Türkiye’nin “arıcılık haritası” oluşturuldu

ANKARA (AA) – AA muhabirinin Bakanlıktan edindiği bilgiye göre, Hayvancılık Genel Müdürlüğü (HAYGEM) tarafından yürütülen, Bilgi Teknolojileri Genel Müdürlüğünce geliştirilen harita sayesinde arıcılıkla ilgili birçok veri ve istatistiki bilgi tek yerde toplandı.

Tüm internet kullanıcılarının erişimine açık olan Türkiye Arıcılık Haritası’nın gelecekte Tarım Cebimde uygulamasına uyarlanmasıyla vatandaşların siteyi daha kolay ve rahat kullanmaları hedefleniyor.

Harita, Türkiye’nin geneli ve illere göre ayrı ayrı hazırlanmış, renk skalası ile belirtilmiş üretici ve kovan sayısı, bal üretimi ve kovan başı bal verimi, ülke genelinde üretimi yapılan bal çeşitleri ve bu balların illere göre dağılımı, illerde en çok üretimi yapılan bal çeşitleri, tescil edilmiş coğrafi işaretli ballar, damızlık ana arı üreten iller ve kapasiteleri, damızlık ana arıların ırk özellikleri ve tescilleri ve bombus arısı üreten iller ve kapasiteleri gibi bilgileri içeriyor.

Haritaya, “bal ormanları” çalışmasının entegre süreci de devam ediyor. Resmi veriler yayınlandığında haritaya işlenerek, bunun her yıl güncellenmesi planlanıyor. Ayrıca ileride haritaya il/ilçe bazlı flora bilgileri içeren dosyaların eklenmesi ve kullanıcılar tarafından gelecek görüş ve önerilerin harita güncellemelerinde değerlendirilmesi öngörülüyor.

Siteye, “https://balharitasi.tarimorman.gov.tr/” adresinden ulaşılabiliyor.

Adana kovan başına verimde lider

Sitede yer alan bilgilere göre, Türkiye’de, Pervari’den Anzer’e, Zara’dan Geven’e coğrafi işaret almış 25 tescilli bal bulunuyor.

Lavantadan, pamuğa, narenciyeden anasona kadar ticarete konu 24 çeşit bal, Türkiye’nin çeşitli illerinde üretiliyor.

81 ilinin tümünde bal üretimi yapılan Türkiye’de, toplam 8 milyon 733 bin kovan bulunuyor. Muğla 949 bin 267 kovanla ilk sırada yer alırken, bu ili 604 bin 213 kovanla Ordu, 481 bin 878 kovanla Adana, 335 bin 686 kovanla Antalya ve 303 bin 120 kovanla Mersin izliyor.

Kovan başına en fazla verim 25,6 kilogramla Adana’da alınırken, bu ili 24,2 kilogramla Çanakkale, 21,3 kilogramla Sivas, 18,8 kilogramla Ordu ve 16,3 kilogramla Aksaray takip ediyor.

En fazla bal üretimi yapılan il 12,3 bin tonla yine Adana iken, Ordu, Sivas, Muğla ve Aydın bu alanda öne çıkan iller olarak dikkati çekiyor.

En fazla işletme sayısı bulunan iller ise Muğla, Sivas, Rize, Ordu ve Antalya olarak sıralanıyor.

Damızlık ana arı üreten illerin başında 10 bin 800 adet kapasiteyle Ardahan geliyor. Bu şehri, 8 bin adetle Ankara, 5 bin 400 adetle Çorum izliyor.

Bakanlıkça tescil edilen ırklar arasında ise Kafkas ve Anadolu Arısı ırkının yanı sıra Efe, Gökçeada, Trakya, Hatay ve Yığılca Bal Arı Ekotipi bulunuyor.

“100 bin tonun üzerinde bal üretimi bekliyoruz”

Hayvancılık Genel Müdürü Salih Çelik, artık üretici, tüketici hatta kamu personelinin arıcılıkla ilgili bütün güncel bilgilere tek bir dijital ortamdan ulaşabileceğini söyledi.

Türkiye’nin Arıcılık Haritası’nın ülkeye çok büyük fayda sağlayacağını belirten Çelik, ilerleyen zamanlarda bunu “Tarım Cebimde” uygulamasına entegre edeceklerini bildirdi.

Çelik, cep telefonlarından uygulamaya girilerek, sektörle ilgili pek çok veriye tek tıklamayla ulaşılabileceğini dile getirdi.

Çelik, “(Ben sağlıklı beslenmek istiyorum, coğrafi işaretli bir Geven balı almak istiyorum.) diyen birisi, bu haritaya bakınca hangi illerde bunun üretildiğini görebilecek. Hatta Türk Patent ve Marka Kurumunun coğrafi işaretlerinin detayları bile var. İnsanları tereddütte bırakacak hiçbir şey yok.” dedi.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre Türkiye’nin, 2020 yılı itibarıyla koloni varlığı ve bal üretimi açısından Çin’den sonra ikinci sırada geldiğini ifade eden Çelik, Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre geçen yıl yurt içinde 96 bin ton bal üretildiğini söyledi.

Çelik, bu yıl mevsim koşullarının çok iyi gittiğini belirterek şunları kaydetti:

“Henüz netleşmese de 100 bin tonun üzerinde bal üretimi bekliyoruz. 2022’nin 11 aylık döneminde 41,5 milyon dolar değerinde 16 bin ton bal ihracatı gerçekleşti. Bu uygulamayı Bakanlığın sitesine ve Tarım Cebimde uygulamasına entegre ettiğimizde dünyanın her yerinde görebilecekler. ‘Türkiye’de bu bal üretiliyormuş, bunu buradan alalım.’ diyebilecekler. Bu da üreticilerimizin mallarını çok daha kolay satması açısından önemli bir envanter olacak. Bal ormanları çalışmasını da bu haritaya dahil ederek bal üretimini artırmayı hedefliyoruz. Böylece dünyada daha fazla söz sahibi olacağız.”

Üretimi artırmak için ıslah çalışmaları yapılmasının önemli olduğunu vurgulayan Çelik, Ardahan’da Kafkas Arısı Üretim Eğitim ve Gen Merkezi, Ordu’da Arıcılık Araştırma Enstitüsü ve İzmir’de Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü müdürlükleri bulunduğunu ifade etti.

Çelik, söz konusu enstitülerle ırk ıslahını geliştirmek için ortak çalışmalar yaptıklarını belirterek, “Elde ettiğimiz arıları, hangi bölgeye adapte olacaklarsa oraya veriyoruz. Arı sayısını çoğaltarak üretimi artırmayı hedefliyoruz.” dedi.

Muhabir: Zeynep Canlı