962 Yıl Sonra Papa-Patrik Buluştu

Küba’nın başkenti Havana dün akşam Katolik ve Ortodoks kiliseleri arasında tarihi bir buluşmaya sahne oldu.

962 yıllık bir ayrılığın ardından ilk kez bir Papa ile Rus Ortodoks Kilisesi Patriği bir araya geldi ve ortak bildiriye imza attı. Katolik Kilisesi lideri Papa Francesco ile Rus Ortodoks Kilisesi lideri Kirill, Havana’daki Jose Marti Havalimanı’nda 2 saat süren bir görüşme yaptı.

Papa Francesco’nun Patrik Kirill ile kucaklaşırken “Kardeşim! Sonunda!” dediği duyuldu. Patrik Kirill de, basının önündeki bu ilk karşılaşmada “Artık her şey daha kolay olacak” dedi. Basına kapalı olarak devam eden görüşmenin ardından iki dini lider bir açıklama yaparak ortak bildiriyi imzaladı. 30 maddelik ortak bildiride Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki Hristiyanların maruz kaldıkları baskılar, dinler arası diyalog ve inanç özgürlüğü, göç krizi, aile ve evlilik gibi temalarda mesajlar verildi.

Hristiyanlığın doğduğu topraklarda bugün Hristiyanların ve diğer bazı dini cemaatlerin yerlerinden edildiği, “kiliselerin barbarca tahrip edilip yağmalandığı” belirtildi ve “Uluslararası toplumu, Hristiyanların Orta Doğu’dan atılmasını önlemek için acilen harekete geçmeye çağırıyoruz” denildi. “İç savaş, kaos ve terör şiddetinin kurbanı haline gelen diğer dini geleneklerin mensuplarının yaşadığı acılara” da vurgu yapıldı. Terörü bitirmek için ortak hareket edilmesi çağrısı yapıldı ve “Çatışmalara dâhil olan tüm taraflar müzakere masasında yer almalı” denildi.

“İçinde bulunduğumuz bu endişe verici zamanda dinler arası diyalog zorunludur. Dini liderlerin, inananlarını diğer dini geleneklere saygı yönünde eğitme sorumluluğu bulunuyor. Suç eylemlerini dini sloganlarla haklı göstermeye çalışmak kabul edilemez” denildi. Göç kriziyle ilgili olarak, “Zengin ülkelerin kapısını çalan milyonlarca göçmen ve sığınmacının kaderine karşı kayıtsız kalamayız. Bazı gelişmiş ülkelerdeki acımasız tüketim kültürü gezegenimizin kaynaklarını yavaş yavaş tüketiyor. Maddi varlıkların dağılımındaki gittikçe artan eşitsizlik, uluslararası düzenin adaletsiz olduğu hissini güçlendiriyor” ifadeleri kullanıldı.

‘Avrupa Hıristiyan Köklerine Bağlı Kalmalı’

Avrupa’daki entegrasyon süreci hakkındaysa “Diğer dinlerin bizim medeniyetine katkı sağlamasına açık olmakla birlikte, Avrupa’nın Hristiyan köklerine bağlı kalması gerektiğine inanıyoruz” ifadelerine yer verildi. Ortak bildiride ayrıca aile teması altında, evliliğin “bir erkek ile bir kadın arasında” gerçekleşen bir eylem olduğu vurgulandı ve “Başka türden birlikte yaşama şekillerinin bu birlikle aynı seviyeye getirilmesinden üzüntü duyuyoruz” denildi. Kürtaj ve ötenazi konularında da “yaşam hakkına saygı” çağrısı yapılarak ortak duruş sergilendi.

Papa Francesco ile Patrik Kirill’in görüşmesi, iki kilise ve cemaatleri arasındaki ayrılıkları yok etmese de özellikle Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki Hristiyanların yaşadığı baskılar karşısında birlikte hareket edilmesini amaçlaması açısından önem taşıyor. Katolik Kilisesi ile Rus Ortodoks Kilisesi arasındaki sorunların başında gelen Ukrayna’daki Katolik Kilisesi’nin durumu ve Vatikan’ın Rusya’da Katolikliği yayma çabaları iddiaları halen çözülmüş değil.

1054 yılında Doğu ve Batı kiliselerinin ayrılmasının ardından Rus Ortodoks Kilisesi 15. Yüzyılda İstanbul’daki patrikhaneden bağımsızlığını ilan etmişti. İstanbul’daki Fener Rum Patrikhanesi Ortodoks dünyasında lider kabul edilse ve “eşitler içinde birinci” olarak anılsa da, Rus Ortodoks Kilisesi en büyük cemaate sahip olanı. Cemaatinin büyüklüğü 150-200 milyon arasında olan Rus Ortodoks Kilisesi ile Katolik Kilisesi’nin yakınlaşması bu yüzden Hristiyanlık içindeki bölünmenin onarılması açısından özel bir önem taşıyor.

Vatikan ile İstanbul Patrikhanesi ise, 1964’te iki tarafın liderlerinin Kudüs’te buluşmasından bu yana daha yakın ilişkilere sahip. Patrik Bartholomeos 2013’te Papa Francesco’nun göreve başlama törenine katılan ilk Ortodoks lider olmuştu. Papa Francesco da Kasım 2014’te Patrik Bartholomeos’un daveti üzerine Türkiye’yi ziyaret etmişti. Papa’nın İstanbul’dan Vatikan’a dönerken uçakta yaptığı bir açıklamanın da dünkü Patrik Kirill görüşmesinin gerçekleşmesinde etkili olduğu belirtiliyor. Papa, İstanbul dönüşünde uçakta yaptığı açıklamada “Moskova Patriği ile de buluşmak istiyorum. Ona (Kirill’e) ‘nerede istiyorsan orada buluşalım’ dedim” demişti.

Papalık Hıristiyanlar Arası Birlik Konseyi Başkanı Kardinal Kurt Koch, Katolik yayın organı National Catholic Reporter’a yaptığı açıklamada Papa Francesco-Patrik Kirill buluşmasının gerçekleşmesinde Papa’nın İstanbul ziyareti sonrasında söylediği bu sözlerin de payı olduğunu belirtti.