Artırımları iliklerimize kadar hissedeceğiz
Hülya K. ORUÇOĞLU
Türkiye, her yeni günü yüksek enflasyonun gölgesinde karşılarken, maliye önlemleri açısından asıl kırılma Mart 2024’teki mahallî seçimlerin sonrasına bırakıldı. Dar gelirli, seçimlerin akabinde daha vahim bir ekonomik krizin yükünü üstlenecek. İktisat siyasetleri hakkında değerlendirmelerde bulunan Vergi Uzmanı Dr. Ozan Bingöl, lokal seçime kadar anestezik boyutu yüksek dolaylı vergi artışlarıyla devam edileceğini belirterek, “Asıl sıkı maliye önlemleri seçim sonrasında olacak. Canımız kötü yanacak, artırımları iliklerimize kadar hissedeceğiz. En büyük mali önlem olarak, çalışan maaşlarının artışındaki sınırlamalar karşımıza çıkacak” dedi. “Bütçedeki delik büyük diyeceğim fakat ortada bütçe falan kalmamış” sözlerini kullanan Bingöl, “Orta Vadeli Program’a (OVP) nazaran önümüzdeki dört yılda toplanması hedeflenen vergi 32.5 trilyon lira, hedeflenen bütçe açığı 7.9 trilyon lira, ödenmesi hedeflenen faiz sarfiyatı ise 6 trilyon lira. Bizler daha çok vergi ödeyeceğiz, onlar daha çok harcama yapacaklar lakin kime, nasıl, hangi ölçülerle” diye konuştu.
OVP, EN GÜÇLÜ SİNYAL
Önümüzdeki süreçte tüketici kredilerinde Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, harçlar, ek gayrimenkul ve birtakım Özel Tüketim Vergi (ÖTV) kalemlerinde artışlar olabileceğine dikkat çeken Bingöl, “Çünkü OVP’ye nazaran bu yıl sonundaki bütçe açığı yaklaşık 1.6 trilyon lira olarak öngörülüyor. Bu kadar büyük açık sayı; vergi artışlarının devam edeceğinin en güçlü sinyali” açıklamasını yaptı. Emeklilere verilen kelamlara rağmen maaşlarda talep edilen düzenlemenin yapılmaması ile ilgili de Bingöl, “Yapılacak artışın bütçede bir karşılığı var mıdır wdiye bakmadan kelam verilemez. Bu bütçe hakkının ve Meclis’in yok sayılması” dedi.
Akaryakıt vergi oldu, Hazine’nin kasasına aktı
Akaryakıttaki vergi artışının iki yılda yüzde 700’ü bulduğunu belirten Ozan Bingöl, “Akaryakıt vergi olup Hazine’nin kasasına aktı. Akaryakıttaki ÖTV’den bu yılın birinci sekiz ayında 75 milyar 921 milyon lira tahsil edildi. 2022’de akaryakıt ve doğalgazdan tahsil edilen ÖTV fiyatına birinci sekiz ayda ulaştık. Önümüzdeki günler de yeni artışlara hamiledir. Akaryakıtın ÖTV dahil fiyatı üzerinden alınan KDV’nin de 35 milyar liranın üzerinde bir meblağa tekabül ettiğine nazaran akaryakıt üzerinden 8 ayda ödediğimiz vergi 110 milyar lirayı aştı” diye konuştu.
Vergi ve harçlarda en az yüzde 55 artışa hazır olun
“Eylül ve ekimde enflasyon ‘0′ dahi gelse 2023 yılı Yine Değerleme Oranı (YDO) yüzde 55’in üzerinde olacak” sözlerini kullanan Bingöl, “Bu da 2024’te vergi, harç ve cezalara en optimist varsayım ile yüzde 55’in üzerinde artırım demek. Yüksek YDO ile vergi ve cezalarını artırmak, 2023’ün yüksek enflasyonunun bir kısmını 2024’e sürüklemek sonucunu da doğuracak. Örneğin 2022’de üç yıl ve üzeri bir pasaport harcı 1.478,30 TL idi, 2023’te 4.943,50 TL’ye çıktı. 2024’te en optimist kestirimle yaklaşık 7.645 lira olacak” dedi.
Sıra emekliye gelince hesap yapmayı hatırlıyorlar
Sosyal yardım niteliği olmadan, doğalgazın bir ay fiyatsız verildiğini anımsatan Ozan Bingöl, “Maliyet 40 milyar lira. Hiçbir yasal desteği olmadan ve bütçede tek kuruş ödeneği olmadan Kur Muhafazalı Mevduat uygulamasını hayata soktular. Yalnızca 2022 yılı maliyeti 200 milyar TL’nin üzerinde. Bu yıl bunun yükünü Merkez Bankası’na devredip bilgi karartması yaptılar. Mümkün yük 1 trilyon lira civarında olacak. Hesapsız harcama sonucu doğuran sarfiyatları görünce iktidarın hesap ve kitap yapma işini, öğrenciye vergisiz cep telefonu vaadinde ve emekliye yapılacak artırımda aklına getirdiği anlaşılıyor” dedi.
