Amasra’da maden faciasında sözler alınıyor

Bartın Ağır Ceza Mahkemesince Bartın Adliyesi’nde özel olarak oluşturulan salonda görülen duruşmaya, tutuklu ve tutuksuz sanıklar, müştekiler, patlamada hayatını kaybedenlerin yakınları ile taraf avukatları katıldı.

Adliye içi ve etrafında kolluk kuvvetlerince geniş güvenlik tedbiri alındı.

Duruşma başlamadan kelam alan HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay Pekgözegü, davaya müdahillik talebinde bulundu.

3 GÜNDÜR SÜRÜYOR

Bazı müştekilerin avukatı da “Zonguldak Barosuna kayıtlı avukat Çağla Dursun dün şehit ailelerine karşı, ‘Siz zati başınıza gelenleri hak etmişsiniz.’ dedi. Bu durumun zapta geçirilmesini ve avukat hanımın şehit yakınlarından özür dilemesini istiyoruz.” dedi.

Davanın 3 gündür süren duruşmasının bugünkü kısmı, tutuklu sanık başmühendis Mehmet Tural’ın savunmasının alınmasıyla başladı.

Tural, savunmasında üretimden sorumlu başmühendis olarak misyon yaptığını söyledi.

“PROBLEMİN ÇÖZÜLECEĞİ SÖYLENDİ”

Yer altında ve üstünde işlerinin bulunduğunu belirten Tural, “Olay günü sabah tertipleri yaptıktan sonra Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığından gelen iki mühendisle ilgilendim. Bu mühlet içerisinde yer altı iş yerlerinde tarafıma olumsuzluk iletilmemiştir. Bana olumsuzluk olmadığı, gaz kıymetlerinin olağan olduğu, -350 kodundaki pervanelerden birinin bileziklerinde sorun olduğu ve çözüleceği söylendi.” sözünü kullandı.

Tural, olay günü misyonunu tamamlayıp mesaisini bitirdikten sonra vardiya mühendisine devrettiğini lisana getirerek, “Patlama olduğu esnada evdeydim. Kuruluşa gidip acil durum hareket planı çerçevesinde birinci ocağa inenlerdenim. 15 saat kurtarma çalışmalarında bulundum.” diye konuştu.

KABUL ETMEDİ

Kendisine isnat edilen kusurları kabul etmeyen Tural, “keşifli olarak yapıldı denilen eksper raporunun keşif yapılmadan gerçekleştirildiğini, olayın olduğu yere inilemediğini, dijital datalardan rapor çıkarıldığını” savundu.

Tural, “İkinci patlamanın duyulmadığı söyleniyor. Birinci patlamadan sonra kömür tozu patlaması olduğunu düşünmüyorum. Vantüpler patlamadan sonra alevleri taşımış olabilir. Kıyafetler inceleme için TÜBİTAK’a gönderilmiş ancak bence bu vantüplerin de gönderilmesi gerekiyordu.” değerlendirmesinde bulundu.

“KUSUR BULUNMADI”

Eğitimle ilgili kendisine kusur atfedildiğini aktaran Tural, “Eğitim eksiklikleri şahsımı hiç ilgilendirmemektedir. Patlamadan 10 gün evvelki kontrollerde havalandırma, tozla uğraş, iş güvenliği eğitimleri konusunda kusur bulunmamıştır.” tabirlerini kullandı.

Savunmasının akabinde çapraz sorgusuna geçilen Tural, taraf avukatlarının sorularını yanıtlayarak, “Olay günü vardiya mühendisi beni aradı; iki elektrik arızası olduğunu söyledi. İkinci bir patlamanın olduğunu gösteren emare yok. Bu yer altında araştırma yapıldıktan sonra muhakkak olur.” halinde konuştu.

Tural, gaz düzeyinin yükseldiği anlarda üretimi kimlerin durduracağına ait soruya, “Gaz düzeyi 2.00’ı geçtiği an herkes üretimi durdurabilir.” dedi.

