Amasra faciası nedeniyle tutuklanmışlardı: Ödül üzere maaş

Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ilişkin kuruluşta 43 madencinin vefatıyla sonuçlanan 14 Ekim 2022 tarihli faciaya ait 7’si tutuklu 23 sanığın Bartın 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın üçüncü duruşmasının ikinci celsesi bugün yapıldı.

Sanıklardan, periyodun Kurum Müdürü Cihat Özdemir, İşletme Müdürü Selçuk Ekmekçi, İş Güvenliği Şube Müdür Vekili Volkan Soylu, İşletme Baş Mühendisi Mehmet Tural ‘Olası kastla öldürme’ cürmünden toplamda bin 80 yıla kadar mahpus istemiyle tutuklu yargılanıyor. Davanın 3’ü tutuklu öbür 19 sanığın ise ‘Bilinçli taksirle öldürme’ kabahatini işledikleri teziyle 18 yıla kadar mahpusu isteniyor.

MADEN EMEKÇİSİ SEZGİN ÇELEN: HAVALANDIRMA ISTIRABI DAİMA VARDI

Kazada yaralanan madenci Sezgin Çelen, madendeki havalandırmada kasvet olduğunu belirterek, “Çalıştığımız birinci rekup daima sıcaktı, değişik bir kokusu vardı. Havalandırma ezası vardı daima. Arkadaşlarımız da ‘Gazı atamadık’ biçiminde daima anlatımlarda bulunurdu” dedi.

Çelen madende verilen maske eğitimlerine ait de “Maske eğitimlerinde 1-2 kişi çıkar denerdi, herkesin denediği olmamıştır” diye bilgi verdi.

YARALI MADENCİ GÜRAY POLAT: 2,5 YILDIR YOLLARIN HİÇBİRİNİ TAMİR ETTİREMEDİK

Faciadan yaralı kurtulan madenci Güray Polat, patlama sonrasında kendisine yardım edilmediğini tabir ederek, “Patlama sonrası üstten yardım istediğimde, bana ikinci patlama riski var diyerek yardıma gelmediler. O çocukları birer birer üst taşımaya çalışıyordum” dedi.

Polat, madendeki yolların da problemli olduğunu kaydederek, “Hiçbir tahlisiye aygıtı kullanamadık. Ekipman eksikliği, yolların eksikliği… 2,5 yıldır bu yolların hiçbirini tamir ettiremedik. Şöyle düşünün, yolda ambulans giderken çukurlara düşerse hasta ziyan görür. Ben, taşıdığım çalışanlarla birlikte bu yollarda yaralanıyordum” diye konuştu.

“KOLTUĞUMDAN OLURUM, TORPİLLİLERİ YERİNDEN KIPIRDATIRSAM”

Polat, “Amasra’da son vakitte torpil olayı fazlaydı. Buna karşı çıktığımda bana denilen söz şu olurdu: ‘Koltuğumdan olurum, torpillileri yerinden kıpırdatırsam’. Şef Aydın’dı. Soy ismini bilmiyorum” dedi.

Polat, katliam sonrasında madende bozuk olan yolların yapıldığını belirterek “Katliamdan sonra gelen idare daha titizlikle yaklaşıyor. Yolları yaptı ve yapılıyor, disiplini arttırdı. Evvelce bir yol arızasını şikâyet etsek süreksiz gereçle tahkim edilir ve devam edilirdi” diye konuştu.

“ARKADAŞLARIMIZA DAHA ÇABUK ULAŞABİLSEYDİK, BU KADAR MAKÛS SONUÇLAR DOĞMAYABİLİRDİ”

Hayatını kaybeden madenci Murat Ergin’in kardeşi Serhat Ergin ise kendisinin de birebir madende çalıştığını, Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir ile Amele Birliği’nde idare şurasında bir devir bir arada misyon yaptıklarını söyleyerek, madendeki ihmaller hakkında şu bilgileri verdi:

* “Yolda Selçuk Beyefendi ile bir arada ilerlerken, personellerden oluşmuş kurtarma grubu olan tahlisiye takımlarının iki saat geçmesine karşın nerede olduğunu sordum. Zonguldak’tan gelecekmişler de arkadaşları kurtaracaklarmış. Arkadaşlarımıza daha çabuk ulaşabilseydik bu kadar berbat sonuçlar doğmayabilirdi.

