imza atmıyoruz ama normalde imza atmamız gerekiyor. Dolayısıyla suç işlemiş oluyorlar. Yapı denetim firmaları var, bizler binadan sorumlu olduğumuz halde yapı denetim firmalarında imza yetkimiz yok. Yapı denetim firmalarında jeoloji mühendisi zorunluluğu da bulunmuyor. Bir an önce bu uygulamanın tersine dönmesi gerekiyor. Yapı denetim firmalarının bünyelerinde jeoloji mühendisi bulundurmaları gerektiğini savunuyoruz.”

‘Hızlı bir kentsel dönüşüme ihtiyaç var’

Özgür, Türkiye genelinde 24 il, 110 ilçe ve 500’e yakın köy ve mahalleden aktif fay hatlarının geçtiğini kaydederek konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Bu fay hatlarının bir an önce planlara işlenmesi gerekiyor. Bu noktada da Malatya’da kentsel dönüşümün hızlanması gerekiyor. 2020 depreminde ağır hasarlı binayı hafif hasarlıya, hafiften ağır hasarlıya döndürmek gibi bir sürü şey oldu. Ağır hasar raporu verilen binalarda hala vatandaşlarımız oturuyor. Bir yıl süre verildi, bu süreyi neye göre verdiniz? Yaşanabilecek bir depremde sorumlu kim olacak? Hızlı bir kentsel dönüşüme ihtiyaç var. ‘İmar Barışı’ çıktı, bu çok da iyi bir şey değil. İmar Barışı ile vatandaşlar tek katlı evin üzerine ikinci katı çıktılar. Olayı bir depremde bu evler yıkılırsa sorumlusu kim olacak? Güçlendirme yaptılar, buna da karşıyım. 2015 yılında Malatya’da bir kaymakamlık binası güçlendirildi ama 2020 depreminde yıkıldı. Bizler can kaybının az olması için uğraşan bir meslek gurubuyuz. Bizim amacımız deprem olmadan neler yapılması gerektiğini ortaya koymaktır. Depremle ilgili hazırlanan bir rapor var. Bu rapor hazırlanırken ilgili kurumlardan görüşler geldi mi? Bir kitapçık hazırlanmış, inceledim, bana çok sağlıklı gelmedi. Rapor hazırlanırken çoğu kamu kurum ve kuruluşlardan da ilgililer gelmemiş ve herhangi bir görüş belirtmemişler. Bu içler acısı bir durum.

‘Faya yakın olan yerlerin plana işlenmesi gerekiyor’

Amaç bir an önce faya yakın olan il, ilçe, köy ve mahallelerde plana işlenmesi ve oralarda yapıya izin verilmemesidir. Sivrice depreminden dolayı Pütürge’de deprem oldu ve bir sürü vatandaşımız dışarıda kaldı. 8 ay boyunca oraya bir işlem yapılmadı. Sıtmapınarı’nda vatandaşın kolonu kesmesi sonucu bir bina yıkıldı ve 1,5 gün Malatya trafiği kilitlendi. Olası bir depremde ne olacak? Kenti yönetenlerin bunları çözüm bulması gerekiyor. Naci Görür hocamız var, gelsin burada bir panel versin. Kenti yönetenler konuyla çok ilgilenmiyor. Malatya deprem hattında yer alan illerden birisi olmasına karşın Malatya Büyükşehir Belediyesi’nde herhangi bir daire başkanlığı ya da şube müdürlüğü yok. Bir de bizim meslekle ilgili olmayanlar çıkıp açıklama yapıyor. Gerek yok. Senin elinde bir done yok, bunun eğitimini almamışsın. Neye göre sen açıklama yapıyorsun?

‘Malatya’da toplanma yerlerini bilen yok’

Malatya’da 75 toplanma merkezi var. Bu toplanma merkezlerinin nerede olduğunu kimse bilmiyor. Oda başkanıyım ben de biliyorum. Yetkililer, E-devlet üzerinden toplanma merkezinin neresi olduğunun öğrenebileceğini ifade ediyorlar. Bunu kamuoyu ile paylaşmazsanız vatandaş nereden bilecek? Okullar ve kamu kurum kuruluşları depremde birinci derecede halka açılacak yerlerdir. Bu yapılar ne kadar sağlam? Gazi Lisesi 42 yıllık bir okul ve güçlendirme verdiniz. Bunu neye göre verdiniz. 2020 depreminde gündeme gelen 4K sitesinde 7 blok var, öndeki 3 blok yıkılıyor ama arkadaki 4 blok yıkılmıyor. Bu karar neye göre veriliyor? Olası bir depremde yaşanacak can kaybında bunun sorumlusu kim olacak?”

‘O fay hattı kırılacak bugünü yarını yok’

Özgür, büyük bir depremin kapıda olduğunu kaydederek, “Çelikhan Erkenek hattını sıkıştırıyor. 2020’den bu yana 3 bine yakın deprem olmuş. O fay hattı kırılacak, bugünü yarını yok. Olası bir depremde de Malatya’nın birçok yeri yerle bir olacak gibi görünüyor. Kışla Caddesi, Akpınar, Fuzuli Caddesi’nde hep bitişik nizamlı yapılar var. Yeni ya da eski bina fark etmiyor. Bir an önce bunlara çözüm bulunup, kentsel dönüşüm yapılması gerekiyor. Önümüzde çok yıkıcı bir deprem geliyor. Malatya tarihi boyunca iki kere yerle bir olmuş. O nedenle yetkililerin bu konuya bir an önce el atması gerekiyor” dedi.