Eskişehir’in tarım ve hayvancılık yapılan ilçelerinde on yıllardır köylülerin kullanım alanında olan mera, harmanyeri üzere alanların Kütahya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından yüksek bedellerle büyük şirketlere kiralandığı ortaya çıktı. Yaklaşık 3 bin küçükbaş hayvanın bulunduğu Alpu’nun Işıkören köyünde köylüler mera, harmanyeri alanlarına sahip çıkmak için direnirken, mezarlık alanlarının bile kiraya çıkarılmasına reaksiyon gösteriyor.
BİNLERCE DÖNÜM MERA KÖYLÜYE YASAKLANIYOR
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, mera, harmanyeri ve mezarlık alanları için direnen köylüleri ziyaret ederek, köylülerle birlikte ihalenin durdurulması ve geri çekilmesi davetinde bulundu. Çakırözer, “Seçime 15 gün kalmış Anadolu’da besicilik yapılan binlerce dönüm araziyi resmen talan ediyorlar. İktidardakiler giderayak köylünün merasını, harmanyerini, mezarlığını bile peşkeş çekiyor. Bunun diğer bir izahı yok. Valisi, kaymakamı da resmen buna göz yumuyor. 14 Mayıs’tan sonra bunun hesabını soracağız” dedi.
“HER KÖYDE BİNLERCE HAYVAN VAR!”
Alpu Işıkören Mahallesi sakinlerinden Ömer Özbek, Kütahya Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bağlı yıllardır kullandıkları mera alanları için bir anda ihaleye çıkıldığını aktarırken, verdikleri çabayı şöyle aktardı:
Bu köy çok eski bir köy. Bizim dedelerimizin kullandığı meralar şu an köylünün kullanımından çıktı. Yalnızca Alpu değil, bugün mesela Mahmudiye’nin Fahriye köyünde ihale var. Koyunları otlattığımız yerlerin tamamı gidiyor. Bizim kendi topraklarımız de var, tarlalarımızı verebilirler fakat bu merayı kiralayan kişi bundan sonra buraya hayvanını sokmayacaksın dediğinde bu hayvan nasıl tarlaya geçecek? Köyün harmanyeri ortak kullanım alanını kiraya verdiler. Olağanda kanunen çivi bile çaktırmıyorlar!
“KÖYLÜLERİ VERMEYECEĞİZ DİYE KANDIRDILAR!”
Köyde yaklaşık 3 bin küçükbaş hayvanın bulunduğunu belirten ve besicilikle geçimini sağlayan Engin Bektaş, “Fahriye, Lütfiye, Hayriye, Şerefiye köylerinde meralar, harmanyerleri hepsi kiraya verildi. Burada Işıkören’de hayvancılıkla geçimini sağlayan aileler var. Köyümüzde yaklaşık 2 bin 500, 3 bin ortası küçükbaş hayvan var. 250 büyükbaş hayvan var. Bunların tamamı ihale onaylandığı anda bitti. 5 aydır biz bunlarla uğraşıyoruz.
İhaleye çıkılmasın diye Kaymakamlığa dilekçe verdik. Tarım ilçe Müdürlüğü’ne, Tarım Vilayet Müdürlüğü’ne, Eskişehir Valiliğine dilekçe verdik. Hepsi ‘olmaz, çıkmaz, geçersizdir, mera verilmez’ dediler. ‘Meralar bulundukları bölgenin ortak kullanım hakkıdır, herkes eşit kullanım hakkına sahiptir’ dediler. ‘Bu ülkede bir mera kanunu var’ dediler. Düzgün, tamam verilmeyecek dedik. Fakat Vakıflar Müdürü ‘Mera Kanunu artık değişti, ben bunu veririm, bunu ihaleye çıkaracağım’ dedi. Ve mera alanlarımız büyük şirketlere kiralandı” diye konuştu.
“ÖLÜLERİMİZİ GÖMECEK MEZARLIĞIMIZI BİLE KİRALADILAR”
Köydeki mezarlık alanının bile ihale ile kiraya verildiğini belirten Bektaş, şunları söyledi:
Köyün art tarafları mezarlık, hepsi verilmiş. Cenazemiz olsa nereye defnedeceğiz. Milletin vefat etmiş dedesi var, nenesi var. Dua etmeye gelecekler. Adam müsaade vermiyorum dese ne olacak? Alın cenazenizi gidin deseler ne olacak. Adam onun mezarlık olduğuna bakmadan kiralıyor. Biz burada şunu gördük; kanun herkese birebir bir kanun değil. Şahsa ve bölgeye nazaran değişiyormuş.
Mera kanunu çıktıysa Türkiye’nin bir ucundan öbür ucuna tüm meraları kapsar. Artık 10 tane köy için farklı bir kanun çıkarmış üzere oldular. Evvelce Vakıflar Genel Müdürlüğüne cüzi bir ölçü para verilir bu alanlar kullanılırdı. Yıllardan beri bu türlü bu. Ben 58 yaşındayım, babadan deden bu türlü gördüm. Lakin artık fahiş fiyatlarla meralarımız, harmanyerimiz elimizden alınıyor.
“YÜZ YILDIR KÖYLÜNÜN KULLANIM ALANINDA!”
