Türkiye’de son 10 yılda 616 çocuk iş cinayetlerinde ömrünü yitirdi

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), 2002 yılında dünyada çalışan yüz milyonlarca çocuğun içinde bulunduğu haksız duruma ve ağır şartlara dikkat çekmek ve çocukların çalışmak zorunda bırakılmasının önlenmesi için çalışmalarını sürdürüyor. Devletleri harekete geçirmek ve toplumsal şuuru artırmak gayesiyle 12 Haziran günü çocuk personelliği ile uğraş günü olarak seçildi.

ÇOCUKLAR İŞ KANUNU KARARLARININ DIŞINA ÇIKILARAK ÇALIŞTIRILIYOR

İzmir Barosu tarafından yapılan açıklamada, şu bilgiler yer aldı:

*Ülkemizde ne yazık ki yüz binlerce çocuk 4857 Sayılı İş Kanunu kararlarının dışına çıkılarak pek çok farklı biçimde ve kesimde çalıştırılıyor. Bunlar; tarım, mevsimlik personellik, sanayi, hizmet, mesken işleri, medya, madenler ve taş ocakları ile sokaktır.

*Zorla çalıştırılan çocuklar eğitim hakkına, oyun hakkına ve sıhhat hizmetlerine erişemiyor. Riskli bir etrafta yaşama, şiddet ve istismar, uzun çalışma saatleri, düşük fiyatla çalıştırma, iş güvenliği açısından riskli ortamlarda çalışma, fizikî zorlanma, iyiliğinin bozulması, kültürel ve zihinsel manada ilerleyememe, olumsuz barınma şartları, meslek hastalıklarının oluşması üzere hak ihlallerine maruz bırakılmaktadır.

*İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi’nin hazırladığı, 2013-2022 yıllarını kapsayan Çocuk İş Cinayetleri Raporu’na nazaran ülkemizde 2022 yılında 61 çocuğun, son on yılda ise  en az 616 çocuğun iş cinayetlerinde hayatını kaybettiğini belirtilmiştir. Hayatını yitiren çocukların 211’i 14 yaş ve altı 405’i ise 15-17 yaş grubundadır” denildi.

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU ARAŞTIRMA YAPTI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 1994, 1999, 2006, 2012 ve 2019 yıllarında çocuk işgücü araştırması yapıldığının belirtildiği açıklamaya şöyle devam edildi:

*Araştırmaya nazaran çocukların çalışmak zorunda bırakılmasının en sık karşılaşılan nedenlerinin hane halkı gelirine katkıda bulunmak, iş öğrenmek/meslek edinmek ve kendi muhtaçlıklarını karşılamak olduğu görüşülmüştür.

*2019 yılında Türkiye’de 720 bin çalışmak zorunda bırakılan çocuk bulunduğu ve yıllar içerisinde çalışmak zorunda bırakılan çocuk sayısının ve işgücü içindeki oranının düştüğü görülmektedir.

*Her ne kadar toplumsal farkındalığın, taban eğitim yaşının yükseltilmesinin, memleketler arası ve yasal seviyede yapılan birtakım mevzuat değişikliklerinin olumlu sonuçlarının olduğu düşünülse bile gerçek sayıların ve ortaya çıkması gereken tablonun bu bilgilerin çok daha üzerinde ve çok daha ağır olduğu düşünülmektedir.

MEVSİMLİK İŞÇİLİĞİN AĞIR OLDUĞU AYLARDA SAYI DAHA DA ARTIYOR

Araştırmanın mevsimlik işçiliğin ağır olduğu aylarda yapılmamış olmasının, Ulusal Eğitim Bakanlığı bilgilerine nazaran yüz binlerce çocuğun eğitimine açıktan devam ettiğinin görüldüğü belirtilen açıklamada şu ihtarlar yer aldı:

*UNICEF ve ILO bilgilerine nazaran pandemi sonrasında dünyadaki çalışmak zorunda bırakılan çocuk sayısının uzun vakittir birinci defa artış göstermiş olması ve mülteci/göçmen çocuklara ait dataların sağlıklı bir formda toplanmamış olabileceği dikkate alındığında, bu kabul görmektedir.

*Bununla birlikte, yeni sayıların çok daha artma riski bulunmaktadır. ILO’nun tespitlerine nazaran 6 Şubat’ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde 658 bin çalışan, geçim imkanlarını kaybetmiş durumdadır. ILO, bu durumun yoksulluğun ve kayıt dışı çalışmanın yanında çalışmak zorunda bırakılan çocukların sayılarını da artıracağını öngörmektedir.

*Çocukların çalışmak zorunda bırakılmasının, ülkemizde manası giderek daha uygun anlaşılan derin yoksulluk ve devreden yoksulluk kavramlarıyla epeyce ilgili olduğuna kuşku yoktur. Bir yanda sınırsız, şartsız ve kontrolsüz rantla servetlerine servet katanlar varken öbür yanda okullarda açlıktan bayılan çocukların olması günümüz Türkiye’sinin gerçeği olduğu kadar birebir vakitte utancıdır.

ÇOCUKLARIN ÇALIŞMAK ZORUNDA KALMADIKLARI BİR DÜNYA İÇİN

*İzmir Barosu olarak çocukların zorla çalıştırılmadığı ve çalışmak zorunda bırakılmadığı bir dünya hayaliyle çabalıyoruz.

*Anayasamız ve tarafı bulunduğumuz memleketler arası kontratlar çerçevesinde çocuk hakları ihlali niteliğinde olan ve çocukların sıhhati, eğitimi, gelişimi için önemli tehlikeler yaratan çocukların çalışmak zorunda bırakılmasının önlenmesi ismine acil hareket planlarını oluşturmaya ve uygulamaya çağırıyoruz.

*Mevcut toplumsal siyasetlerin gereksinimi bulunan bütün çocukların ve bakım verenlerinin toplumsal müdafaadan yararlanabileceği biçimde tasarlanması gerekir.

*Kamu kaynaklarının kullanımında çocuk hakları bakış açısıyla tesir değerlendirilmesinin yapılması, iktisat siyasetlerinin ise başta çocukların çalışmak zorunda bırakılması olmak üzere kapitalizmin yarattığı her türlü ekonomik şiddet ve istismarla gayret edecek biçimde dönüştürülmesi gerekmektedir.

*Elbette bunların işe yarayabilmesi için demokratik unsurlara bağlı ve hukukun üstünlüğünün hakim kılındığı bir ülkeyi inşa etmek olmazsa olmazdır.