“PLANLAMASI OLMAZ”

Taş tozu uygulaması konusundaki soruya Tural, “Taş tozu uygulamasının planlaması olmaz. Yönetmelik gereği üretilen kömüre nazaran taş tozu serilir. Taş tozunun hangi kısımda ne kadar uygulanacağını iş güvenliği belirler.” yanıtını verdi.

Tural, “Üretim baskısı var mıydı ve hafta sonu çalışma olur muydu?” sorusunu, “Üretim baskısı yoktu. Hafta sonu emniyet nezaretçileri çalışırdı, taş tozu uygulaması yapılırdı. Hafta sonu üretim olmazdı.” formunda yanıtladı.

“İşçilerden ocakta personel yetersizliği nedeniyle üretimin azalması istikametinde talep geldi mi?” sorusu sorulan Tural, içi sayısına nazaran üretim yapıldığını söyledi.

“GÖREVDE DEĞİLDİM”

Tutuklu sanık Kuruluş Müdür Yardımcısı Salih Atmaca da 6 aydır haksız yere tutuklu olduğunu öne sürdü.

Atmaca, 2018’de Amasra’da misyona başladığını belirterek, “Pandemi başlayınca yüksek tansiyon hastası olduğumdan idari izinliydim. Daha sonra bana bağlı olan üniteler benden alınarak kuruluş müdürüne bağlandı. Kuruluş müdürü benim bütün imza yetkilerimi almıştır.” diye konuştu.

Bilirkişiye sunulan kurum şemasının gerçekliğe alışılmamış olduğunu sav eden Atmaca, “Olay anında vazifede değildim, vazife hiyerarşisi içerisinde olmadığım sözlerden açıkça görülmektedir. Ben odamda oturuyorum, ‘Dışarı çıkma.’ deniliyor. Kurum Müdürü misyona başladığım anda hiçbir toplantıya çağırmamıştır, hiçbir şube müdürüyle tanıştırmamıştır.” sözlerini kullandı.

“HİÇBİR BİLGİM YOK”

Atmaca, misyona başladığı 2018’den beri kuruluşta yaptıkları çalışmaları anlattı.

Mahkeme Liderinin “Sana nazaran bu olay nasıl oldu?” sorusuna, Atmaca, şu cevabı verdi:

“Benim hiçbir bilgim yok. Meclis ve uzman raporunu okudum. Emekçi arkadaşlarımızın hiçbir kabahati yoktur, bunu yüreklilikle söylüyorum. Mühendis arkadaşlarımızın ‘var’ diyemeyiz, herkes yanılgı yapabilir. Sistemde eza var. Deneyim ve liyakat ezası vardır. Yanlış atamalar vardır, şu andaki iki kişi hariç hiçbirine ben sicil amirliği yapmadım. Benden sonra 2 sene daha çalıştılar.”

Atmaca, imza yetkileri alındığından beri hiçbir çalışmadan haberinin olmadığını ileri sürerek, “Benden sonraki çalışmalar kuruluş müdürünün takdiridir. Ona soracaksınız. Kömür tozu patlamasına ben de inanmıyorum. Patlama olabilir, grizu yangını olabilir. Personellerimizi hayattan koparan bir durum var, bu kesin. Çalışanlarımızın ihmallerinden ötürü bir patlama yok. TTK ilgilileri neden burada değiller? TTK’nin aldığı materyallerle ilgili Cihat Özdemir’in, Salih Atmaca’nın hiçbir kusuru yoktur.” savunmasını yaptı.

Zonguldak Barosu Lideri Türker Kapkaç ve İzmir Barosu Lideri Sefa Yılmaz, davaya katılma talebinde bulundu.

ÇAPRAZ SORGUYA GEÇİLDİ

Verilen ortanın akabinde sanık Atmaca’nın çapraz sorgusuna geçildi.

Atmaca, “Ocakta metan birikirse galeri içinde nerede birikir?” sorusuna, “Bu vakte kadar metan birikimiyle karşılaşmadım. Önlem almak gerekirse her yerde almak gerekir. 1.00’i geçince nezaretçi tedbir alması gerekir.” yanıtını verdi.

