SIcak Çarpması Uyarısı Geldi! Bu Belirtiler Varsa Dikkat… Beyin Kanaması ve İnme Riski Var!

ANKARA Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Recep Alanlı, artan hava sıcaklıkları nedeniyle güneş çarpmasına karşı uyarıda bulunarak, “Güneş çarpmasında beyin kanaması rahatsızlığı söz konusudur. Ayrıca vücutta sıvı kaybı olduğu için damarda dolaşan kan hacminin azalması, pıhtılaşma eğilimi yaratabilmektedir. Bu tablo da inme ya da damar tıkanıklığı gibi bir probleme zemin oluşturabilmektedir. Sıcak çarpması yaşayan vatandaşlara, serin bir yere geçmelerini, dinlenmelerini ve sıvı almalarını öneriyoruz” dedi.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre hafta içinde hava sıcaklıkları rekor seviyeye ulaşacak. Uzmanlar sıcak çarpmasına karşı uyarıda bulundu. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıları Uzmanı Dr. Recep Alanlı, düşük ve yüksek ısının insan vücudu üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini belirterek, “Özellikle vücudumuz sıcak havanın insan sağlığına yapabileceği zararlı etkileri azaltmak için bazı fizyolojik cevap mekanizmaları oluşturmaktadır. Mesela hava sıcaklığı artmaya başladığı zaman vücutta terleme mekanizması ortaya çıkmaktadır. Vücutta ortaya çıkan fazla ısı terleme yoluyla düşürülmeye çalışılmaktadır. Dolaşım sistemindeki fazla kanın cilde gönderilmesi sağlanmaktadır. Bu sayede vücut dış ortamın oluşturacağı zararlı etkiyi azaltmayı hedeflemektedir” dedi.

‘KRONİK HASTALARIN VÜCUT DİRENCİNİ DÜŞÜRÜYOR’

Sıcak havanın özellikle dolaşım sisteminde değişikliğe neden olduğunu kaydeden Alanlı, “Örneğin; sıcak havada terleme nedeni ile aşırı su kaybı yaşanır ve vücutta “dehidratasyon” dediğimiz sıvı açığı oluşabilmektedir. Bu da özellikle tansiyon, böbrek hastalığı, şeker ya da inme gibi kronik hastalıkları olanlarda vücut direncini düşürebilmektedir.

Buna bağlı en sık gördüğümüz durum yorgunluk, halsizlik, sersemlik ve daha ileri aşamalarda bayılma durumunu görmekteyiz. Bir diğer durum; aşırı terlemeye bağlı olarak “eloktrolit” dediğimiz sodyum benzeri maddelerin azalması. Bu da en çok kaslarda kramp, kasılma ve ağrılarla kendini gösteren bir tablo oluşturmaktadır.

Bu yüzden biz genelde aşırı sıcağa maruz kalanlarda sıvı kaybını yerine koymaları için su içmeleri ile birlikte elektrolit yani tuz ve benzeri mineralleri de takviye etmelerini önermekteyiz. Sıcak özellikle dolaşım sisteminde bir değişime neden olmaktadır. Vücut iç organları, beslenmesi için kullandığı kanın bir miktarını cildimize giden damarlara vermektedir.

Bu da dolaşan kan hacmini azaltmakta, kalbin organlara kanı daha fazla gönderebilmesi için daha fazla iş görmesine yol açmaktadır. Bu da özellikle kalp hastalığı, tansiyon gibi kronik hastalığı olanların sağlığını zorlayabilmektedir. Bu grup hastalarda tansiyon düşüklüğü, ritim bozukluğu gibi sağlık problemleri görülebilmektedir.

Ayrıca herhangi bir kronik hastalığı olsun ya da olmasın sıcağa aşırı maruz kalması durumunda “sıcak çarpması” dediğimiz tablo oluşabilmektedir. Bu tablo da genelde terleme ya da cilde giden kan akımının vücut sıcaklığını yeterince düşürememesi sonucunda oluşmaktadır” ifadelerini kullandı.