* Ben yapmış olduğum vazifeler münasebetiyle, idari ve ocak olsun, düzgün bilen 10 şahıstan biriyimdir. Mühendisler üzere rakamsal konuşamam lakin bir şeyler anlatırım. ‘Şu kadar kömüre şu kadar taş tozu serpilir’ diyorlar. ‘Kanuna, yönetmeliğe nazaran fazla dökmüşüz’ falan diyorlar. Cumartesi yapıyorlarmış, eleman yok ki.

* Aşağı indirmişsin, bu serptiğin manasına gelmez. ‘Yaptık ettik’ dedikleri şeyler palavradan ibaret. Aşağı indirmişler hafta sonu, iki kişi nereye dökecek, göstermelik -250 kota serpmişler bitmiş.

* Lamba mevzularından çok sık bahsediliyor. Biz lamba puantajı ile yevmiye alırız. -250 kota indiğinizde bir okuyucu vardır, okuttuğunuz nokta en yakın noktadır. Sonra nereye gittiğiniz aşikâr değildir.

“ELİNİ TAŞIN ALTINA KOYMAMIŞTIR”

* Bakalım mühendislere, kaç kotta okunmuş kendi lamba okuyucuları? Mahkemeniz kimin nereye indiğini kontrol yaptığını bu puantajları inceleyerek görebilir.

* Amele Birliği İdare Şurası üyesiyim. Müdür Cihat Beyefendi de o denli. Kendisine bir şey söylüyoruz, diyor ki ‘Ee ben çocuklara bir söyleyeyim’. Elini bir sefer taşın altına koymamıştır.

* Benim kimseyle hasımlığım yoktur. Artık diyecekler ki hasımlığı var. Benimle hasımlık yaratan sizsiniz, kayırmalarınıza karşı çıktığım için.

“SELÇUK BEYİN SENDİKASIYLA ORTASI İYİYDİ”

* Diyorlar ki aspiratör değişecekti. Selçuk Beyin personel sendikasıyla da ortaları çok güzeldi, onlara oy bile istiyordu. Seçim arifesinde aspiratör yapılsa, personellere ulaşamayacaklardı. Ertelediler.

* Üretim baskısı. Mühendisler diyor ki ‘100 kilo da 1 ton da çıksa ben birebir maaşı alacağım’. Yükselme, ileride gözün varsa tek sıkıntının tonajı tutturmaktır. Üretim baskısı mutlaka vardı.

“İDARENİN İŞİNE GELMEYEN HERKESE MOBBİNG UYGULANDI”

* Sıhhat, muhtaçlık sebepleriyle 10 kişi de gelse 30 kişi de gelse tıpkı tonaj istenirdi. Beklenen tonaj çıkmadıysa Selçuk Beyefendi anında mobbinge başlardı, emekçilerin yerleri süratle değişirdi. Yetersizliklere karşı çıkan, itiraz edenleri misyondan alırlardı. Yönetimin işine gelmeyen herkese mobbing uygulandı. Bu iş yeri mobbingden geçilmiyordu.”

ESKİ İŞLETME MÜDÜRÜ SELÇUK EKMEKÇİ: ÜRETİM BASKISI OLMUŞ OLSAYDI, BANTLARIN BAŞINDAN AYRILAMAZLARDI

Tutuklu eski İşletme Müdürü Selçuk Ekmekçi, üretim baskısına ait “Bizim vaktimizde emekçi olağan mesai çalıştığı vakit fazla çalışmış üzere algılanıyordu” diyerek madendeki dataların incelenmesini istedi. Ekmekçi, “Eğer üretim baskısı olmuş olsaydı, kendi çalıştıkları servis nakliyat servisidir. Kömür çok çıkmış olsa bantlarda çalışan arkadaşlar bantların başından ayrılamaz, geç çıkarlar” diye konuştu.

Ekmekçi, “Kişi başına satılabilir kömür ölçüsüne bakıldığında, amacının yüzde 70’ine ulaşılamamıştır” tezinde bulundu.

“BAZI ARKADAŞLAR ÜZERİNDE GAZ ÖLÇÜM AYGITI YOKTU, CEZA KESTİM”

Ekmekçi, “Denetim olmadığını söyleyen arkadaşlar oldu. Kontrole gittiğimde kimi arkadaşlar üzerinde gaz ölçüm aygıtı yoktu. Barutçuda yoktu. Ben onlara cezai süreçler yaptım. Devamsızlık yapanlarla ilgili tabirler oldu. Devamsızlık yapanlarla ilgili cezai süreç yapılmaktadır” dedi.

