Kene tedavisinde umut ışığı: ‘Monoklonal antikor’ geliştirildi
Dünyada 30’dan fazla ülkede görülen, kene ısırığıyla bulaşan ve tedavisi olmadığı için ölümlere neden olan KKKA virüsüne karşı bilim dünyası seferber oldu. Dünya Sıhhat Örgütü )(DSÖ)’nün en fazla halk sıhhati riski taşıyan hastalıklar listesinde Covid-19’dan sonra ikinci sırada yer alan hastalığı önlemek için aşı ve ilaç arayışları sürüyor.
Birçok üniversitede bilim insanlarının KKKA virüsüne karşı aşı çalışmaları devam ederken, Türk, Amerikalı ve İranlı bilim insanları da hastalığa karşı ilaç üretebilmek için ortak çalışma yürütüyor.
KKKA GEÇİRENLERİN KAN ÖRNEKLERİ İNCELENDİ
Amerika Birleşik Devletlerinde (ABD) Maryland, Georgia, John Hopkins ve California Üniversiteleri ile ABD Ordusu Bulaşıcı Hastalıklar Tıbbi Araştırma Enstitüsü ve Askeri Akademisi, Türkiye’de de Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ), Hitit ve Acıbadem Üniversiteleri ile İran’dan Pasteur Enstitüsü’nde vazifeli bilim insanları, KKKA hastalığı geçiren bireylerden kan örnekleri aldı.
İyileşen 7 başka denekten alınan kan örneklerinde moleküler inceleme yapan immünolog, virolog ve mikrobiyologlar; virüste enfekte olduktan sonra bedenin ürettiği doğal antikor hücrelerini izole etti.
Laboratuvar çalışmalarında kanda antikor oluşturmaya yarayan ana bağışıklık hücrelerini yapı taşlarına ayrıştıran bilim insanları, direkt KKKA virüsüne mahsus monoklonal antikor üretmeyi başardı.
Kanda yalnızca KKKA virüsünü maksat alan antikorun klonlanıp, çoğaltıldığı ve ölümcül hastalığa karşı ilaç geliştirebilmenin birinci adımı olan çalışma; makaleye dönüştürülerek bilim dünyasına sunuldu. Virüsün bilinen 5 suşunda yapılacak aktiflik çalışmalarından elde edilecek sonuçların, KKKA hastalığının tedavisine umut ışığı olması bekleniyor.
Prof. Dr. Gürdal Yılmaz
VAKALAR DÖNEMSEL OLARAK DEĞİŞKENLİK GÖSTERDİ
Çalışma grubunda yer alan KTÜ Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Gürdal Yılmaz, KKKA hastalığının Türkiye’de 2002 yılından bu yana görüldüğünü ve sorun olmayı sürdürdüğünü söyledi.
Vakaların dönemsel olarak değişkenlik gösterdiğini belirten Yılmaz, “Son yıllarda yeniden artış trendi oluştu. Şu ana kadar bugün prestijiyle hastanemizde 3’üncü hadiseyi yatırmış durumdayız. Gümüşhane taraflarında hafif hadiselerin yatıp çıktığından haberimiz var. KKKA bilhassa bizim bölgemiz ve İran üzere ülkelerin sorunu olduğu için bunların tedavisiyle ilgili araştırmaları da biz yapmak durumundayız” dedi.
‘BU ANTİKORLAR COVİD-19 HASTALIĞI TEDAVİSİNDE ÜRETİLEREK KULLANILDI’
KKKA hastalığına karşı bilim dünyasıyla ortak bir tahlil aradıklarını anlatan Prof. Dr. Yılmaz, şunları söyledi:
* Çalışmamız sonucunda monoklonal antikor üretildi. Bu antikorlar son olarak Covid-19 hastalığı tedavisinde üretilerek kullanıldı. Öteki hastalıklarda da bu var. Hastalığa mahsus üretilen bir tedavi biçimi.
* KKKA virüsüne dışarıdan bu antikoru vererek, virüsü yakalayıp orada onu yok etmeye yarayan bir ilaç geliştirmeye çalışıyoruz diyelim. İnsan kanından üretip çoğaltıyoruz. Hastalığı geçiren insanlarımızdan kan aldık ve onunla antikor ürettik.
* Hastalığı yenmiş bireylerden alınan antikorlar üretilerek çoğaltıldı. Artık de KKKA’nın öteki suşlarında tesirli olup olmadığı çalışmasını yapıyoruz.
ETKİNLİK TESTLERİ YAPIYORUZ
* Üretilen monoklonal antikorlarla, KKKA virüsünün tüm suşlarında aktiflik testi yapacağız. Antikor üretimi güç bir süreçten fazla tecrübe gerektiriyor. Değerli olan üretilen antikorun aktiflik testleri ve şu an bu testleri yapıyoruz. Bu makale dünyanın sayılı bilimsel mecmualarından Nature’da yayınlandı. Bundan sonraki çalışmalarda neler yapabileceğimize bakıyoruz. İnşallah faal çıkar ve KKKA’dan mortalite görmeyiz.
ANTİKOR ÜRETİMİNİ BAŞARMAK BAŞLI BAŞINA UMUT
* Elde ettiğimiz sonuçlar, virüse karşı ilaç geliştirebilmek için birinci adımdır. Antikor üretimini başarmak başlı başına umut demek. Bundan sonrası için inşallah diyoruz. Testin olumlu sonuçlanacağını düşünüyoruz.
* KKKA’ya tedavi bulunacaktır; birinci adımlar atıldı. Bundan öbür, aşı çalışmalarında da belirli bir basamağa gelindi. Tahminen aşıyla birlikte de korunacağız. Tahminen hiç monoklonal antikor üzere ilaçlara ihtiyaç olmayacaktır ancak ihtiyaç olursa da en azından antikorumuz olsun. Zira antiviral, virüse direkt tesirli bir ilaç yok. Monoklonal antikorlar bu mevzuda hastalara bu hastalığı yenmesi için katkı sağlayacaktır dedi. (DHA)
