50,7 milyar dolarlık sır
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 17-19 Temmuz’da, Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri’ne resmi ziyarette bulundu.
Erdoğan sırasıyla Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Katar Buyruğu Pir Temim bin Hamed Al Sani ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Lideri Pir Muhammed bin Zayed El Nahyan ile görüştü.
Görüşmeler sonrasında Bağlantı Başkanlığı yapılan açıklamada, “Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri ortasında çeşitli alanlarda 13 doküman imzalanmış ve kabul edilmiştir. Güç, ulaştırma, altyapı, lojistik, e-ticaret, finans, sıhhat, besin, turizm, emlak, inşaat, savunma sanayii, yapay zeka ve ileri teknolojiler üzere alanlarda mevcut iş birliğinin derinleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Kelam konusu alanlarda imzalanan mutabakatların toplam meblağı 50.7 milyar dolardır” denildi.
Ancak mutabakatların ayrıntısı hakkında bir bilgi verilmedi. Halbuki ki BAE ziyaretinden iki gün evvel Suudi Arabistan ile imzalanan beş muahede kamuoyu ile tek tek paylaşılmış hatta imza merasiminin imgeleri de medyaya servis edilmişti.
Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ortasındaki ikili bağlar, son 2 yılda yeni ticari ve ekonomik işbirlikleriyle ivme kazanmaya devam ediyor.
Körfez bölgesinin kıymetli ülkelerinden 9 milyon 500 binlik nüfusa sahip BAE’nin Türkiye ile Nisan 1977’de başlayan diplomatik alakaları bilhassa son yıllarda her alanda giderek güçleniyor.
Türkiye, varlıklı petrol yataklarının yanı sıra turizm ve yüksek teknoloji üzere alanlardaki yatırımlarıyla öne çıkan BAE’nin en büyük 10 ticari ortağı ortasında yer alıyor.
ERDOĞAN YALNIZCA DEĞİNDİ
BAE Devlet Lideri Pir Muhammed Zayid Al Nahyan ile son iki yılda çok sayıda görüşme gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son ziyareti ile ilgili gazetecilere dün yaptığı açıklamada imzalanan mutabakatlara vurgu yaptı lakin rastgele bir ayrıntı vermedi.
Al Nahyan’ın Kasım 2021’deki Türkilye ziyaretinde iki ülke ortasında 10 muahede imzalanmıştı. Canlı yayınla televizyon ekranlarına yansıyan merasimde , Abu Dabi ve Ankara ortasında, Kara Paranın Aklanması ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Bağlamında Mali Bilgilerin Değişimine Ait Mutabakat Muhtırası, Abu Dabi Liman Şirketi ile Türkiye Varlık Fonu ortasında Mutabakat Muhtırası, Abu Dabi Menkul Değerler Borsası ile Borsa İstanbul ortasında Mutabakat Muhtırası, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile BAE Merkez Bankası ortasında İşbirliğine Yönelik Mutabakat Zaptı üzere değerli muahedeler yapıldı.
İmza merasimden çabucak sonra BAE, Türkiye’ye yatırım için 10 milyar dolarlık fon ayırdığını duyurdu.
GEÇEN YIL DA 13 MUTABAKAT İMZALANMIŞTI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Şubat 2022’deki Abu Dabi ziyaretinde de yeni mutabakatlara imza atıldı. Bu ziyaret sırasında savunma endüstrisi, sıhhat, iklim değişikliği, sanayi, teknoloji, kültür, tarım, ticaret, iktisat, kara, deniz nakliyatı, gençlik, afet idaresi, meteoroloji, bağlantı ve arşiv alanında 13 muahede imzalandı.
Bu mutabakatların ayrıntısı daimzalanır imzalanmaz kamuoyuyla tek tek paylaşıldı.
BAE ve Türkiye ortasındaki petrol dışı ticaret hacminin her geçen yıl katlanarak artmasının temellerini atmak için Abu Dabi’de 3 Mart 2023’te “Türkiye-BAE Kapsamlı Ekonomik İştirak Anlaşması” imzalandı.
Son iki yıllık sürece bakıldığında Türkiye ve BAE ortasında son 2 yılda gerçekleştirilen işbirliğine ait şeffaflığın son ziyarette ortadan kalkması dikkat çekiyor.
BAE RENK VERDİ
Bu hafta imzalanan 50,7 milyar dolarlık 13 muahedenin ayrıntılarını Türk yetkililer açıklamazken, BAE tarafı yalnızca iki mutabakat hakkında bilgi verdi.
BAE’yi oluşturan emirlikler içinde en büyüğü olan Abu Dabi’nin ulusal varlık fonu ADQ tarafından yapılan açıklamada, mutabakatlar kapsamında Türkiye’nin sarsıntı sonrası tekrar inşa faaliyetleri için ihraç edeceği 8,5 milyar dolar büyüklükte tahvilin satın alınması ve Türk Eximbank’a 3 milyar dolar büyüklükte finansman sağlanması için iki başka mutabakat zaptı imzalandığı tabir edildi.
SATILAN KURUM VAR MI?
BAE ile varılan muahedeler sayesinde Türkiye’ye ilişkin rastgele bir kamu şirketinin satılıp satılmadığı ya da Türkiye’de gerçekleştirilecek rastgele bir kamu projesine BAE’nin ortak olup olmadığı şimdi bilinmiyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Körfez tipi öncesi havalimanında yaptığı açıklamada “Bu ülkelerin Türkiye’den belli ‘asset’leri alma durumları olacak, ‘BOTAŞ’ı satıyorlar’ üzere bir şey yok. Neyin satılıp satılmayacağını çok âlâ biliriz” dedi.
Al Nahyan, Kasım 2021’de Türkiye’yi ziyaret etmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan da 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde ilgilerin bozulduğu BAE’yi 6 yıl ortadan sonra Şubat 2022’de ziyaret etmişti.