Bir ay evvel emekli olan ve emekli olduktan sonra aldığı tazminat ile koyun aldığını söyleyen Işıkören köyü sakinlerinden Ekrem Orkam da yaşadıklarını şöyle lisana getirdi:
Şu anda bende yaklaşık 500 tane koyun var. Lakin köylünün ortak kullanım alanı olan meralar Vakılar Genel Müdürlüğü tarafından ihaleye çıkarıldı. Bunun sonucunda meraları büyük firmalar kiraladılar. Ben 500 tane koyunu konutumun bahçesinde bakamam! Ne yapacağım! Ondan sonra memlekette deniliyor ki et değerli, süt kıymetli. Ben merada hayvanıma bakamadıktan sonra ben de bu hayvanları ya kestireceğim ya satacağım. Kapatıp dükkanı gideceğiz.
Bizim bu köyde hayvancılıkla uğraşanların tek isteği meraların köylünün ortak kullanım alanlarının ihalesinin durdurulması ve geri çekilmesi. Bu alanlar yüz yıldır köylünün kullanım alanında. Artık ne hikmetse bu alanlar kiraya çıkarıldı ve büyük firmalar tarafından kiralandı. Biz köylüler olarak bunları kiralama talihimiz yok. Ortada dönen sayılar çok büyük sayılar. Bir dönüm yere bin lira üzere kira var. Buna köylünün gücü yetmez! Türkiye’de hayvancılığının gelişmesi için kimse bir şey beklemesin!
“2 BİN LİRAYA 40 BİN LİRA İSTİYORLAR”
Çakırözer, Mahmudiye Fahriye köyünde de ihaleye çıkılan tarla ve harmanyeri (köyiçi) alanları için direnen köylüleri ziyaret etti. Fahriye köyü sakinlerinden Kaan Ünlüer, geçtiğimiz yıl 2 bin liraya kiraladıkları meskenlerinin yakınındaki alanlar için 40 bin lira kira fiyatı istendiğini aktardı. Ünlüer, “Köydeki Vakıf yerlerinin hepsini ihaleye çıkardılar. Bizim köylü olarak bunu verecek gücümüz yok! Yüzde 500, yüzde 600 artırımlar oldu. Burada arsa ve harmanyeri ile köyiçi kiralanıyor. Konutlarımızın olduğu yerler dahi ihaleye konuldu.
81 vilayetten gelenler var. Biz de engelleyelim diye uğraşıyoruz. Fakat bugün ihale oldu, tutulan yerler tutuldu. Bir dönüm yer 10 bin liraya kadar gitti. Konya’dan büyük bir şirket gelip ihaleye girmiş. Muhtarımız, azalar Kaymakamlık, Valilik, Vakıflar Genel Müdürlüğüne gitmediğimiz yer kalmadı lakin ihaleye çıkıldı” halinde konuştu.
“BİZİ KORKUTTULAR! YABANCI GELMESİN DİYE 5 BİN LİRA VERDİM”
Köy sakinlerinden Murat Aydoğan da meskeninin kenarındaki boş alanın da ihaleye çıkarıldığını ve yeri oburu kiralamasın diye 5 bin liraya kiraladıklarını söyledi. Aydoğan, “Aslında çok değerli lakin diğeri tutmasın diye 5 bin lira verdik. İhale çok hırslı geçti. Herkes bir formda almaya çalışıyor. Biz de yabancı gelmesin diye konutumuzun yanını aldık. Zira bizi korkuttular. Öbürleri gelecek konteyner falan koyacak dediler. Korktuk biz de. Mecburi olarak kiraladık. Birinci kere bu türlü bir şey oldu” halinde reaksiyonunu lisana getirdi.
“HAYVANLARA SU İÇİRDİĞİMİZ YERİ BARİ VERMELERİNİ İSTEDİK”
Köylüyü bitirmeye çalıştıklarını söyleyen Şenol Uçkaç ise, “Bizi birinci evvel mahalle yaptılar. Artık de kovalamaya çalışıyorlar. Biz mahalle olmak istemedik. Vali çıkmış ‘artık yapacak bir şey yok’ diyor. Mesela okulun ardında hayvanları topladığımız, su içirdiğimiz yer vardı bari orayı cüzi ölçüde bize verin diyoruz. Yok diyorlar. ‘Biz 60 dönüm eksiksiz vereceğiz’ diyor. Bari orayı bize versinler. Bizim köyümüz hayvancılıkla geçimini sağlıyor, bitirmek istiyorsanız söyleyin dedik. En son bunu söyledik” dedi.
“ET OLMUŞ 300 LİRA! YAZIK, GÜNAH!”
“Dalga geçiyorlar bizle” diyen Kaan Ünlüer, “Bizi birbirimize düşürüyorlar. Yurt dışından getirsin hayvanını millete yedirsin 500 liraya, 600 liraya! Bir kilo et olmuş 300 lira! Yazık, günah ya! Bizim elimizde hayvancılık var. 50 liraya verelim millet 10 kilo yesin et! Artık millet bir kilo et yiyemiyor. Çok külfetli durumlar. Bir de bize ek şeyler çıkarıyorlar. Bu adam 5 bin lira kira ödeyeceğine hayvanına baksa daha karlı olacak” diye konuştu.
