Yaptırımlar Rusların uçuşunu durduramadı, Türkiye’ye seferler arttı
Ukrayna savaşının akabinde Rusya’ya karşı tarihte eşi gibisi görülmemiş sayıda yaptırım uygulanırken, hedeflenenlerden biri de Rus sivil havacılık bölümünü çökertmekti fakat istenen olmadı.
Bloomberg ajansında bugün “Rus hava yolları yaptırımlara karşın hâlâ yüksekten uçuyor” başlığıyla yayımlanan haberde, Ukrayna savaşı gerekçesiyle ABD’nin başını çektiği Batı ittifakı ülkelerinin uyguladığı yaptırımların istenen sonucu şimdi vermediği belirtildi.
Fransız Airbus ile Amerikan Boeing firması, savaşın başlamasının akabinde Rusya’daki teknik faaliyetlerini askıya almıştı. Batılı firmalar da kiralık olarak verdikleri uçakları Rus hava yollarından geri istemiş lakin Kremlin, havacılık bölümünü ayakta tutmak için, yurt dışından kiralanan uçakların iadesini yasaklamıştı.
ABD, Rusların elindeki Boeing uçaklarının “çalıntı” statüsünde pahalandırıyor.
467 BOEING VE AIRBUS HAVADA
Cirium bilgilerine nazaran, savaş öncesinde 544 olan Rus hava yolu firmalarının kullandığı Boeing ve Airbus marka uçak sayısı, bugün prestijiyle 467’ye gerilese de gerileme Batı’nın istediği kadar sert olmadı.
Rusya’da günlük iç çizgi uçuş sayısı da savaş öncesine nazaran yüzde 15 düşüşle 1100’e gerilese de devam ediyor.
Bloomberg, sefer sayısındaki düşüşlerin, yaptırımlarla hedeflenenin çok altında olduğunu, Rus hava yolu firmalarının, yaptırımların ve milletlerarası kuralların etrafından dolanmakta başarılı olduğunu yazdı.
TÜRKİYE’YE UÇUŞLAR ARTTI
Rusya, hava yolu firmalarının ABD, Avrupa Birliği ve öbür birtakım Batı ittifakı ülkelerine uçuşlarını yasaklarken, sefer sayılarının arttığı ülkeler ortasında Tayland, Birleşik Arap Emirlikleri, Ermenistan, Tacikistan ve Kırgızistan ile birlikte Türkiye de yer aldı.
Cirium bilgilerine nazaran, savaş öncesinde yurt dışından Rus havalimanlarına günde 300 uçuş yapılıyordu. Bu sayı şu an yaklaşık 270 uçuş düzeyinde. Gerileme olsa da Batı’nın arzuladığı tecrit gerçekleşmiş değil.
Öte yandan, haberde, bu uçaklarda, uçuş güvenliği açısından zarurî olan kritik yazılım güncellemelerinin yapılamadığı ve bakım hizmetlerinin verilemediği vurgulandı.
ABD merkezli Boeing firması, yaptırımlar kapsamında Rusya’daki havayolu firmalarına ya da bakım şirketlerine kesim ve öbür hizmetlerini sağlamayı durdurmuştu. Airbus da Rus firmalarıyla temasta olmadıklarını açıklamıştı.
‘DOST’ ÜLKELER DEVREDE
Öte yandan, Rusya’nın sivil havacılık otoritesi, Rus hava yolu firmalarının çalışmaya devam etmek için “dost” ülkelerden modül tedarik ettiğini ve uçak kesimlerini bir uçaktan öbür bir uçağa aktardığını, gerekli kontrollerin yapıldığını belirtmişti.
Batılı uzmanlar Rus havacılık şirketlerinin vakitle yaptırımlar nedeniyle daha büyük meseleler yaşayacağını söylese de, Rus hükümeti, havacılık bölümünde yerli üretimi artırmayı hedefliyor.
Rusya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) devrinde kurulan Tupolev, Ilyuşin ve Sukhoi üzere uçak üreticilerine sahip fakat SSCB’nin yıkılması sonrasında havacılık bölümü giderek Batı’ya bağımlı hale gelmişti.
ABD’DEN TÜRKİYE’YE BASKI
Türkiye, savaşın akabinde yaptırımlara katılmamış ve Ukrayna’ya askeri ekipman takviyesi vermesine karşın Rusya ile ekonomik alakalarını artırma yoluna gitmişti.
ABD ise, Rusya ile ekonomik ilgilerini azaltması tarafında Türkiye’ye baskı yapıyor.
26 Ocak 2023’te Amerikan The Wall Street Journal gazetesinde yayımlanan haberde, ABD idaresinin Türkiye’ye, ABD imali Rus yolcu uçaklarına Türkiye’deki havalimanlarında hizmet ve teknik dayanak verilmemesi konusunda ihtarda bulunduğu belirtilmişti.
Üst seviye ABD’li yetkililerin Aralık 2022’de, yaptırımları delen Türk şahıs yahut kurumların para ve mahpus cezası ya da ihracat imtiyazının kaybedilmesi üzere uygulamalarla karşı karşıya kalacağı ihtarında bulunduğu haberde öne sürülmüştü.
