Kur müdafaanın yükü ağır olacak
Dövizi frenlemek için uygulamaya geçirilen Kur Muhafazalı TL Mevduat (KKM) sistemi bugüne kadar kuru aşağı çekemediği üzere halkın vergilerinden oluşan ülke bütçesine devasa maliyet bindirmeye başladı. Mart ve haziran ayının ortalamalarını aldığımızda dolardaki yükseliş yüzde 25.4’ü buldu. Bu süratli artışın tesiriyle mart ayında hesap açtıranlar çok kıymetli bir kar elde etti. Hususa yakın kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran; mart sonunda tasarrufunu KKM bağlayıp bu hafta vade sonu gelen yatırımcıların 3 aylık toplam getirisi yüzde 34 ile rekor kırdı. Münasebetiyle bu rekor KKM maliyetini haziranda çok önemli boyutlara çıkardı.
2022’NİN TAMAMI BİR AYDA
KKM hesaplarının ne kadarı TL ile açılan, ne kadarı döviz dönüşümlü hesaplar ve vade dağılımları bilinmiyor. Elde destek olarak sırf KKM’nin 2.7 trilyon liraya ulaşan büyüklüğü var. Bu nedenle ekonomistler hesaplamalarını muhakkak senaryolara nazaran yapıyor. Bu hesaplamalara nazaran ise yalnızca haziran ayında ortaya çıkan yük 150 milyar lira ile 200 milyar liraya kadar çıkabilir. Merkez Bankası (TCMB) saklamaya çalışsa da KKM’nin kamuya toplam maliyeti 2022’de kabaca 181.5 milyar lirayı bulmuştu. Tüm yıla yayılan bu meblağ yalnızca haziranda KKM maliyeti olarak ortaya çıkacak.
Diğer yandan, Meclis’e sunulan torba kanun teklifine nazaran, KKM maliyet ve sorumluluğu ile birlikte büsbütün Merkez Bankası’na devrediliyor. Uzmanlar, 134 milyar dolara ulaşan KKM stokunun yüzde 20’sinin TL başlangıçlı olduğu, dayanak kapsamı TCMB’ye devredilecek anapara ölçüsünün bu nedenle 27 milyar dolar olduğu varsayım ediyor.
1.5 günlük artış 19.8 milyar lira
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık datalarına nazaran, uzun bayram tatilinin olduğu 1.5 iş gününde Kur Muhafazalı Mevduat 19 milyar 785 milyon lira artarak 2 trilyon 739 milyar 394 milyon liraya yükseldi. Böylelikle KKM büyüklüğü yeni tarihi tepesine çıkmış oldu. Bankalardaki yabancı para mevduatlar ile dövize endeksli bir eser olarak bedellendirilen KKM’nin toplam mevduat içindeki hissesi da 27 Haziran prestijiyle yüzde 67’ye çıktı.
