Muğla’da yeni Akbelenler yolda

Muğla’nın Milas ilçesine bağlı İkizköy’de santrallere gerekli olan kömürün temin edilmesi için katledilen Akbelen Ormanlarına karşı direniş sürerken, ortaya önümüzdeki günlerde yeni Akbelen facialarının daha yaşanacağı çıktı.

SÖZCÜ, İçtaş-Limak iştirakinin ÇED sürecinden muaf oldukları için kamuya açık olmayan ruhsat alanı içinde kalan, santralin gereksinimi hayli yıllar içinde diğer alanlardaki orman ve yerleşim alanlarından kömür çıkarmak için çizilen haritaya ulaştı.

Yaklaşık 25 köyün toprağı Yatağan Termik Santrali ruhsat alanlarından, 22 köy toprağı Yeniköy Kemerköy Santrali ruhsat alanlarından, Muğla genelindeki sıhhat, toplumsal ve ekolojik zararın yanında toprak mülkiyet hakkı olarak etkileniyor. Muğla’dan etraf gönüllüsü ve Kent Kurulu Üyesi Sevinç Yüzak ortaya çıkan harita ve ruhsatları SÖZCÜ’ye kıymetlendirdi.

KÖMÜR MUHTAÇLIĞINA NAZARAN PEYDERPEY ÖBÜR KÖYLERE DE SIRA GELECEK

Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri 2014 yılında özelleştirilip İçtaş-Limak iştirakine verilmiş, daha sonra 2020 yılında da santraller için gerekli olan kömürlerin çıkarılması emeliyle Akbelen Ormanı’ndan 78 hektarlık alan şirkete tahsis edilmişti. Buradaki orman yok ediliyor. Gelecekte çok daha fazla ormanın yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu da ortaya çıktı.

Neşe Yüzak’ın verdiği bilgiye nazaran, 20 Ocak 2013’de Hacettepe Üniversitesi Memleketler arası Karst Su Kaynakları Uygulama ve Araştırma Merkezi TKİ ile kontrat imzalayarak, TKİ-GELİ Akbelen-Karacahisar linyit alanlarında yürütülen linyit madenciliğinin, yöresindeki hidrojeolojik şartlar ve Bodrum içme suyu kuyuları açısından kıymetlendirilmesi için bir çalışma başlatmıştı.

Maden çalışmalarının su kaynakları ile münasebetini bu bölge için ortaya koyan bu raporda özetle; “Bodrum, Güllük ve havaalanında kullanılmak üzere su sağlanacak yeni alanların araştırılması, Çamköy alt havzası fay zonu ve Karacahisar alanında olmak üzere hidrojeolojik müşahedeler yapılabilecek kuyuların açılması gerekir. Karacahisar alanında basınçlı su testleri ve pompa denemeleri yapılması ve Karacahisar alanının işletilmeye başlamasıyla bu alt havzanın doğal boşalımını sağlayan su kaynaklarının akımlarının 50 litre/saniye oranında azalması beklenmektedir. Bu durumun su kaynaklarından yararlanma hakkı açısından irdelenmesi gerekmektedir” deniliyor.

SU TAHSİSİ YAPILDIĞININ BELGESİ

Neşe Yüzak, “Tüm bunlar su etütleri yapılmaksızın su tahsisi yapıldığını belgelemektedir. Meğer havzada su kritik düzeylerdedir ve santrallerin de tasaları bundandır. Bölgede boşaltılan ve boşaltılması öngörülen köyler ve köylülerin ömür hakları dikkate alınmamaktadır. MUSKİ sitesindeki 2017 yılı haberine nazaran Geyik ve Mumcular barajı su düzeyi düşüyor. Yalnızca santrale kâfi su kaynakları olduğunda sorun nasıl çözülecek” dedi.

FESLEĞEN TURİZM GELİŞİM BÖLGESİ SONLARI DEĞİŞTİRİLMİŞTİ

Muğla Milas-Bodrum-Fesleğen Kültür ve Turizm Müdafaa ve Gelişim Bölgesi sonlarının, ekte yer alan krokilerde de gösterildiği biçimde yine belirlendiğini de belirten Yüzak şunları söyledi:

“Buradaki kömürlerin üretilmesine yönelik bir öteki sorun de sahanın 27 Şubat 2007 tarih ve 26447 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Fesleğen Kültür ve Turizm Muhafaza ve Gelişim Bölgesi içinde yer almasıdır. 15 Ağustos 2008’de bölgeye bir golf alanının yapılması için 1,3 milyon metrekarelik bir alanda imar planı uygulaması yapılmış ve bu alanın yaklaşık olarak 500 bin metrekarelik kısmı Karacahisar alanı içine girmişti.

