Bu da döner enflasyonu
Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetleri ortasında birinci sıralarda yer alan döner, artan fiyatlar hasebiyle giderek daha az tüketilmeye başladı. Yakın periyoda kadar kuru fasulye-pilav, lahmacun ve döner dışarıda yemek yiyenlerin en çok tercih ettiği yemekler ortasındaydı.
Et ve bakliyat fiyatlarındaki yükseliş, etli yemeklerin fiyatlarına da birebir oranda yansıyor. Tombik döner olarak bilinen pide ortası döner de bu fiyat artışından nasibini aldı. 17 Temmuz 2022’de, yemeksepeti.com üzerinden online olarak sipariş verilen 100 gram tombik ekmek dönerin fiyatı 73 liraydı, bugün ise 185 liraya çıktı. Böylelikle tombik ekmek dönerin fiyatı bir yılda 153.4 artmış oldu. Dönerin yanında en çok tercih edilen içeceklerden kola ise Temmuz 2022’de 15 liraydı, artık 31 liradan satılıyor.
KURU FASULYE DE ARTIRIMLI
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) geçen yıl temmuz ayında 148 liradan satılan dana etinin kilogram fiyatı Haziran 2023’te 343 liraya yükseldi. Yani yaklaşık bir yılda dana etindeki fiyat artışı yüzde 131.7’yi buldu. Tekrar TZOB bilgilerine nazaran haziran ayında kuru fasulyenin kilogram fiyatı 55.5 liraya, pirincin fiyatı ise 48.6 liraya yükseldi. Meğer geçen yılın tıpkı ayında kuru fasulyenin kilogram fiyatı 26.7 lira, pirincin fiyatı ise 25.1 liraydı. Yani kuru fasulye fiyatı bir yılda yüzde 107, pirinç ise yüzde 93.6 arttı. Sayılar, restoranların maliyetlerdeki artışı direkt tüketiciye yansıttığını gösteriyor. Gelirleri tıpkı ölçüde artamayan çalışanlar ise tüketim alışkanlıklarını değiştirmek zorunda kalıyor. Artık çalışanların değerli bir kısmı daha ucuz alternatif menüler bulmaya çabalıyor.
12 döner ekmek eksildi
Geçen yıl temmuz ayında minimum fiyat, 5.500 lira olarak belirlenmişti. Temmuz ayında ise minimum fiyat net 11.402 liraya yükseltildi. Yıllık artış oranı yüzde 107’yi buldu. Fakat döner fiyatları ile kıyaslandığında yeniden de önemli bir kayıp dikkat çekiyor. Geçen yıl temmuz ayında taban fiyat ile 100 gram dana etli 73.4 adet tombik döner alınabiliyordu. Bugün ise 11.402 lira olan minimum fiyat ile yalnızca 61.6 adat döner ekmek alabiliyor. Bu tablo da minimum fiyattaki artışa karşın, dar gelirlinin 11.8 dönerinin eksildiğini gösteriyor. Meğer seçim süreci hasebiyle minimum fiyatta yapılan güzelleştirme, emsal oranlarda emeklilerin, çalışanların ve öbür çalışanların maaşlarına yansımadı.
