AB ülkelerinin enerji açmazında LNG kilit rol oynadı

ANKARA (AA) – Savaşla birlikte yeni enerji kaynakları arayışına giren AB’nin LNG’ye ve yeni LNG tedarikçilerine talebi arttı.

Fiyat avantajı ve temiz enerji dönüşümünde geçiş kaynağı olarak görülmesi nedeniyle son yıllarda hızla büyüyen küresel LNG ticareti, geçen yıl diğer fosil yakıtlara kıyasla daha güçlü performans gösterdi.

Avrupa’nın Rusya’dan savaş nedeniyle durdurulan boru hatlarıyla gaz alımını kısa vadeli LNG teslimatlarıyla ikame etmeye çalışması ve bir sonraki kışa hazırlık için gaz stoklarını artırma çabaları, piyasalardaki arz darlığını artırarak LNG fiyatlarında yükselişe sebep oldu.

Kovid-19 salgını döneminde uygulanan yasakların kaldırılmasıyla küresel ekonomilerin toparlanma sürecine girmesi enerjiye olan talebi daha da artırarak fiyat artışlarını destekledi.

Geçen yıl LNG ithalatını yüzde 66’dan fazla artırarak 50,4 milyon tona çıkaran AB ülkeleri, enerji sıkıntısını gidermeye çalıştı.

AA muhabirinin Uluslararası Gaz Birliğinin Dünya LNG Raporu’ndan yaptığı derlemeye göre, küresel LNG ticareti 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 6,8 artışla 401,5 milyon tona ulaştı.

Yaklaşık 25,4 milyon ton olarak kayıtlara geçen ihracat artışında 10,5 milyon tonla ABD ilk sırada alırken, bu ülkeyi 3,4 milyon tonla Rusya ve 3,1 milyon tonla Katar izledi. Dünyanın en büyük LNG üreticisi Avustralya ise 2,4 milyon tonla dördüncü oldu.

Toplam LNG ihracat miktarında ise Avustralya, ABD ve Katar geçen yıl ilk 3 sıraya yerleşti. Söz konusu ülkelerin toplam ihracatı sırasıyla 80,9 milyon ton, 80,5 milyon ton ve 80,1 milyon ton oldu. Savaş öncesi AB ülkelerinin ana doğal gaz sağlayıcısı Rusya ise 33 milyon tonla en büyük dördüncü LNG ihracatçısı olarak kayıtlara geçti.

Bölgesel bazda Asya Pasifik 136,6 milyon tonla LNG ihracatında önde yer alırken, Avustralya, Malezya ve Endonezya bölgenin en büyük ihracatçıları oldu. Orta Doğu, 2022’de 96,5 milyon tonla en büyük ikinci ihracat bölgesi olurken, bu bölgeyi 87,5 milyon tonla Kuzey Amerika izledi.

En büyük LNG ithalatçısı bölge Asya

Avrupa, geçen yıl toplam LNG ithalatının yüzde 44’ünü ABD’den yaptı. ABD ise toplam LNG ihracatının yüzde 69’unu Avrupa ülkelerine gerçekleştirdi. Söz konusu miktar, 2021’e kıyasla yüzde 148’lik artış olarak kayıtlara geçti.

LNG ithalatını bir önceki yıla kıyasla 4,6 milyon ton artıran Asya Pasifik ülkeleri, geçen yıl 160,9 milyon tonla en çok LNG ithal edilen bölge oldu. Bölgenin en büyük ithalatçı ülkeleri ise 73,6 milyon tonla Japonya ve 63,7 milyon tonla Çin oldu.

LNG ithalatında ikinci sıraya yerleşen Avrupa’nın dış alımı 2021’e kıyasla 50,4 milyon ton artarak 126,6 milyon tona ulaştı. Fransa 25,6 milyon ton, İngiltere 19,1 milyon ton ve Hollanda 12,4 milyon ton ithalat gerçekleştirerek bölgenin en büyük ithalatçı ülkeleri oldu.

Türkiye ise geçen yıl 11,4 milyon tonla en fazla LNG ithal eden onuncu ülke olarak kayıtlara geçti.

ABD, 2022’de devreye alınan yeni sıvılaştırma kapasitesinde lider

Küresel sıvılaştırma kapasitesi ise geçen yıl 2021’e göre 19,9 milyon ton artarak yıllık 478,4 milyon tona yükseldi. Kapasite artışının yüzde 75’ini yapan ABD yıllık 88,1 milyon ton sıvılaştırma kapasitesiyle en büyük piyasa olurken, Avustralya 87,6 milyon tonla ikinci, Katar 77,1 milyon tonla üçüncü sırada yer aldı.

Küresel yeniden gazlaştırma kapasitesi, nisan sonu itibarıyla yıllık 970,6 milyon tona ulaştı. Geçen yıl en yüksek kapasite ilaveleri, yıllık 14,5 milyon tonla Avrupa’da gerçekleşti, bunu 8,5 milyon tonla Asya Pasifik ve 6 milyon tonla Asya izledi. Latin Amerika ise sisteme 2,2 milyon ton yeniden gazlaştırma kapasitesi ilave etti.

Toplam yıllık 31,2 milyon ton yeniden gazlaştırma kapasitesi ilavesinin yüzde 80’den fazlası yeni terminallerden geldi. Dünya çapında toplam 9 yeni terminalin devreye alındığı 2022’de Rus gazıyla bağını kesen Avrupa benzeri görülmemiş bir büyüme kaydetti.

Almanya, Hollanda, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan ve İtalya dahil 10’dan fazla Avrupa ülkesi, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın patlak vermesinden sonra yeni terminal inşasına başladı. Bu kapsamda geliştirilen toplam 26 projenin yeniden gazlaştırma kapasitesine yıllık 104,5 milyon ton katkı sağlaması bekleniyor. Nisan itibarıyla 6’sı devreye alınan bu projeler, küresel yeniden gazlaştırma kapasitesini yıllık 25,5 milyon ton artırdı.

Yeniden gazlaştırmada yıl sonuna kadar 16 yüzer ve açık deniz terminali hizmete girecek

Tedarik lokasyonu konusunda ve ürünün piyasaya daha hızlı sürülmesinde sağladığı avantajlar nedeniyle Avrupa yeniden gazlaştırmada kara terminallerinden çok yüzer terminallere ilgi gösterdi.

Nisan sonu itibarıyla dünya genelinde toplam ithalat kapasitesi yıllık 177,2 milyon tona varan ve küresel yeniden gazlaştırma kapasitesinin yaklaşık yüzde 18’ini oluşturan 44 yüzer ve açık deniz terminali bulunuyor. Bu terminaller Asya, Avrupa, Orta Doğu ve Amerika dahil olmak üzere çeşitli bölgelerde bulunuyor.

Ayrıca, toplam yeniden gazlaştırma kapasitesi yıllık 58,3 milyon ton olan 16 yüzer ve açık deniz terminalin de inşası devam ediyor. Bu terminallerin çoğunun bu yıl sonuna kadar hizmete girmesi bekleniyor.

Yüzer terminallerle karşılaştırıldığında, açık deniz terminallerinin hava koşullarından, gemi performansından ve gemi kiralama kontratlarının yenilemesinden kaynaklanan riskleri azalttığı biliniyor.

Muhabir: Sibel Morrow