Savcı orta mütalaasını açıkladı. Savcı, 7 sanık hakkında tutukluluğunun devamını, İzmir Barosu’nun katılma talebinin reddini istedi. Tutukluluk durumu bedellendirilen sanıklara ve avukatlarına mağdur avukatlarına kelam verildi.

MAĞDUR DERVİŞ EMRE AYDIN: İKİNCİ BİR PATLAMA OLDUĞUNU AÇIKÇA ANLAYABİLİYORUZ

Mağdur avukatlarından Derviş Emre Aydın, yaralı madenci Remiz Taşkömür’ün “2 karış kömür tozu vardı” açıklamasına dikkat çekerek, grizu patlamasının akabinde kömür tozu nedeniyle ikinci patlamanın da yaşandığını “İkinci bir patlama olduğunu artık açıkça anlayabiliyoruz” diye açıkladı.

Aydın, şahit beyanlarındaki personellerin konuta geldiklerinde halsiz ve bitkin olduğu istikametindeki bulgulara ait “Bilirkişileri aldatıcı biçimde havalandırma planları sunulmuş. Artık biz anladık ki o denli bir havalandırma yokmuş. Bu havalandırma yetersizlikleri emekçilerde semptom olarak ortaya çıktı” diye değerlendirmede bulundu.

“DEVRE KESİCİLER ÇALIŞMAMIŞ”

Aydın patlama sırasında elektrik devre kesicilerin çalışmadığını da yaralı madencilerin sözlerinden anlaşıldığını kaydederek, “Yol vericinin ışığının yeşil yandığı söylendi açıkça. Demek ki hiçbir biçimde devre kesiciler çalışmamış. Sanıkların hiçbiri bu türlü önemli bir problemden bahsetmediler. Bilmiyordum demek mümkün değil. Herkese tek tek sorduk, elektrik var mıydı diye, herkes elektrik vardı diyor. Kesilmediğini anlıyoruz. Uzmanlar bu gerçeklerle yeni rapor tanzim etmeli” dedi.

Aydın şahit tabirlerinden yola çıkarak daha fazla üretim için kaçak kotlarda çalışıldığına dikkat çekerek, “Kaçak kotlarda, -350’nin altında çalıştırmışlar. Pano planlarını hakikat planlasanız, metan depolarını yanlışsız planlasanız bu türlü meseleler yaşanmayacaktı. Bu bir tercih” diye konuştu.

“OKUMA YAZMA BİLMEYENLERİN YERİNE İMZA ATARAK, EĞİTİM VERMEYEREK İNSANLARI MEVTE GÖTÜRMÜŞLÜR”

Avukat Melike Polat, madencilere personel sıhhati ve iş güvenliği eğitimi verilmediğini ve verilmeyen eğitime ait çalışanlar eğitime katılmış üzere yerlerine imza atıldığını anlattı. Polat, çalışanlara sorulan imtihan sorularının cevaplarının bile aşikâr olduğunu anlatarak, “Artık bu eğitim ve maske işini kesin olarak kapatalım istiyoruz. Vefat edenlerin de kurtulanların da imtihan notları da çok yüksek. Zannederiz ki işler kusursuz. Sorulara bakın. Hangisi yanlıştır diye sorulan sorunun yanıtı ‘İş güvenliği kurallarına her vakit uymak zorunda değiliz. Okuma yazma bilmeyen beşerler yerine imza atarak, eğitim vermeyerek insanları mevte göndermişler” dedi.

İŞ SIHHATİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI FAZIL KARAKÖK: EĞİTİMİ BEN VERMEDİM

İşçi sıhhati ve iş güvenliği uzmanı sanık Fazıl Karakök, yaralı madenci İzzet Ak’ın okuma bilmemesine karşın emekçi sıhhati ve iş güvenliği eğitiminin nasıl verildiğine ait “Eğitimi ben mi vermişim baksınlar. İzzet Ak konusuna takıldım, zira o eğitimi ben vermedim” diyerek, eğitimi kendisinin vermediğini savundu.

BOZUK PERVANEYİ 3 SEFER SÖYLEMİŞ

Madende nezaretçi olarak çalışan sanık Şenol Kaya, madende facianın olduğu gün bozuk olan pervaneyle ilgili “Ben o arızayı emniyet servisine üç sefer söyledim” dedi.

