Türk halkının “Deprem Dedesi” Ahmet Mete Işıkara, vefatının 10. yılında anılıyor

İSTANBUL (AA) – Mersin’de 22 Ekim 1941’de doğan Işıkara, 1947’de Gazi Paşa İlkokuluna devam etti. Mersin Lisesine 1954’te giren Işıkara, 1965’te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Jeofizik Bölümü’nü bitirerek, aynı bölümde asistan oldu. Ardından burslu olarak Londra Üniversitesi İmperial College Fizik Bölümü’nde ihtisas yapan Işıkara, daha sonra Almanya’da Göttingen Üniversitesi Jeofizik Kürsüsü’nde görev aldı.

Işıkara, 1964-1976’da arz manyetik alanının değişimiyle ilgili çalışmalar yaptı, manyetik ve elektromanyetik yöntemlerle yer kabuğunun yapısının araştırılması çalışmalarında bulundu. Türkiye Ulusal Jeodezi ve Jeofizik Birliği Ulusal Jeomagnetizma ve Aeronomi Komisyonu Başkanlığını 1976-1983’te yapan Işıkara, 1979-1982’de Avrupa Depremlerin Önceden Belirlenmesi Çalışma Grubu’nda koordinatörlük, 1980-1983’te Türkiye adına Avrupa Konseyi Deprem Uzmanları Komitesinde temsilcilik görevinde bulundu.

Fotoğraf: Zekeriya Türkel/AA

Boğaziçi Üniversitesinde 1985’te göreve başlayan Işıkara, aynı yıl Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırmaları Enstitüsünde müdür yardımcısı, 1991’de ise müdür oldu. Işıkara, 1991-1992’de Boğaziçi Üniversitesinde Rektör Yardımcılığı, 1985-1999 arasında ise Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Jeofizik Ana Bilim Dalı Başkanlığı yaptı. Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü olarak 1991-2002’de görev yapan Işıkara, 1992-2000’de Boğaziçi Üniversitesi Yönetim Kurulu Üyesi oldu.

Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulunda 1993-2000’de Depremlerinin Önceden Belirlenmesi Değerlendirme Danışma Komitesi üyeliğinde bulunan Işıkara, 2000-2002 Başbakanlık Ulusal Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü Ulusal Danışmanlığı görevini yürüttü.

Işıkara, 2002’de Afete Hazırlık ve Deprem Eğitimi Derneği Başkanlığı görevinde bulundu, 2005-2012’de Türk Kızılay Genel Başkan Danışmanlığı yaptı.

Evli ve iki çocuk babası Işıkara, 21 Ocak 2013’te 72 yaşında hayatını kaybetti.

Türkiye’de deprem bilincini 7’den 77’ye herkese aşılayan Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara’yı, vefatının 10. yılında çalışma arkadaşları AA’ya anlattı.

Fotoğraf: Yılmaz Kazandıoğlu/AA

“Özellikle çocuklar üzerinde çok etkili oldu”

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, uzun yıllar Işıkara ile çalışma şansı bulduğunu söyledi.

Işıkara’nın “hocaların hocası” olduğunu ifade eden Özener, “Olaylar karşısında çok hızlı aksiyon alırdı. Çok sosyal bir kişiliği vardı, algısı genişti. Bazen stresli zamanlarda tepkisini belli etse de dönüp hemen gönül almasını bilirdi. Kişiliği, duruşu, kendini ifade ediş şekliyle özellikle çocuklar üzerinde çok etkili oldu.” dedi.

Uluslararası alanda hocanın çok iyi işbirlikleri olduğunu dile getiren Özener, şöyle konuştu:

“Topluma afet bilincini verme yönündeki tohumları eken kişidir. Bu birimde şu ana kadar 500 binden fazla kişiye eğitim verildi. Buradaki simülasyon sayesinde farklı şiddetlerde depremler yaşanabiliyor. Işıkara’nın yakmış olduğu meşale bugün daha kuvvetli şekilde yanıyor. ‘Deprem öldürmez, bina öldürür.’ mottosunu insanlara aşıladı. O yıllarda deprem konusunda toplumdaki boşluğu çok iyi doldurdu. Onun mirasına sahip çıkarak, Kandilli’de başlatmış olduğu hizmet yarışını daha ileriye taşımaya çalışıyoruz.”

“İnsanların deprem konusunda aydınlatılmasında önemli rol oynadı”

Türkiye Deprem Mühendisliği Derneği Başkanı Prof. Dr. Bilge Siyahi, Işıkara’nın, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesinde uzun yıllar enstitü müdürlüğü yaptığını, burasının gerek teknik altyapısının gelişmesinde gerekse konusunda uzman akademisyen kadroların oluşturulmasında çok emeği geçtiğini söyledi.

Işıkara’nın, donanımlı bir akademisyen olmasının yanı sıra genç araştırmacıların yetiştirilmesine verdiği destekle eğitimci yönünün ne kadar ileride olduğunun görüldüğünü aktaran Siyahi, şu ifadeleri kullandı:

“Bu yönünü daha sonraları, 1999 yılında yaşanan Kocaeli ve Düzce depremlerinden sonra, halkın ve daha önemlisi ilk ve orta eğitimdeki çocukların afet konusunda eğitimlerine verdiği önem ve yaptığı uygulamalarla görmekteyiz. Gerçekten de yaşadığımız yüzyılda ülkemizde yaşanan bu depremler sonrasında depremi birebir yaşayan ya da yaşamayan insanların aydınlatılmasında en önemli rolü Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara oynamıştır.”

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Meteoroloji Laboratuvarı Başkanı Adil Tek ise Işıkara ile uzun yıllar mesai arkadaşlığı yaptığını dile getirdi.

Prof. Dr. Işıkara’nın samimi ve insani değerleri çok yüksek olduğunu kaydeden Tek, “Toplumu bilinçlendirme noktasında bıkmadan usanmadan konuştu, anlattı. Afete Hazırlık ve Eğitim Projesi’ni başlattı. Sonra bu, Afete Hazırlık ve Eğitim Birimi’ne dönüştü. Bu birim sayesinde binlerce eğitmen yetişti ve bu binlerce eğitmen de milyonlarca kişiye ulaştı. Bu da deprem konusunda önemli bir bilinç oluşturdu.” dedi.

Muhabir: Semra Orkan