Lozan Antlaşması Türkiye Cumhuriyeti’ne serbest bir dış ticaret politikası yürütme zorunluluğu getirmiş, ithalatı kısıtlayıcı önlemler alınmamasını öngörmüştür.
Türkiye, bu sistemle ciddi miktarda cari açık vermeye başlamıştır. Bir yandan Osmanlı borçları bir yandan büyüyen cari açık Türkiye’yi çok sıkıntılı bir duruma sokmuştur. 1929 Büyük Depresyonu’nun batılı ülkelerde yarattığı yıkım Lozan Antlaşması’na taraf olan ülkelerin kendi dertlerine düşmesine yol açınca Türkiye Lozan Antlaşması’nın serbest ticaret hükmünü askıya alarak ithalat kısıtlamaları ve devletçi ekonomi politikası izlemeye dönmüştür. Bu dönüşü ithal ikamesi politikası, KİT’lerin kuruluşu, sanayi planları (yani planlı ekonomik kalkınma modeli) ve Türk Parasının Kıymetini Koruma mevzuatı izlemiştir.
Cumhuriyet’in Osmanlı’dan devralınan borçların ödemesi 1954 yılına kadar sürdü. İlk dış borçlanmanın Kırım Savaşı ile 1854 yılında yapıldığı düşünüldüğünde borçların tamamının ödenmesi tam 100 yıl sürdü.
Eğilmez yazısında Türkiye Cumhuriyeti’nin Osmanlı’dan aldığı dış borcun 145 milyon Osmanlı altın lirası tutarında olduğunu belirtiyor. Eğilmez’in yaptığı hesaba göre bugünkü kurla hesaplandığında Osmanlı’nın borçlarının 500 milyar dolara denk geliyor. 2015 yılında Türkiye’nin gayri safi yurtiçi hasılası 1 trilyon 953 milyar 561 milyon TL idi. Yani 671 milyar dolardı. (31 Aralık 2015 kuru: 2.91) Buradan hesapla Türkiye’nin yıllar yıllar önce nasıl büyük bir dış borç yükü altına girdiği gözlenebilir.(sözcü)
