Cilt kanserine karşı Türkiye genelinde ücretsiz “ben” taramaları başlıyor

ANKARA (AA) – Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bengü Nisa Akay, Türkiye’de görülme sıklığı artan cilt kanserinin erken dönemde tespiti ve insanları bu konuda bilgilendirmek için 17 il ve 41 merkezde ücretsiz “ben” taramalarının başlatılacağını bildirdi.

Cilt kanserine yönelik uluslararası alanda farkındalık çalışmaları yürüten Euromelanoma Türkiye Başkanı da olan Akay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu kanser türü ve Türkiye genelinde Türk Dermatoloji Derneğiyle birlikte başlatılacak ücretsiz tarama uygulamaları hakkındaki bilgileri paylaştı.

Cilt kanserleri içinde en tehlikeli tür olan “melanomun” erken tespit edilememesi durumunda hızla yayılıp ölümlere sebep olduğunu anlatan Akay, “Melanom erken yakalandığında hiçbir risk oluşturmuyor. Burada tek tedavi yöntemi, lezyonun genişletilerek çıkarılması, sonrasında ise hastalarımızı birtakım koruyucu önlemler ve kontrol muayeneleriyle izliyoruz.” dedi.

Melanomun özellikle güneş maruziyetinin fazla olduğu ve açık tenli kişilerin yoğun yaşadığı Avustralya, ABD ve bazı Avrupa ülkelerinde sık görüldüğünü söyleyen Akay, “Deri kanseri eskiden ülkemizde bu kadar sık görülmüyordu. Fakat güneşe maruz kalmanın artmasıyla ülkemizde de son yıllarda deri kanserinin görülme sıklığı arttı.” diye konuştu.

18 yaşından önce ciddi güneş yanığı yaşayanlar risk altında

Prof. Dr. Akay, cilt kanserinin artık daha genç yaş gruplarında da görüldüğüne işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Deri kanserinde en önemli husus vücuda yayılma aşamasını engellemek için erken tanı ve korunma. Açık tenli, sarı saçlı, yeşil veya mavi gözlü, çillenmeye yatkın cilt tipi olanlar, omuzlarında, yüzünde çillenme bulunanlar, özellikle 18 yaşına kadar en az bir kere su toplayacak şekilde güneş yanığı olanlar risk grubunda yer alıyor. Ayrıca aile hikayesi, birtakım genetik hastalıklar da riski artıran faktörler.”

Kollarında 20’den fazla “ben” olanlara yılda bir kez kontrol uyarısı

Vücuttaki benlerin de büyüyüp büyümediğinin mutlaka takip edilmesi gerektiğinin altını çizen Akay, “Özellikle vücudunuzda 50’nin üzerinde, kollarınızda ise 20’nin üzerinde ‘ben’ varsa bunlar melanom kanseri gelişimi açısından risk faktörleri. Bu riskleri taşıyan insanların mutlaka belli periyotlarda, en azından yılda bir bilgisayarlı dermatoskopi cihazlarıyla taramalarının yapılması gerekiyor.” dedi.

Prof. Dr. Akay, dermatoskopi taramalarında kişilerin benlerinin kayıt altına alındığını ve bende oluşan en ufak bir değişikliğin bile bu şekilde saptanabildiğini, böylelikle kanserin çok erken aşamada yakalanabildiğini söyledi.

“Solaryum ciddi risklere sebep oluyor”

Solaryumun da cilt kanseri açısından ciddi bir risk faktörü olduğunu vurgulayan Akay, “Solaryum deri kanseri açısından ciddi risklere sebep oluyor. Bizim tavsiyemiz solaryuma hiç girilmemesi. Bir kez solaryuma girmek bile melanom riskini katlayarak artırıyor.” uyarısını yaptı.

Akay, ABD ve Avrupa’da solaryuma girişin 18 yaş altındakilere yasak olduğuna dikkati çekerek, tüm yaş gruplarında solaryumu önermediklerinin altını çizdi.

“Güneş koruyucu kullanılmalı, koyu renk kıyafet tercih edilmeli”

Tarlada çalışan kişilerin de sürekli güneş maruziyeti nedeniyle risk altında olduğunu ifade eden Akay, şu uyarılarda bulundu:

“Güneşin çok yoğun olduğu, 10.00-16.00 saatleri arasında mümkün olduğunca güneş maruziyetinden sakınmalıyız. Bu saatlerde denize, havuza girilecekse çok sıkı korunma yöntemleri alınmalı. Güneş koruyucu kullanımı çok önemli, kullandığımız koruyucular hem UVA hem de UVB içermeli, dışarı çıkmadan 20-25 dakika önce kalın bir tabaka şeklinde sürülüp deriye iyice yedirilmeli. En iyi güneş koruyucunun etkinliği bile 3,5-4 saat sürer, bu nedenle tekrar edilmeli.

Şapka kullanımı çok önemli. Kıyafet konusunda da beyaz, açık renkli kıyafetler güneş ışınlarının yansımasına ve güneş maruziyetinin artmasına neden oluyor. Koyu renkli kıyafetler ise ışığın emilmesini sağlıyor. Bu nedenle güneş altında dışarıda gezerken koyu renk kıyafetlerin tercih edilmesini öneriyoruz.”

“D vitamini alımı için kolun iç kısmını 10 dakika güneşe tutmak yeterli”

Prof. Dr. Akay, vücudun D vitamini ihtiyacının güneşten nasıl doğru alınabileceğine ilişkin de şu bilgileri paylaştı:

“D vitamininin belli saatlerde vücutta sentezi daha fazla oluyor. Bu da bizim aslında güneşe çıkmayın diye uyardığımız 10.00-10.30, 14.00-14.30 saat aralıkları. Fakat güneş kremini bütün vücuda sürüp, sadece kolumuzun iç kısmında küçük bir bölüme uygulamayıp 10 dakika güneşe tuttuğunuzda D vitamini sentezini çok iyi bir şekilde yapabilirsiniz.”

“41 merkezde ücretsiz ‘ben’ taramaları yapılacak”

Prof. Dr. Bengü Nisa Akay, Türk Dermatoloji Derneğiyle ülke genelinde cilt kanseri taramalarının başlatılacağını vurgulayarak, “Bütün bölgeleri içine alan 17 ilimizde, 41 merkezde 22-30 Mayıs tarihleri arasında ücretsiz ‘ben’ taramaları yapılacak. Taramalarda kişilerin bütün vücut muayeneleri yapılacak, herhangi bir riski olup olmadığı belirlenecek. Bu taramalarda insanları, deri kanserinden korunma yolları, güneş koruyucu kullanımının önemi konusunda da bilgilendireceğiz.” dedi.

Merkezlerdeki tarama tarihlerinin derneğin web sayfasından duyurulacağını bildiren Akay, “Deri kanserlerinin görülme sıklığı ülkemizde de çok arttı. Bunları erken tespit edebilmek çok önemli. Taramaları bu amaçla gerçekleştiriyoruz. Hayatlarında bir kez bile olsa tüm vatandaşları bu ücretsiz taramalara katılmaya davet ediyoruz.” çağrısında bulundu.

Muhabir: Burcu Çalık Göçümlü