Atmaca, kendi devrinde lavuara (kömür yıkama tesisi) götürülmeden kömür çıkarılıp çıkarılmadığına ait, “Benim dönemimde bu türlü bir şey yoktu.” dedi.

“Olay günü kimle konuştunuz?” sorusunu Atmaca, “Olayı öğrenince TTK Genel Müdür Yardımcısını aradım, ulaşamadım. TTK Genel Müdürünü aradım ve kuyubaşına gittim. Bana kimse oraya git demedi, istekli ve ahlaki hislerim münasebetiyle gittim. Kuyubaşına gitmem yasaklanmıştı.” formunda yanıtladı.

Atmaca, “Yetkilerinizin alınması konusunda sendikanın baskısı oldu mu?” sorusuna, “Bu sorunun karşılığı Cihat Özdemir’dedir.” diye cevapladı.

Söz verilen sanık Cihat Özdemir, “Ben bu soruya yanıt vermiştim.” dedi.

“YALAN SÖYLÜYORSUN”

Bu sırada Atmaca, sanık Özdemir’e yönelik, “Yalan söylüyorsun.” diyerek, şöyle devam etti:

“Genel Maden İş Sendikası, bana hiçbir formda ‘Seni şuradan aldım, aldırıyorum.’ diye bir şey söyleyemez. Cihat beyefendiye söylediyse onların ortasında bir şey. Resmi olarak bir şey bilmiyorum lakin dedikodular vardı. Genel Maden İş’in benden rahatsız olduğunu, emekçi arkadaşlarım bana söylüyordu. Bana baskı yapamaz, olmadı. Yaptıklarını da hiç kale almadım. Cihat Özdemir, bana ‘Sen berbat polis ol, ben yeterli polis olayım.’ neden dedin?” diye konuştu.

Atmaca, “Yer altı ve yer üstü personellerinin yer değişikliğinde sendikanın tesiri oldu mu, olmadı mı?” sorusuna karşılık, “Benim dönemimde olmadı, benden sonra oldu mu bilmiyorum.” dedi.

“Havalandırma modernizasyonu için ödenek çıktığı halde neden yapılmadı?” sorusu sorulan Atmaca, “Ödeneği ben çıkardım. 2019’da ihale yapıldı. Sonra bu ihale iptal olmuş, ‘muş’ diyorum zira ben misyonda değildim. İhale sürecini TTK yürütür. İhale iptal olmuş. İptal olduğunu ben de sizin üzere iddianameden öğrendim.” sözlerini kullandı.

“ŞU AN BİZ DE KESTİREMİYORUZ”

Tutuklu sanık emniyet mühendisi Şahan Kahraman da savunmasında, 2016 Ekim’de TTK’ye atandığını, olaydan 7 ay evvel emniyet mühendisi olarak misyon yapmaya başladığını söyledi.

Hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet dileyen Kahraman, uzman raporunda kendisine kömür tozuyla gayret ve havalandırmayla ilgili kusur atfedildiğini belirtti.

Kahraman, olay anına kadar madende 42 bin 750 kilogram taş tozu serpildiğini aktararak, taş tozu uygulamasının hafta sonları gerçekleştirildiğini kaydetti.

Aspiratörün modernizasyon süreciyle ilgili rastgele bir bilgi ve yetkisinin olmadığını öne süren Kahraman, “Bize gelen havalandırma raporlarında rastgele bir kasvet yoktu. Olay günü yaşanan pervanedeki kelepçe arızasının olayın gerçekleşmesinde tesirinin olmadığını düşünüyorum. Patlamayı neyin ateşlediği eksper heyetinin yerinde incelemesiyle muhakkak olacaktır.” dedi.