TKİ Genel Müdürlüğü 29 Kasım 2012 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na madencilik faaliyetlerinin aksayacağını, alanın Turizm Bölgesi dışına çıkarılması istenmişti. Lakin, Bakanlık yetkilileri, alanın turizm potansiyelinin çok yüksek olduğunu belirterek yeraltında bırakılacak kömür ölçüsünün minimize edilerek yeni bir proje hazırlanmasını önermişlerdi. Bu süreç sonrasında Fesleğen Kültür ve Turizm Muhafaza ve Gelişim Bölgesinin sonları, 12/9/2019 tarihli ve 1532 sayılı cumhurbaşkanı kararı ile, kömür alanlarının gelişme tarafında daraltılmıştır. Turizmcilerin çok pahalı olarak görüp turizm bölgesi ilan ettirdikleri Fesleğen turizm müdafaa bölgesi de Yeniköy Kemerköy santralinden korunamamıştır.”

KAZI İLERLEME ALANI İSTİKAMETİNDE DARALTMA YAPILIYOR

Haberde yer alan imgeler üzerinden konuşan Sevinç Yüzak, “Görüntüden de görüleceği üzere İkizköy ve Çamköy kömür alanlarının önünü açmak için, hafriyat ilerleme alanı tarafında daraltma yapılıyor. Akbelen ormanı yok ediliyor. Manzaradaki kırmızı lekeler termik santrallerin olduğu noktalar ve Çamköy köylülerinden termik santralin almak istediği alan. Bu alan tıpkı vakitte Bodrum içme suyu kaynaklarına sahip. Sarı lekeler ise etkilenen 1.derecede toprakları ruhsat alanında kalan köyler. Yani İkizköy ve Çamköy köylülerinden alınmak istenen alanlar üzere vakti gelince kamulaştırılabilecek ruhsat alanında kalan köyler” diye konuştu.

LAGİNA VE STROTONİKEİA ALANI RUHSAT ALANINDAN ETKİLENİYOR

İşin öbür bir enteresan yanının ise Yatağan bölgesinde Lagina ve Strotonikeia antik kentlerin alanı ruhsat alanından etkilenmesi olduğunu de belirten Sevinç Yüzak şunları söyledi:

“Bu manzaralarda aslında yeni yer diye bir şey yok. Bu alanlar santralin ruhsat alanı ve bu alanların bilgisi kamuya açık değil. Zira bu santraller 1993 öncesi işletmeye alındığı için ÇED yönetmeliğinden muaf tutulmuş. Santraller ÇED raporu yapmadıkları için rastgele bir kamuya açık bilgi içeren etraf ahenk taahhüdü yok. İklim krizinin derinleştiği günümüzde, turizm merkezi olan bir vilayette kapasitesini artırarak, ömrünü doldurduğu halde çalışan santraller, Muğla için sorgulanması gereken kıymetli işletmeler. Elektrik arz fazlasının olduğu günümüzde asıl sorun su kaynaklarının sürdürülebilirliğidir. Lokal idareler ve ticaret odaları Muğla için çok geç olmadan gerçek bir stratejik plan yaparak bahadır kararlar almalı. Santral ruhsat alanının içindeki köylülerin mülkiyet güvenliği yok sayılır. Kamulaştırmalar bir gün onları da yerinden edecektir. Santral muhtaçlık hayli yıl be yıl öteki alanı boşaltarak ilerliyor. Sustukça tüm köylere sıra gelecek.”

YENİKÖY KEMERKÖY KÖMÜR ALANLARI İÇİNDE KALAN KÖYLER

Yeniköy Kemerköykömür alanları içinde kalan 23 Köy: İkizköy, Çamköy, Karaağaç, Karacahisar, Alaçam, Balcılar, Kısırlar, Çiftlikköy, Söğütcük, Bağdamları, Pınararası, Sekköy, Bağdamları, Çakıralan, Bayır, Dereköy, Gürceğiz, Hüsamlar, Çamlıca, Yoğunoluk, Kalem, Alatepe, Kultak

YATAĞAN KÖMÜR ALANLARI İÇİNDE KALAN KÖYLER

Yatağan kömür alanları içinde kalan 25 Köy: Turgut, Yeşilbağcılar, Hisarardı, Eskihisar, Hacıbayramlar, Kırık, Kafaca, Gökgedik, Zeytin, Yava, Kozağaç, Yeniköy, Şahinler, Kapubağ, Bozüyük, Bencik, Köklük, Yayla, Yeşilköy, Bağyaka, Çaybükü, Paşapınarı, Bahçeyaka, Gökpınar, Salihpaşalar