Türkiye’nin 11 vilayetinde tesirli olan Kahramanmaraş merkezli zelzele felaketinin akabinde “İzmir yardıma koşuyor” kampanyası başlatan İzmirli iş insanları, sarsıntı uzmanı Naci Görür’ü konuk etti.
İzmir Ticaret Odası, İzmir Ticaret Borsası ve Ege Bölgesi Sanayi Odası’nın ortak olağan meclis toplantısına katılan görür çarpıcı açıklamalar yaptı.
“YARA SARMA EDEBİYATI YAPILIYOR”
Jeolog ve Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, “Ülkemizde zelzelesi konuşmamak güya tabu. ‘Konuşmayalım, korkuyorum’, ‘Duymayalım, huzurumuz kaçmasın.’ Maalesef bu strateji bu ülkenin yöneticilerinde de uzun vakittir var” dedi.
Görür, “Deprem olduktan sona çizmelerimizi çeker alana ineriz’, ‘Türkiye hükümeti büyüktür, kimseyi aç susuz bırakmaz, her şeyi yaparız, süreksiz ve daima konutlar yaparız’ telaffuzlarının de yara sarma edebiyatı olduğunu söz eden Görür, “Bu, çağ dışı bir strateji. İnsanına ehemmiyet vermeyen anlayışın getirdiği bir strateji” nitelendirmesinde bulundu.
“MAALESEF MEYYİT SAYISI 42 BİNDEN FAZLA”
Bilimin ışığı altında yürüyen ve bilim gücüyle yönetilen çağdaş toplumlarda zelzele gelmeden, beşerler ölmeden evvel gereken önlemlerin alındığına dikkat çeken Görür, “Yurt dışında birçok yerde bu tıp zelzelelerde 5-6 kişi ölüyor, o da tesadüfen. Bizde ise, utanıyorum söylemeye, şu an 42 bin insan görünüyor lakin çok daha fazla olacak. İnşallah yanılırım” açıklamalarında bulundu.
“DEPREMDE ÖLMEK İSTEMİYORUZ DİYE PANKART AÇIN”
6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarla ilgili daha evvelki ihtarlarını hatırlatan Naci Görür, “Bu, geliyorum diye bağıran bir sarsıntıydı. Fakat anlaşılan ikazlara karşın bir şey yapılmamış. Yapılsaydı bu türlü olmazdı” dedi.
“Demokratik manada problemlere el koyma vakti geldi” diyen Görür, “Bir şey yapmamız lazım. Millet olarak kendi devletimize sahip çıkma, problemlere millet olarak el koyma vakti. Nasıl? Söyleyeyim: Sarsıntısı oluşturan sistem 13 milyon yıldan beri süregeliyor ve daha milyonlarca sene devam edecek. Sarsıntısı durduracak gücümüz olmadığına nazaran, sarsıntıya karşın yaşamak mecburiyetinde olduğumuza nazaran, zelzelenin bize vereceği ziyanları bilim ve teknolojinin gücüyle azaltmalıyız. Yıkılmamalı, asgarî ziyanla bu atlatmalıyız. Bu yeni yaklaşıma biz risk tahlili diyoruz. Türkiye’de yaşadığımız yerleşim alanları sarsıntı dirençli olursa en az ziyanla atlatırız. ‘Depremde ölmek istemiyoruz’ deyin, pankart açın” tabirlerini kullandı.
“İZMİR’DEN KUŞKULUYUZ”
Birinci derece sarsıntı neslinde yer alan İzmir’e ait olarak da kıymetli ihtarlarda bulunan Naci Görür açıklamalarını şöyle sürdürdü:
*İzmir’den kuşkumuz var. Bunu dediğimizde, ‘Hemen yarın zelzele olacak, konuta girmeyin’ demiyoruz. İzmir’den tasamız var. Neden? Canlı faylar var. Canlı fay demek, günün birinde tekerrür dönemi doğduğunda harekete geçip zelzele üretebilir.
*Bu faylar bilhassa etrafta olan faylarla tetiklenebilir, gerilimleri artmış olabilir. Daha evvel Sisam’da olan zelzelede, bu fayların değerli bir kısmı yüklendi. Kendileri aslında bir gerilim, vakit geçtikçe yüklüyorlar. Bir de etraftaki sarsıntılardan gerilim geldiği vakit yükleniyorlar.
“BUGÜN OLMAZSA YARIN”
*Artık fay-deprem tartışmasını bırakalım, İzmir gerçek manasıyla zelzele kenti. Çok az kentte bu kadar az faal fay sistemi var, bunlar bugün olmazsa yarın, şüphesiz sarsıntı yaratacak.
*O vakit üzüleceğiz. Sisam zelzelesinde 70-80 kilometre aralıkta 117 kişi öldü. Burayı sarsıntı dirençli yapmak lazım.
“MİKRO BÖLGELEME ÇALIŞMASI YAPMAK ÖNEMLİ”
*İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından kentte gerçekleştirilen mikro bölgeleme çalışması çok gerçek bir iş. Bu çalışmadan sonra, onun ışığı altında İzmir zelzele dirençli hale getirilmelidir. Mikro bölgeleme çalışması demek bir kentin tabiatını bütün detaylarıyla bilip, idareyle tabiat datalarını iç içe geçirip kenti o denli yönetmektedir.
*İzmir’in tabiatını, jeolojisini, jeofiziğini, topografyasını bilmezseniz o kenti yönetemez, yer planlamasını yapamazsınız. Bu mikro bölgeleme çalışmasını yapmadan, ‘Hangi faylar var, sarsıntı üretme dönemi ve kapasitesi nedir, yineleme dönemi nedir, üretirse nereleri nasıl etkiler’, bunları bilemezsiniz. Bu detayları bilmeden kenti planlayamazsınız.
“PARASI OLMAYANA DEVLET EL ATSIN YAHUT BELEDİYE PARASIZ YAPSIN”
*İzmir’de yapılacak iş aşikâr. Mikro bölgeleme çalışmasından sonra konutlarınızı muayene ettirin.1999 sonrasındaki yeni yönetmeliklere nazaran, kaçak olmadan, yanlışsız mühendislik hizmeti almış, taban etütleri yapılmışsa, o binalar çökmez, sizi öldürmez, sarsıntıda içinden sağ çıkmasına müsaade eder.
*İzmir’deki belediyeyi zorlayın, üniversiteleri halk olarak zorlayın, meskenlerini muayene ettirin. Parası olmayana da devlet el atsın yahut belediye parasız yapsın.
“AFET BAKANLIĞI KURULSUN”
*Muayene ettirirseniz konutunuzun zelzeledeki davranışlarını görebilirsiniz, Güçlendirmeyle zafiyet gideriliyorsa güçlendirme yaptırın, şayet olmuyorsa sarsıntı odaklı kentsel dönüşüme girmek için hükümeti zorlayın, talep edin.
*Az yol, az baraj yapsınlar ancak evvel insanların can güvenliğini sağlasınlar. Afet bakanlığı kurulsun, bu işler yapılsın.