‘HIZLI BİR ŞEKİLDE ACİLE BAŞVURULMALI’

Dr. Alanlı, sıcak çarpması yaşayan vatandaşlara öncelikle bulundukları ortamdan daha serin bir yere geçmesini, dinlenmesini ve sıvı almasını önererek, “Ama bazen bu önerilerle kişilerin şikayetleri geçmiyor. Bu durumda kişilerin hızlı bir şekilde acil servise başvurmasını öneriyoruz. Acil servise başvurulduğu zaman öncelikle bu hastaların ısısını düşürmek için dışarıdan soğuk uygulama, buz ya da ıslak pamukla müdahale edilmektedir. Ayrıca hızlı bir şekilde damar yolundan sıvı verilerek vücudun sıvı kaybını ve eğer eşlik ediyorsa elektrolit kaybını damar yolu ile tedavi etmekteyiz. Bunun dışında daha ileri aşamalarda da ritim problemi ya da gerekiyorsa damar dolaşımının azalması, pıhtılaşma riski varsa onunla ilgili önlemler alınmalıdır” diye konuştu.

‘ÖĞLE SAATLERİNDE DIŞARI ÇIKILMAMALI’

Güneş çarpmasında beyin kanaması rahatsızlığının da söz konusu olduğunu vurgulayan Dr. Alanlı, “Güneş çarpmasında beyin kanaması rahatsızlığı da söz konusudur. Burada şöyle bir risk var; özellikle dolaşan kan volümü azaldığı için tansiyon ve ritim problemi gelişebilmekte ve ayrıca vücutta sıvı kaybı olduğu için damarda dolaşan kan hacminin azalması pıhtılaşma eğilimi yaratabilmektedir. Bu tablo da inme ya da damar tıkanıklığı gibi bir probleme zemin oluşturabilmektedir. Öncelikle sıcak havalarda öğle saatlerinde dışarı çıkılmamasını tavsiye ediyorum. Eğer çıkılması gerekiyorsa şapka ve güneşten koruyucu giysilerin giyilmesi ve mümkünse güneşe karşı açık renkli kıyafetlerle çıkılması ve gün içinde yeterince sıvı alınması önerilmektedir” dedi.

Hipertermi (Sıcak Çarpması) Belirtileri Nelerdir?

• Sıcak Çarpmasının (Hiperterminin) belirti ve semptomları arasında öncelikle çok yüksek vücut ısısı bulunur. Bir rektal termometre kullanılarak 40 C veya daha üstü bir değerde ölçülen vücut ısısı sıcak çarpmasının ana işaretidir.
• Sıcak çarpmasından etkilenen bireylerin zihinsel durum ve davranışları değişebilir. Ajitasyon, akıl karışıklığı, deliryum, koma, konuşma bozukluğu, titreme nöbeti, ve sinirlilik durumları sıcak çarpmasından kaynaklanabilir.
• Sıcak havadan kaynaklanan hipertermi durumunda bireyin cildi sıcak ve kuru hissedilir. Bununla yanı sıra yoğun egzersizden kaynaklanan sıcak basması (hipertermi) durumunda bireyin cildi kuru veya hafif nemli hissedebilir.
• Birey mide bulantısı ve kusma ihtiyacı hissedebilir ve zonklayan baş ağrısından muzdarip olabilir.
• Sıcak çarpmasından etkilenen bireylerin nefes alıp vermesi daha hızlı ve kesik hale gelebilir. Bireyin vücut ısısı arttıkça, cilt rengi kırmızıya dönebilir ve nabzı, yani kalp atış hızı önemli ölçüde artabilir. Bu vücudu soğutmaya çalışan kalbin üzerine yüksek ısı stresinden binen yükten kaynaklanmaktadır.
• Sıcak çarpmasından etkilenen bireylere derhal tıbbi yardım sunulmalıdır. Bunun için ivedilikle acil servis numarası aranmalıdır. Acil tedaviyi beklerken, aşırı ısınan bireyi soğutmak için bir takım adımların atılması gereklidir.
• Birey öncelikle gölgeye veya bir bina içerisine alınmalıdır. Üzerindeki fazla kıyafet katmanları çıkarılmalıdır. Mümkün olan her türlü yöntem ve araç yardımıyla birey soğutulmalıdır. Soğuk su duşu, su ile dolu küvet, bahçe hortumu ile su püskürtmek, süngere soğuk su sürerek gövdeyi silmek, etrafı soğuk su ile serinletmek, havluya sarılmış buz torbalarını veya ıslak, soğuk havluları bireyin başına, boynuna, koltuk altına ve kasık bölgesine koymak, bireyin sıcak çarpmasını en az hasarla atlatmasına yardımcı olabilir.