Prof. Dr. Özlü: Vatandaşlar enkaz kaldırma çalışmalarını izlemeye gitmemeli

Bu yıl 8’incisi düzenlenen Ulusal Akciğer Sıhhati Kongresi’nde büyük afet sonrası yaşanabilecek akciğer hastalıkları riskleri de masaya yatırıldı.

Akciğer Sıhhati ve Ağır Bakım Derneği (ASYOD) tarafından Antalya’da gerçekleştirilen ‘Ulusal Akciğer Sıhhati Kongresi 2023 (UASK 2033)’, 15-18 Mart 2023 tarihleri ortasında Antalya’da gerçekleştiriliyor.

‘BÖLGEDEKİ TOZ TÜRLERNE NAZARAN HASTALIK RİSKLERİ FARKLI’

ASYOD Lideri Prof. Dr. Nuri Fiyat, farklı ülkelerden toplam 13 yabancı konuşmacı, 262 yerli konuşmacı ile kongrede bilimsel paylaşımların gerçekleştirildiğini kaydetti. UASK 2023 Kongre Lideri Ahmet Emin Erbaycu ise bu yıl kongre programına, sarsıntı sonrası devirde karşılaşılabilecek akciğer sorunlarının konuşulacağı bir oturum da eklediklerini kaydederek bölgede yaşanabilecek toz maruziyetleri sonrası akciğer hastalıklarına dikkat çekti.

Prof. Dr. Erbaycu, bölgede enkaz çalışmalarının olduğu alanlarda organik ve inorganik tozların akciğer hastalıkları açısından risklerine değinerek “Organik tozlara bağlı olarak bakteriler, mantarlara bağlı hipersensivite pnömonisi(akciğerde hassasiyete bağlı zatürre) dediğimiz bir  tabloya yol açıyor. Olağanda meslek hastalığı bu. Öbür taraftan inorganik tozlar var. Kumun ya da yer kabuğunun ana unsuru olan silikanın solunması, akciğerde birikmesi ile oluşan silikozis hastalığına neden olabiliyor. Maksadımız bunlara karşı korunma tedbirlerine dikkat çekmek” dedi.

‘HASTANELER YIKILDI, RADYOAKTİF ATIKLAR DAHİ ORTAYA ÇIKABİLİR’

ASYOD Kontrol Heyeti Üyesi Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu ise bu yıkımda yalnızca konutların değil, tıpkı vakitte işletmelerin, hastanelerin de yıkıldığına dikkat çekerek “Tavan ortalarında kalmış olan küflerin açığa çıkması hatta hastanelerin yıkımına bağlı radyoaktif atıkların ortaya çıkma mümkünlüğü epey yüksek. Bunları yaptığı tesirlere ve tesir vaktine nazaran ayırmak tahminen bilimsel açıdan çok daha değerli. Akut yani erken devirde en çok üst teneffüs yolu enfeksiyonlarına neden olabilecek etmenler var. Astım, KOAH, üzere kronik bir teneffüs yolu hastalığı kelam konusu ise bunların alevlenmesine neden olabiliyor. Uzun devir tesirler ortasında ise silikozis riski var. Enfeksiyonların oluşturduğu kronik sonuçlar da kelam konusu. Yeniden asbestin kansere kadar giden uzun devir tesirleri kelam konusu. Bilhassa zelzele bölgesinde inşaat faaliyetlerinin devam ettiği alanlarda sivil vatandaşların bulunmaması gerekiyor. Çadır kentler ile konteyner kentlerin de daha uzak aralarda kurulması gerekiyor” diye konuştu.

‘VATANDAŞLARIMIZ YARA YERİ ENFEKSİYONLARINI ÖNEMSEMİYOR’

ASYOD İdare Heyeti Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, sarsıntı bölgesinde yaşanabilecek enfeksiyonlar içerisinde en çok damlacık yoluyla bulaşan hastalıklar ve yara enfeksiyonlarının kıymetli olduğuna işaret ederek şu ihtarlarda bulundu:

“Deprem, pek çok enfeksiyon hastalığının bulaşması, yayılması için çok elverişli şartları maalesef oluşturuyor. Zira zelzele olduğunda enfeksiyonlardan sizi koruyacak olan sistemlerin hepsini bir anda kaybedebiliyorsunuz. Teneffüs yolu enfeksiyonları, su ve besinlerle bulaşan enfeksiyonlar, yara yeri enfeksiyonları, grip, soğuk algınlığı, kovid, kızamık, kabakulak, bunlar çok bulaşıcı hastalıklar.

Bu bölgede bu tıp enfeksiyonların riski nitekim artmış durumda. Maalesef zelzele bölgesinde herkes bir biçimde az ya da çok yaralanıyor. Yardım ederken, enkaz kaldırırken, eşya taşırken vs. Çoklukla de bunları çok önemsemiyor insanlarımız. Kolay bir kesik, çizik diye. Lakin tetanos riski var.

O nedenle bu bireylerin kesinlikle o bölgedeki sıhhat kuruluşuna başvurarak yara bakımını yaptırması ve gerekiyorsa tetanos aşılarını da olması gerekiyor. Ya da antibiyotik tedavisi, yara debridmanı üzere cerrahi müdahalenin yapılması gerekiyor”

‘TEK BİR MARUZİYETTE DAHİ AKCİĞERE YERLEŞEBİLİYOR’

Prof. Dr. Özlü, organik ya da inorganik tozlara bağlı olarak akciğerde gelişebilecek hastalıklarda sivil vatandaşlar yahut enkazda çalışanlar ortasındaki riskleri de kıymetlendirdi ve şu bilgileri verdi:

“Yoğun olarak o enkazı kaldıran, yükleyen, ayrışmasını sağlayan gruplar risk altında. Çalışanların yakınları için de bir risk kelam konusu. Zira yaşadıkları yere gittiklerinde kıyafetleriyle birlikte o tozları evdekilere taşıyabiliyorlar. O yüzden de kollayıcı iş tulumları, maske ve bone üzere hami tedbirlerin bu çalışanlarda alınması çok değerli. Ayrıyeten kronik hastalığı olanların bu işlerde misyon almaması gerekiyor; istekli ya da resmi olarak fark etmez, bu cins işlerde çalışmamalarına dikkat etmek gerekiyor.

Bir öbür mevzu da organik tozlar, yani mantar üzere enfeksiyonlara sebep olabilen değişik birtakım etkenler var. Bunlar tek bir maruziyette dahi akciğere yerleşebiliyor. Bilhassa kişi bağışıklığı baskılanmış ise, ileri yaşta ise, altta yatan diğer kronik hastalıkları varsa, bu açıdan çok büyük risk altında. Bu tesir kalıcı hale de gelebiliyor, başka hastalıklarının üzerine akciğerde de. Elbette bunların tedavileri var ancak uzun sürebiliyor tedaviler ya da kronikleşebiliyor.

Bu hastalıklar kanamalara sebep olabiliyor vs. Onun için sivil vatandaşlarımız ne olur bu enkaz temizleme çalışmalarının yanında mümkün olduğunca bulunmasın. Rastlantısal olarak o bölgeden geçerken vs toz soluduğunuz için çabucak akciğerimde bir hastalık oluşacak mı diye paniğe de gerek yok elbette. Bağışıklık sistemi güçlü olan bireylerde anlık bu cins toza maruziyetlerde, beden bununla savaşıp hastalık oluşmasını engelleyebiliyor zira.” (DHA)