Çiçek Nene’nin “Döl Buğdayı”na koruma
Artvin ve çevresinde, Rus birlikleriyle mücadelenin yoğun olduğu 1915 yılında, gönüllü birlikler tarafından savunulan Şavşat’ta Çiçek Nene’nin döl buğdayına koruma getirilmesi için harekete geçildi. 108 yıldır doğallığını koruyan ve coğrafi işaret alma aşamasına gelen “döl buğdayı”nı koruma yolunda proje hazırlandı.
Projenin sahibi Artvin Bağımsız Milletvekili Adayı Arif Ataman, konu hakkında değerlendirmelerde bulundu. Ataman, Çiçek Nene’nin torunları olarak döl buğdayını korumaya kararlı olduklarını belirterek, “1. Dünya Savaşı’nda gönüllülerden oluşan Milis kuvvetlerimizi doyuran ekmeklerin yapıldığı döl buğdayı, ata tohumu projemizle bugünün ve geleceğin gıda savaşlarında da kurtuluşumuz olacaktır” diye konuştu.
Türkiye’nin ata tohum yetiştiriciliğinde Artvin’in lider ve örnek şehir olmasını istediklerini de belirten Ataman, şunları kaydetti:
“Halkımız konuya ilgi gösteriyor”
“Artvin’de ata tohumu sıkıntısı yok, aksine bolca ata tohumu var. Çünkü tarım Artvin’de ticari maksatla değil; daha çok ailelerin kendi ihtiyaçlarını karşılamak için yapılıyor. Yani el değmemiş, genetiği ile hiç oynanmamış tohumlar hala Artvin’de bulunuyor. Aslında Artvin’de ata tohum üzerine mikro ölçekli projelerle ata tohuma ilgi çekilmiş durumda, gayet de başarılı münferit yerel çalışma örnekleri görmekteyiz. Halkımız da bu konuya ilgi gösteriyor.
“Gelir sağlaması da gerekiyor”
Ancak şu an bu projeler gönüllük esasına dayalı yürütülüyor. Ata tohumu yetiştiriciliği ve bu tohumların önemi, henüz Artvin ekonomisine büyük güç sağlama aşamasında değil. Biz yürüteceğimiz projeler ile bu tohumların Artvin ekonomisine katkısını hedefliyoruz. Bunu gönüllülükten öteye götürerek destek ve teşviklere sistemli şekilde gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Geniş ölçekli projeler ile kıyıda köşede kalmış ata tohumlarımızı da ortaya çıkarmak istiyoruz. Çünkü bu tohumların korunmasının ötesinde çoğaltılması ve halka gelir sağlaması da gerekiyor.”
Döl buğdayı nedir?
Artvin’e özgü olan döl buğdayının ekildiği alanda 1 km çapındaki diğer tüm tahıl türlerini kendine dönüştürmesi özelliği bulunuyor. Artvin halkı için gün geçtikçe önemli bir ekonomik varlığa dönüşen döl buğdayı için yerel tohum dernekleri coğrafi işaret başvurusunda bulunmuştu. Buğdayın bu yıl Türk Patent Enstitüsü tarafından tescillenmesi bekleniyor. Yerel kaynaklar, döl buğdayının üretimi için taleplerin her geçen yıl arttığını belirtirken, Artvin halkının 100 yılı aşkın süredir kayıtlara geçen nadide türün hak ettiği yeri almasından memnun olduğu belirtiliyor.
