İkili taban fiyat tehlikesi var

Önümüzdeki temmuz ayından itibaren Türkiye’de birinci kere fiilen ikili taban fiyat uygulaması başlayabilir. Kamuda çalışan çalışanlara önümüzdeki temmuz ayından itibaren 22.853 liralık net minimum fiyat uygulanacak. Devlet memurlarının en düşük maaşı da 22.853 lirayla kamudaki fiili taban fiyata eşitlenecek. Buna karşılık, özel bölümde çalışıp birebir işi yapan personellere 11 bin ile 11.500 lira civarında taban fiyat verilecek. Böylelikle kamu ve özel dal ortasında 2 kata varan farkla iki başka minimum fiyat uygulanmış olacak. İkili taban fiyat sistemi, özel kesim çalışanları açısından yoksulluğun daha da artacağı manasına geliyor.

KAMUYA SEÇİM ZAMMI

İktidar seçimlerden çabucak evvel 700 bin kamu emekçisinin oyunu alabilmek için önümüzdeki ağustos ayında imzalanması gereken toplu kontratları seçim öncesine çekmiş ve mayısta yüzde 45 artırım verdiğini açıklamıştı. Böylelikle toplu kontratın başka toplumsal kazanımlarıyla birlikte kamu emekçinin eline geçen net fiyata yüzde 45 değil, yüzde 98 artırım yapılmış oldu. Kamu emekçisinin 1 Ocak 2023 prestijiyle çıplak minimum fiyatı, tıpkı özel bölüm emekçisi üzere 8.506 liraydı. Kamu personelinin hizmet artırımı, toplumsal yardım, ek ödeme ve ikramiye ödemesiyle birlikte giydirilmiş net fiyatı de yeniden ocakta 11.693 liraydı. Mayıs kontratıyla ocak ayından geçerli olmak üzere çıplak net minimum fiyat 16.901 liraya, giydirilmiş net minimum fiyat ise 23.170 liraya yükseldi. Bu emekçilere temmuzda yüzde 15 artırım daha yapılacak. Lakin bir üst vergi dilimine girileceği için net olarak çalışanın eline geçen giydirilmiş fiyat 22.853 liraya gerileyecek. Bu tarihte özel kesimdeki taban fiyatın ise 11 bin ile 11.500 lira aralığında kalması durumunda ikili taban fiyat oraya çıkmış  olacak.

Ücret, maaş, aylık uçurumu yaşanır

İktidarın, seçim öncesinde verdiği en düşük memur maaşını kamudaki en düşük emekçi fiyatına eşitleme kelamını yerine getirebilmesi için en düşük memura en az yüzde 82.3 artırım yapması gerekiyor. Bu durumda kamudaki teknik ve nitelikli memur maaşlarına da birebir oranlarda artırım yapılmazsa memurlar ortasında maaş dengesizlikleri yaşanacak. Birebir biçimde emekli aylıklarına da mevcut dengeyi koruyacak halde artırımların yapılması gerekiyor. Aksi halde fiyat, maaş ve aylıklar ortasında uçurumlar ve gelir adaletsizlikleri yaşanacak.

ASGARİ FİYATA DOLAR DAYANMIYOR

İktidar seçimlerden evvel temmuz ayında taban fiyatı 500 dolar düzeyine çıkaracakları kelamını vermişti. Çalışma eski Bakanı Vedat Alım 9 Mayıs’ta 500 dolar açıklaması yaptığında dolar 19.55 liraydı ve 8.506 liralık minimum fiyat 435 dolara denk geliyordu. 500 dolar ise 9.780 lira civarındaydı. Bugün ise doların 24 TL hududunda olduğu dikkate alındığında 500 dolarlık  taban fiyat 12 bin liraya denk geliyor. Aralık ayında minimum fiyat belirlendiğinde 455 dolara denk geliyordu. Masada imzalar atılana kadar dolar daha da yükselirse sayıların değişmesi de gündeme gelecek. Personel tarafının seçim vaatlerinin yerine getirilmesine yönelik talepleri ise bilhassa iktidar kanadını zorlayacak.