Kahraman, patlama esnasında konutunda olduğunu belirterek, “Gaz izleme çalışanı beni arayarak bilgi alamadığını söyledi. İş yerine gittim, gaz izleme merkezine bilgi gelmiyordu. Arkadaşlarımızı kurtarabilmek için ocağa indik. İnerken üste çıkan personel arkadaşları gördük, ne olduğunu sorduk, patlama olduğunu söylediler. Bant uzunluğundan -350 koduna hakikat inmeye başladık. Sonra biz oksijen maskelerini takarak, oraya indik. Birtakım çalışanların yaralı olduğunu ve vefat ettiğini gördük. Karbonmonoksit bedelleri yüksek olduğundan çıktık. Sonra da kurtarma takımları geldi. Olayın gerçekleşmesiyle ilgili hiçbir kusurum yoktur.” biçiminde konuştu.

Sanık Kahraman, savunmasının akabinde çapraz sorguda taraf avukatlarının sorularını yanıtladı.

“İşçiler branşları dışında çalıştırılıyor mu, hafta sonu çalışma oluyor muydu, üretim baskısı var mıdır? sorusuna Kahraman, “Kimse branşı dışında çalıştırılmıyordu. Üretim baskısı yoktu. Hafta sonu üretim olmuyordu.” karşılığını verdi.

Kahraman, eğitimin ne vakit yapıldığına ait, “Kurum içi iş güvenliği eğitimlerinin yılda 1 defa yapılması gerekiyor. Bu eğitimlerin yapılıp yapılmadığı Bakanlık müfettişleri tarafından denetleniyor, eksik tespit edilirse gerekli ceza kesilir. İş yeri içinde bunun sorumluluğu iş güvenliğindedir.” dedi.

Mahkeme liderinin “Olay sence neden gerçekleşmiştir?” sorusuna Kahraman, “Sürekli konuşuyoruz, şundan kaynaklanmış diyemiyorum. Şu an biz de kestiremiyoruz.” cevabını verdi.

Mahkeme heyeti, başka sanıkların savunmalarının alınması için duruşmaya yarına kadar orta verdi.

SÜREÇ

Bartın’ın Amasra ilçesindeki TTK Amasra Kuruluşuna ilişkin maden ocağında 14 Ekim Cuma günü saat 18.15 sıralarında meydana gelen patlamada 41 personel hayatını kaybetmiş, 11 emekçi yaralanmıştı. Bir personel sevk edildiği hastanede 4 Kasım 2022’de, bir personel de patlamadan 173 gün sonra ömrünü yitirmişti.

Amasra Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma kapsamında ortalarında TTK Amasra Kurum Müdürü Cihat Özdemir’in de bulunduğu 24 kuşkulu gözaltına alınmıştı.

Şüphelilerden TTK Amasra Kurum Müdürü Cihat Özdemir, Kurum Müdür Yardımcısı Salih Atmaca, İşletme Müdürü Selçuk Ekmekci, İş Güvenliği ve Eğitim Başmühendisi Volkan Soylu ve Başmühendis Mehmet Tural ile kartiyelerden (birkaç üretim ünitesinden oluşan ocak) sorumlu maden mühendisleri Levent Aydın ve İbrahim Hakan Mengeş ile emniyet mühendisi Şahan Kahraman “bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olmak” kabahatinden tutuklanmış; 4 şüpheliye isimli denetim kararları uygulanmış, şüphelilerden 3’ü çıkarıldıkları hakimlikçe, 9’u savcılık sorgularının akabinde hür bırakılmıştı. Bu şüpheliler ortasında yer alan bir kişi hakkında da soruşturma sürecinde “takipsizlik” kararı verilmişti.

İddianamede, tutuklu sanıklar Özdemir, Ekmekci, Soylu ve Tural hakkında 42 defa “olası kastla öldürme” kabahatinden toplam 840 yıldan 1050 yıla kadar, 4 kere “olası kastla yaralama” cürmünden da toplam 4 yıl 16 aydan 12 yıla kadar mahpus cezası talep ediliyor.

Bu 4 sanığın iki hatadan toplam 844 yıl 16 aydan 1062’şer yıla kadar mahpusu istenen iddianamede, öteki 4’ü tutuklu 19 sanığın ise “bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden 2 yıl 8 aydan 22 yıl 6’şar aya kadar mahpusu isteniyor. (AA)