Bu fırınların beklenen depremin yıkıcı etkisini artırması ön görülürken Ekmek Üreticileri Sendikası Başkanı Cihan Kolivar, “Esenyurt’ta AKP döneminde her binanın altına fırın açmışlar. Depremde en çok orası yıkılacak” diyor.
FIRINLAR, BİNALARI NASIL ETKİLİYOR?
Uzmanlar göre; bina altlarında bulunan ekmek fırınları, yaydıkları yüksek ısı sebebiyle betonu kolay kırılır hale getirip, olası bir depremde faciaya davetiye çıkarıyor.
BİR YERİN KAÇAK FIRIN OLDUĞUNU NASIL ANLAYACAĞIZ?
Bir fırının, ruhsat alınabilmesi için 400 metrekare alana sahip olması gerekiyor. Ayrıca fırının üzerinde herhangi bir oturum olmaması ve dört tarafının açık olması gibi şartlar aranıyor. Ancak unlu mamul atışı yapılan dükkân açan, ruhsatı olmadığı halde ekmek üretimi de yapan yerler var. Bu mekanlarda kaçak fırın. İstanbul’da 3 bin 200 fırın var.
PEKİ İSTANBUL’DA KAÇ TANE KAÇAK FIRIN VAR?
İstanbul’da 500 tane kaçak fırın var. Kaçak fırınlar ikiye ayrılıyor; birincisi, üretim izni olmayan kaçak fırınlar. İkincisi ise 2004’ten bu yana yapılan ve 2018’de af getirilmiş fırınlar var. 2004’te çıkan yasa ile binaların altına fırın açmak yasaklandı. Ancak 2004 ile 2018 arasında binaların altına açılan fırınlar, yeni imar yasasıyla, yasal hale geldi. 2018’den sonra açılan kaçak fırınları şikayet ettim. Ancak bu şikayetler bir şey ifade etmiyor. Çünkü şikayet etsek bile cevap alamıyoruz.
KAÇAK FIRINLARDA ÇALIŞAN İŞÇİ SAYISI NE? ONLARDA RİSK ALTINDA DEĞİL Mİ?
Evet risk altında. Fırınlarda, bir pişirici, hamurcu, yardımcı, kapakçı, çırak, tezgahtar ve şoför olmak üzere asgari yedi kişi çalışıyor. 500 kaçak fırında toplamda 3 bin 500 işçi çalışıyor. Bu işçilerin çoğunun sigortası yok. 500 fırının 50 tanesinde 2-3 işçi sigortalı çalışıyor. Diğerleri kaçak çalışıyor. Öyle fırınlar var ki yazar kasa fişi yok.
EN ÇOK HANGİ İLÇELERDE KAÇAK FIRIN VAR?
İstanbul’daki ilçe belediyelerde parti ayırmaksızın kanuna aykırı olarak ruhsat veriliyor. İstanbul’un kaçak fırın haritası şöyle: Sarıyer, Beşiktaş, Esenler, Fatih, Bakırköy’de kaçak fırın yok. Açtırmıyorlar. Ama Avcılar, Beylikdüzü, Silivri, Esenyurt kaçak fırınlarla dolu… Özellikle Esenyurt’ta AKP döneminde her binanın altına fırın açmışlar. Depremde en çok orası yıkılacak. Öyle belediyeler var ki. Mesela Sultangazi, belediye başkanı kaçak fırın açılışına gidiyor. Ümraniye, Çekmeköy buralar dolu. Burada parti önemli değil, zihniyet önemli…
KAÇAK FIRINLAR NASIL ÖNLENEBİLİR?
İstanbul’un Ankara’yı örnek almasını gerektiğini belirtiyor. Ankara’da kaçak fırın ile mücadele gayet başarılı. İBB, kaçak fırınların gazını kesmeli. Çünkü gaz olmayınca kaçak fırında üretim yapılmaz. Ayrıca binaların altına açılan kaçak fırınlar, deprem esnasında patlayabilir, depremin yanında yangın da çıkar. Kaçak fırınları önlemek aslında bu kadar kolay. Ayrıca 1999 depreminde en çok binaların altında fırın olan yerler yıkıldı.
