ABD’de idam mangaları geri mi dönüyor?
ABD’nin Idaho eyaletinde meclis, eyalette mevt cezalarının infazında idam mangalarının kullanılmasını öngören bir yasa tasarısını onayladı.
Voice of America’nın aktardığı habere nazaran, bu kararla Mississippi, Utah, Oklahoma ve Güney Carolina’dan sonra Idaho da ülkede yıllardır kullanılmayan idam mangalarına yeşil ışık yaktı.
Bu kararın ardında birtakım ilaç şirketlerinin ürettikleri ilaçların idam cezalarının infazında kullanılmasını yasaklaması yer alıyor. Bu nedenle eyaletler, idamların infazında zehirli iğneye alternatif seçeneklere yönelirken idam mangaları da tekrar gündeme geldi.
13 YILDIR UYGULANMIYOR
ABD’de idam mangası son kere 2010’da kullanıldı.
Bir avukatı öldürdüğü suçlamasıyla idam cezasına çarptırılan Ronnie Lee Gardner’ın cezası, 2010 yılında Utah Eyalet Cezavi’nde infaz edilmişti. Bir sandalyeye oturtulan Gardner’in etrafı kum torbalarıyla çevrilmiş, kalbinin üzerine bir maksat işareti iliştirilmişti. Bir küme istekli ortasından kurayla belirlenen beş cezaevi çalışanı, tüfeklerle 8 metre uzaklıktan Gardner’a ateş etmişti. İki dakika sonra Gardner’ın öldüğü açıklanmıştı.
Ronnie Lee Gardner, ABD’de idam mangasıyla öldürülen son idam mahkumuydu.
ZEHİRLİ İĞNEDEN DAHA İNSANİ BİR FORMÜL Mİ?
Aralarında Anayasa Mahkemesi yargıçlarının da bulunduğu kimi şahıslar, insan vücudunu kurşun yağmuruna tutmanın ortaya çıkaracağı şiddet görüntüsüne karşın, idam mangalarının zehirli iğneye kıyasla daha merhametli olabileceği görüşünde.
Merkezi Washington’da bulunan İdam Cezası Bilgi Merkezi’ne nazaran, son 50 yıldır idam mangası kullanan tek eyalet, Utah.
Idaho eyaletinde kabul edilen tasarıya nazaran idam mangaları, sırf zehirli iğnede kullanılan ilaçların tedarikinin mümkün olmaması durumunda kullanılabilecek.
ELEKTRİKLİ SANDALYE VE GAZ ODASI DA GÜNDEMDE
Bazı eyaletlerse elektrikli sandalye ve gaz odası kullanımına tekrar onay veriyor ya da onaylamayı planlıyor.
Amherst College siyaset bilimi ve hukuk profesörü Austin Sarat, 1890-2010 yılları ortasında Amerika’da infaz edilen 8 bin 776 idam cezasını incelemiş ve bunların 276’sının, yani yüzde 3,15’inin problemli olduğunu ortaya çıkarmıştı. Sarat’ın çalışmasına nazaran zehirli iğneyle idamların yüzde 7,12’si, asılarak idamların yüzde 3,12’si, elektrikli sandalye idamlarınınsa yüzde 1,92’sinde sorun çıkmıştı. Hatta 2014 yılında Oklahoma eyaletinde hükümlü Clayton Locket, damar yoluyla midazolam verildikten sonra çırpınmaya ve dişlerini sıkmaya başlamıştı.
İdam cezasının yasaklanması daveti yapan Sarat, bunlara kıyasla 34 idam mangası infazının hiç birinde sorun çıkmadığını kaydediyor.
İdam mangaları sivillere verilen idam cezalarının infazında hiçbir vakit ana metod olarak kullanılmadı. Bu sistem, bilhassa ABD İç Savaşı sırasında askerlikten kaçanların infazında başvurulan bir yoldu.