ZONGULDAK’TA GÖREVLENDİRİLEN SANIKLAR MAAŞLARINI ALMAYA DEVAM EDİYORMUŞ

Amasra maden kazası davasında, faciada birinci derece sorumlu olarak görülen tutuklu sanıklardan devrin Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir ve Sürece Müdürü Selçuk Ekmekçi’nin Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) tarafından Zonguldak’ta görevlendirildiği ortaya çıktı.

Özdemir, havalandırma konusunda kendisini savunurken Amasra’dan alınarak, Zonguldak’ta görevlendirildiğini söyledi. Ayrıyeten tüm sanıkların maaşlarının 3’de 2’sini almaya devam ettiği bilgisi edinildi. Mahkeme, tutuklu sanıkların tutukluluk hallerinin devamına karar vererek, davayı 16 Ekim’e ertelendi.

Yine tutuklu sanıklardan işletme müdürü Selçuk Ekmekçi’nin de Zonguldak’ta görevlendirildiği öğrenildi. TTK’nın tüm sanıkların disiplin sürecini tamamlamadığı ve sanıkların maaşlarının 3’te 2’sini almayı sürdürdüğü söz edildi.

Tutuklu sanık, periyodun İşletme Müdürü Selçuk Ekmekçi ise üretim baskısı yapmadığını ileri sürerek, “Kömür baskısı yoktu. Üretim oranlarına bakıldığında görülecektir. Misyonum Zonguldak’a alınmıştır. Bu sebeple kanıt karartma ihtimalim de yoktur. Tutuksuz yargılanmayı talep ediyorum” dedi.

DAVA 16 EKİM’E ERTELENDİ

Mahkeme, tabirlerin alınmasının akabinde tutuklu 7 sanığın tutukluluk halinin devamına, davanın 16 Ekim 2023 tarihe ertelenmesine karar verdi.

NE OLMUŞTU?

Bartın’ın Amasra ilçesindeki TTK Amasra Müessesesi’ne ilişkin maden ocağında 14 Ekim 2022’de saat 18.15 sıralarında meydana gelen patlamada 41 personel hayatını kaybetmiş, 11 emekçi yaralanmıştı. 1 personel sevk edildiği hastanede 4 Kasım 2022’de, 1 emekçi de 5 Nisan’da tedavi gördüğü hastanede ömrünü yitirmişti.

Amasra Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen soruşturma kapsamında ortalarında TTK Amasra Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir’in de bulunduğu 24 kuşkulu gözaltına alınmıştı.

Şüphelilerden TTK Amasra Kurum Müdürü Cihat Özdemir, Kuruluş Müdür Yardımcısı Salih Atmaca, İşletme Müdürü Selçuk Ekmekci, İş Güvenliği ve Eğitim Başmühendisi Volkan Soylu ve Başmühendis Mehmet Tural ile kartiyelerden (birkaç üretim ünitesinden oluşan ocak) sorumlu maden mühendisleri Levent Aydın ve İbrahim Hakan Mengeş ile emniyet mühendisi Şahan Kahraman ‘Bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olmak’ cürmünden tutuklanmış, 4 şüpheliye isimli denetim kararları uygulanmış, şüphelilerden 3’ü çıkarıldıkları hakimlikçe, 9’u savcılık sorgularının akabinde özgür bırakılmıştı. Bu şüpheliler ortasında yer alan bir kişi hakkında da soruşturma sürecinde takipsizlik kararı verilmişti.

İddianamede, tutuklu sanıklar Özdemir, Ekmekci, Soylu ve Tural’ın 42 sefer ‘Olası kastla öldürme’ kabahatinden toplam 840 yıldan 1050 yıla kadar, 4 kere ‘Olası kastla yaralama’ cürmünden da toplam 4 yıl 16 aydan 12 yıla kadar mahpusu talep ediliyor.

Bu 4 sanığın iki hatadan toplam 844 yıl 16 aydan 1062’şer yıla kadar mahpusu istenen iddianamede, başka 4’ü tutuklu 19 sanığın ise ‘Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma’ cürmünden 2 yıl 8 aydan 22 yıl 6’şar aya kadar mahpusu isteniyor.

Mahkeme heyeti, 28 Nisan’daki duruşmada açıkladığı orta kararda, kuruluş müdür yardımcısı Salih Atmaca’nın isimli denetim kuralıyla tahliyesine, öbür 7 sanığın tutukluluk hallerinin devamına karar vermişti. ANKA