LGS öncesi ailelere tavsiyeler
Liseye geçiş imtihan süreci de her imtihan üzere çoklukla kaygı ve tasa kaynağı haline gelebiliyor. Hasebiyle bu süreç hem öğrenciler hem de aileler için zorlayıcı oluyor. Pekala, çocuklardaki imtihan derdine karşı ailelerin yaklaşımı nasıl olmalı? Anne babalar hangi yanlışlardan kaçınmalı? Psikolog Tuana Parıltı Yazıcılar’ın işte tüm bu soruların cevaplarını içeren tavsiyeleri…
Tuana Parıltı Yazıcılar
Rahatlatıcı olun
Sınav devrinde gençler ağır gelecek korkusu, imtihan anı yaşanacakların tasası, başarısızlık korkusu, müddet yetiştirememe korkusu üzere birçok farklı mevzuda kaygı yaşayabilir. Aileler tüm bu tasalara rahatlatıcı bir tavırla yaklaşmalıdır.
Sınav muvaffakiyetini hayatınızın temeline oturtmayın
Unutulmaması gereken birinci şey imtihan muvaffakiyetinin hayatın tümü olmadığıdır. Bilhassa çocukları bu fikirle büyütmemek, ilgi yetenekleri doğrultusunda onları yönlendirmek değerlidir. Hayatın sırf imtihandan ibaret olduğu kanısını benimseyen bir çocuk istediği puanı elde edememe konusunda çok daha ağır korku hissedecek ve çıkmaza girecektir. İmtihanda istediğimiz sonuçları elde edememek bizim “başarısız biri” olduğumuz manasına gelmemelidir.
Evde sessizlik sağlayın
Aileler, öğrencilere mümkün olduğunca sessiz ve odaklanabileceği mesken ortamını sağlamaya çalışmalıdır. Çocuğun şayet küçük kardeşi varsa kesinlikle bu durum anlatılmalı ve ders çalışma saatlerinde sessiz oyunlar oynayabileceği konusunda bilgilendirilmelidir. Ebeveynler mesken içi sorumlulukları ders çalışma programını engellemeyecek biçimde planlamalıdır.
Hedeflerini destekleyin
Hedef ve kısım belirleme konusunda aileler çocuklarına tekliflerde bulunurken zorlayıcı ve baskılayıcı olmamalı kesinlikle çocuğun isteklerine ve kanılarına kulak vermelidir.
Yanlış motivasyon cümleleri kurmayın
Aileler sıklıkla çocuklarını motive edebilmek için “ders çalış, hiç çalışmıyorsun, bu türlü giderse yapamazsın, başarısız olmak istemiyorsan çok çalışmalısın” üzere cümleleri sık kurma eğilimindedir. Lakin bu sıklıkla öğrenciyi daha çok kaygılandıran ve motivasyonunu düşüren bir durumdur. Motive etmek için ailelerin asıl yapması gereken çocuklarına güvendiklerini belirtmeleri ve sonuç ne olursa olsun yanında olduklarını hissettirmeleridir.
Duygusal gereksinimlerine ehemmiyet verin
Bu süreçte gençler olduklarından daha hudutlu ve alıngan yapıda olabilir. Ders çalışmakla ilgili öğütler ya da gösterilen ilgi abartılı halde olmamalıdır. Çünkü onlar bu ilgiyi boğucu olarak algılayabilir. Bu durumda gençler ebeveynlerine muhtaçlıkları doğrultusunda rehberlik edecektir. Kıymetli olan ailelerin bu gereksinimlere kıymet vermesi ve dikkate almasıdır.
Kimseyle kıyaslama yapmayın
En sık yapılan bir öbür yanlış da çocuğun bir diğeriyle karşılaştırılmasıdır. Komşunun çocuğu, kardeşi, arkadaşları kim olursa olsun muvaffakiyet konusunda çocuğu bir oburuyla karşılaştırmak yanlış bir durumdur. Her çocuğun ilgi ve yeteneklerinin farklı olduğu unutulmamalıdır.
Yüksek beklenti içinde olmayın
Sınav telaşı sıklıkla “mutlaka kazanmalıyım, başaramazsam ailemin emekleri boşa gidecek, başaramayacağım, yetiştiremeyeceğim, yetersizim” üzere inanışlar nedeniyle ortaya çıkar. Ayrıyeten ailenin yüksek beklentisi öğrenciyi daha da kaygılandırabilmektedir. Genç zihnindeki bu niyetler nedeniyle imtihan anında odaklanamaz, bildiklerini unuttuğunu düşünür ve başaramayacağı ile ilgili ağır tasa döngüsü imtihan bitene kadar devam eder. O nedenle ailenin tavrı ve çocuğa yaklaşımı bu süreçte büyük kıymet arz etmektedir.
Zorlayıcı ders programlarından kaçının
Sınav devirlerinde ebeveynler çocuklarına destekleyici yaklaşmalıdır. Çocuğu bunaltacak ve zorlayacak ağır bir ders programı öğrencilerin daha çok bunalmasına ve derslerden uzaklaşmasına sebebiyet verebilir. Kesinlikle toplumsallaşmaya de vakit ayırılmalı ve ders program yoğunluğu öğrencinin talebine nazaran düzenlenmelidir.
Kaygılarınızı onlara yansıtmayın
Bazı durumlarda ebeveynler öğrencilerden daha dertli olabilir. Bu tasa olağan olmakla birlikte çocuğu olumsuz etkileyecek seviyede olmamalı ve çocuğa yansıtılmamalıdır.
Sınav öncesi ve sabahı nelere dikkat edilmeli?
Sınav sabahı ve imtihandan bir evvelki gün, şayet öğrencinin de isteği ve muhtaçlığı varsa imtihan hakkında kısa bir konuşma yapılabilir. Bu süreçte de aileler şunlara dikkat etmelidir:
– Çocuklarını şartsız sevdiği ve kabul ettiği bildirisini kesinlikle iletmelilerdir.
– Hayatın sadece bu imtihandan ibaret olmadığı ve sonuç ne olursa olsun birlikte bir tahlil önerisi geliştirebilecekleri anlatılmalıdır.
– İmtihan sonrası olacaklar değil, imtihan esnasında elinden geleni yapması konusunun kıymetli olduğu vurgusu yapılmalıdır.
– İmtihan sabahı ve evvelki akşam her şey olağan akışında devam etmeli, öğrencinin söylediklerine kulak verilmeli ve gereksinimlerine nazaran hareket edilmelidir.
– İmtihan öncesi beslenme ve uykuya dikkat etmelerine takviye olunmalıdır.
Sınav sırasındaki telaşla nasıl başa çıkılır?
Sınav esnasında tasanın olağan olduğu kabul edilmelidir. Onu bastırmaya ve yok saymaya çalışmak fonksiyonel değildir. Öğrencilerin telaşlarını yönetebilmek için neler yapabileceklerini bilmeleri onlara yardımcı olacaktır. İmtihan esnasında tasa olursa nefes idmanları yapmak, gevşemeye çalışmak ve öğrencinin yapabildiği bahislerin sorularıyla imtihana başlaması büyük yarar sağlayacaktır.
