İstanbul Fatih’te tarihi çeşmeyi sarı kırmızıya boyadılar

Tarihi çeşmeler geçmişin hatıraları ve izleri olarak şehirleri süslüyor.

Bu tür anıtları koruyarak bizden sonraki nesillere aktarmak için çaba sarf etmek yerine çeşitli nedenler ve şekillerle zedelemeye devam ediyoruz.

Fatih’te Tersane Emini Sadrazam Salih Paşa tarafından yaptırılan 200 yıllık Salih Paşa Çeşmesi de bu tahribattan nasibini aldı.

Salih Paşa Çeşmesi, Galatasaray’ın şampiyonluğunun ardından sarı-kırmızı renklere boyandı.

Taraftarlar hızını alamadı

Galatasaray taraftarı olduğu iddia edilen bir grup, çeşmenin bulunduğu sokağın kaldırımlarını, aydınlatma direklerini de sarı kırmızıya boyadı. Bu sırada, sokakta bulunan tarihi çeşmenin bir bölümünün de sarı kırmızı renklere boyandığı belirtildi.

Sosyal medyadan tepki geldi

Sosyal medyadaki tepki üzerine kırmızı rengin üzeri önce sarı ardından da beyaz boya ile kapatıldı.

“Kültür varlıklarına zarar vermeden sevinelim”

Sanat Tarihi Uzmanı Hayri Fehmi Yılmaz, çeşmenin semtin simgesi olduğunu belirterek yaşananları şöyle anlattı:

Heyecanlarımızı daha farklı şekilde, kültür varlıklarına müdahale etmeden yapmak lazım.

Bu sevimsiz bir olayla da gündeme geldi. Bir taraftan bu da belki olumlu bir şey İstanbullular, İbn-i Meddas Salih Paşa Camii’ni bu sevimli çeşmeyi bu küçük meydancığı ve sokak dokusunu görme fırsatını hatırlama fırsatını elde etti. Çünkü burası İstanbul’da ahşabı en iyi korunmuş sokaklardan biri, onu da hatırlamakta fayda var. Maalesef bazen çok heyecanlandığımızda ne yapacağımızı şaşırıyoruz. Böyle kentin ya da semtin simgesi olan o semte ismini veren bir yapıya da işte o an hoşumuza giden bir şeyi yapabiliyoruz.

Tabii bu renklere boyanması bir takımın renklerine boyanması hoş bir şey değil. En azından gündeme geldi. Belki çeşme daha iyi bir bakım görecek. Adını verdiği semtte daha iyi bir görüntüyle İstanbulluların gündemine gelecektir.

Tepkiler üzerine belediye açıklama yaptı

Fatih Belediyesi yaptığı açıklamada ise şöyle dedi:

Geçtiğimiz günlerde kimliği tespit edilemeyen kişiler tarafından çeşmenin kemeri önce sarı kırmızı renklere boyanmış akabinde gelen tepkiler üzerine bu sefer kaldırım bordürleri ile beraber tekrar beyaza boyanmıştır. Yapılması planlanan onarım çalışması ile şiş bir yüzeyinde bulunan tüm boya katmanları ve kirlilikler uygun mekanik ve kimyasal yöntemlerle temizlenecektir.

“Çeşmemizden daha evvelden Hamidiye suyu, ardından Terkos suyu akardı”

Yıllardır çeşmenin bulunduğu sokakta yaşadığını belirten Kamber Hüseyin Aydın, yaşananları şöyle aktardı:

Çeşmemizden daha evvelden Hamidiye suyu, ardından Terkos suyu akardı, şimdi de iptal oldu. Galatasaray şampiyon olduktan sonra buranın gençleri çerçeveyi boyamışlar. Kaldırımları da. Doğru mu yaptılar yanlış mı yaptılar bilemiyorum ama kaldırımları güzel yaptılar.

“Daha önce de sıvandı, beton atıldı, “

Tarihi Salih Paşa Camii’nin 21 yıllık imamı Niyazi Şekerci, işe şu bilgilendirmede bulundu:

Camiimiz tarihi bir camii, aynı zamanda çeşmesi de tarihi. Önce sıvandı burası, tarihi olmasına ters bir şekilde. Kitabesi orijinal ama buraları sıva yapılmış boya yapılmış. Bunlar yanlış. Pazar günü fanatikler buraya boyama yapmışlar. Kaldırımları da boyamışlar. Tasvip etmiyoruz. Eskiden de buraya beton atma gibi bir olay oldu karşı çıkmama rağmen. Burada seyyar satıcı bir abimiz vardı buraya beton attı; burada bir oluk vardı onu kapattı. Bu şekilde zarar verildi camimizin çeşmesine.

Uzmanlar, çeşmede hayrat kitabesini olduğunu, orijinalinde bulunan ayna taş, yalak ve musluğun şu anda yer almadığını belirtti. Uzmanlara göre, çeşmenin etrafına atılan betonlarla kotu yükseltilmiş.

Çeşmenin hikayesi

Burası aslında İstanbul’un hoş bir köşesi, semt olarak da Salih Paşa olarak biliniyor. Hemen arkamızda güzel bir mescit var. Bu Fatih devri eserlerinden. Amasyalı İbn-i Meddas tarafından yapıldı. Ama sonra neredeyse bir asır sonra arkasına bu küçük bir meydan oluşturan bu alana bir çeşme inşa edildi. Bu çeşme klasik Osmanlı üsluplu bir mahalle çeşmesi. O yüzden Salih Paşa’nın ismiyle anılmaya başlandı. Hatta arkadaki camii de bu çeşmenin ismini aldı semt de. Burası tarihi dokusunu da iyi koruyabilmiş İstanbul sokaklarından biri. Tabii bu çeşme o tarih boyunca birkaç kez tamir edildi ve o şekilde günümüze ulaştı. Maalesef zemin biraz yükseldiği için kısmen eski yalak toprağa gömüldü, ayna taşı kırıldı ama 20. yüzyılın başlarında, 1912-1913’te yapılmış tamir kitabesi hala duruyor. Aslında Salih Paşa’nın çeşmesini bir hayırsever, 20. yüzyılın başlarında tamir ettirdi Zeynep Hanım isimli bir İstanbullu, muhtemelen bu semtte yaşıyordu. Çeşme bu şekilde günümüze kadar geldi. Bunun muhtemelen bir ahşap saçağı var ve eski fotoğraflarda öyle görünüyor. Onların hiçbiri kalmadı.