3,5 yılda 628 bin esnaf kepek kapattı

Artan hayat pahalılığı, emekçisinden emeklisine açlık sonunun altındaki maaşlar vatandaşın alım gücünü düşürmeye devam ederken, işyerini siftahsız kapatmak zorunda kalan esnaf ise sıkıntı günler yaşıyor.

Sattığı eseri sonraki gün tıpkı fiyata alamayan, elektriğinden kirasına kadar girdi maliyetleri yüzde 100 üzerinde artan esnaf, yaşadığı borç batağından kurtulmak için devayı işyerini kapatmakta buluyor.

SORU ÖNERGESİNE 3 AY SONRA KARŞILIK GELDİ

Esnafın yaşadığı ezayı gözler önüne sermek isteyen CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen, 28 Ağustos tarihinde Ticaret Bakanlığı tarafından cevaplanmak üzere 2020 yılında yaşanan Covid-19 salgını devrinden bu vakte kadar kapanan esnaf sayısı hakkında TBMM’ye soru önergesi yöneltti.

CHP’li Başevirgen’in soru önergesini yaklaşık 3 ay sonra cevaplayan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, paylaştığı datalar ile ekonomik krizin esnaf üzerindeki derin tesirini gözler önüne serdi.

628 BİN 864 ESNAF KEPENK KAPATTI

Soru önergesine verilen karşılıkta, ekonomik kriz sebebiyle işyerini kapatan esnaf sayısının önemli boyutlara ulaştığı ortaya çıkarken, bu sayının yıl sonuna kadar artacağı telaşını yarattı.

Yıllara nazaran paylaşılan sayısal bilgilerde, 2020 yılında Covid-19 salgınının yaşattığı kapanma periyodunda 209 bin 630 esnaf kepek kapatırken, denetimli olağanlaşma adımlarının atıldığı 2021 yılında 204 bin 905 esnaf kepenklerini indirdi. Olağan hayata geçildiği 2022 yılında 125 bin 598 esnaf işyerini kapatırken, 2023 yılının Ağustos ayına kadar geçen müddette ise 88 bin 731 esnaf dükkanına kilit vurmak zorunda kaldı.

Geçen 3,5 yıllık süreç içerisinde ekonomik krize direnemeyen toplam 628 bin 864 esnafın işyerini kapattığı ortaya çıktı.

‘RAKAMLAR TELAŞ VERİCİ BOYUTTA’

Ticaret Bakanlığı’nın kapanan esnaf ile ilgili paylaştığı bilgileri pahalandıran CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen ise, açıklanan sayıların telaş verici boyutlarda olduğunu tabir etti.

CHP’li Başevirgen yaptığı açıklamada, son 3,5 yıl içerisinde esnafın ekonomik krizin altında ezildiğini belirterek şu tabirlere yer verdi:

“Pandeminin ağır faturasının esnafa kesildiğini yıllardır söylüyoruz. Bakanın paylaştığı datalar de bunu doğrular nitelikte. Pandemi devrinde bir açılıp bir kapatılan, gelir kaybına nazaran hibe dayanağı alamayan ve banka kredilerine muhtaç hale getirilen esnaf toparlanamadı. Esnafa pandemi devrinde 3-5 bin liralık göstermelik yardımlar yapılırken, finansman problemleri için de banka  kredileri adres gösterilmişti.

Ancak esnaf pandemi sonrası artan girdi maliyetleri ve yüksek fatura artırımları ile karşı karşıya kalırken geçmiş devir borçları altında ezilmeye devam etti. Sattığı eseri sonraki gün daha yüksek maliyetle almak zorunda kalan esnaf, ekmek teknelerini elden çıkarmak zorunda kaldı. Yüksek enflasyon, girdilere, elektrik, doğalgaz ve kira fiyatlarına yapılan fahiş artırımlar yüz binlerce esnafı kepenk indirmeye zorladı. Hala toparlanmayı başaramayan KOBİ’lerin eylül ayı itibariyle bankalara 3 trilyon lirayı aşan borcu var. Borcu takibe düşen KOBİ sayısı 303 bin 500’e ulaştı.”

‘BU DURUM SOSYOLOJİK BİR FELAKETTİR ‘

Ticaretin dönmesi ve iktisadın aşikâr bir refahı sağlayabilmesi için orta sınıfın alım gücünün çok kıymetli olduğuna dikkat çeken CHP’li Başevirgen, kapanan esnaf sayısının 3,5 yılda 600 binin üzerine çıkmasının bir sosyolojik felaket olduğunu tabir etti.

CHP’li Başevirgen açıklamasını şu sözlerle sonlandırdı:

“AKP periyodunda varlıklı daha varlıklı olurken yoksul daha da yoksullaştı. Orta direk denilen sınıf kalmadı. Son 3 yılda yaşadığımız kriz ülkenin orta sınıfını çökertti. Orta sınıfla birlikte ona bağlı olan kesitler de çökmeye başladı. Yüksek enflasyon orta sınıfı alt kesite dahil ederken üstteki varlıklı kesim ise daha da zenginleşti. Lakin ticaretin dönmesi ve esnafın müşteri bulması orta sınıfın alışveriş gücünü müdafaasına bağlı.

Küçük esnafın bu biçimde yok olması mikro iktisat manasında çok büyük bir kayıp. Birden fazla esnafın müşterileri ortasında bulunan orta sınıfın geliri fikir onlara mal ve hizmet sunan esnaf da zora girdi. Yakında küçük esnaf diye bir şey kalmayacak. Bu durum aslında sosyolojik bir felakettir.”