AB ülkelerinin Rusya’nın komşularına ihracatı arttı

Batı’nın Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Moskova’ya yönelik yaptırımları devam ederken, başta Almanya olmak üzere Avrupa Birliği’nden (AB) Rusya’ya sonu olan ülkelere yapılan ihracatın bu yılın 10 ayındaki artışı dikkati çekiyor.

AB, savaş nedeniyle şimdiye kadar Rusya’ya yönelik 11 yaptırım paketi hayata geçirdi. Bu kapsamda Rusya’ya yönelik, ticaret, finans, petrol ve kömür de dahil güç, sanayi, teknoloji, ulaşım, çift kullanımlı ve lüks eserler ile altını da içeren geniş yelpazeye yayılmış kısıtlamalar uygulanıyor.

AB, Rusya’ya elmas ticaret yasağı ve petrol tavan fiyatı uygulamasının sıkılaştırılmasını içeren 12. yaptırım paketini de hazırlıyor.

ÜÇÜNCÜ ÜLKELER ÜZERİNDEN İHRACAT YAPILIYOR

Söz konusu yaptırımlara rağmen istatistiklere yansıyan sayılar, başta Alman malları olmak üzere AB mallarının üçüncü ülkeler üzerinden Rusya’da hizmet sunmaya devam ettiğini gösteriyor.

Almanya Federal İstatistik Ofisi (Destatis) bilgilerine nazaran, Rusya-Ukrayna savaşından sonra Almanya’nın, Orta Asya ve Kafkasya’ya yönelik ihracatının azalmaya başladığına dair bir işaret görünmüyor.

Almanya’nın Kırgızistan’a ihracatı, ocak-ekimde geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 180,1 artarak 590 milyon 872 bin Euro’ya yükseldi.

Almanya’dan Kazakistan’a ihracat yüzde 32 artışla 2 milyar 770 milyon 129 bin Euro’ya, Ermenistan’a ihracat da yüzde 19,3 yükselişle 423 milyon 851 bin Euro’ya çıktı.

Almanya’nın Rusya’ya yaptığı ihracat, yılın 10 ayında geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 39,1 azalarak 7 milyar 613 milyon 441 bin Euro’ya geriledi.

Almanya’nın Rusya’ya dış satımının keskin biçimde düşmesine karşılık Rusya’ya komşu ülkelere ihracatının büyük artış kaydetmesinin, Moskova’nın Ukrayna’daki savaş nedeniyle uygulanan yaptırımları aşmasına yardımcı olduğu istikametindeki kaygıları körüklüyor. Ticaretteki bu yükseliş, yaptırım uygulanan malların Rusya’ya ulaştığına yönelik telaşları artırıyor.

‘ALMANYA BUNU DURDURMALI’

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks, 6 Aralık’ta, X platformundan yaptığı paylaşımda, Almanya’nın kelam konusu ülkelere ihracatındaki artışı kıymetlendirdi.

Brooks, artışa ait grafiğin yer aldığı paylaşımında, “Kırgızistan’ın Almanya’dan ithalat datalarına nazaran, Almanya’nın Kırgızistan’a yaptığı ihracatın yaklaşık yarısı Bişkek’te hiç görünmüyor. Yani Kırgızistan yalnızca faturada yazan yer. Mallar oraya hiç gitmiyor, Rusya’ya gidiyor. Almanya’nın Kırgızistan’a ihracatı durmalı.” tabirlerini kullandı.

Başka bir paylaşımında da Almanya’nın Kazakistan’a ihracatının ekim ayında keskin artış gösterdiğini vurgulayan Brooks, “(İhracat) Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin çabucak akabinde tekrar en yüksek düzeylerine yaklaştı. Almanya’nın ihracatı, Mart 2022’den itibaren keskin bir artış gösterdi. Bu da bu malların Rusya’ya gittiğini ve Kazakistan’ın yalnızca bir aracı olduğunu gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Brooks, Almanya’nın araba ve modülleri ihracatının eylül prestijiyle Kırgızistan’a yüzde 5 bin 500, Kazakistan’a yüzde 720, Ermenistan’a yüzde 450 ve Gürcistan’a yüzde 340 arttığını aktardı.

Başka bir paylaşımında Brooks, Almanya’nın Orta Asya’ya ihracatının Rusya-Ukrayna savaşından çabucak sonra arttığını ve hala yüksek olduğunu belirterek, “Çoğunluğu araba ve araba modülleri olan bu malların Rusya’ya gittiğini bilmek için roket bilimci olmaya gerek yok. Bunun Almanya’nın çıkarına olmadığı çok açık. Putin’in Batı teknolojisine erişimini sağlar. Hiçbir kısa vadeli kar bu kadar pahalı olamaz.” sözlerini kullandı.

Brooks, “Hindistan’ın Almanya’ya petrol eserleri ihracatı, Ocak-Temmuz 2022’de 37 milyon Euro’dan 2023’ün tıpkı periyodunda 451 milyonEuro’ya çıkarak yüzde 1127 oranında arttı. Almanya bu eserleri Hindistan’dan daha yüksek maliyetle satın aldı ve birden fazla durumda bunlar Rus ham hususlarından üretildi.” açıklamasını paylaştı.

‘AB PUTİN’İN HAYALİNDEKİ DÜŞMAN’

Birmingham Üniversitesi Memleketler arası Siyaset Öğretim Üyesi Prof. Dr. Graham Timmins de Brooks’un bir iletisini paylaşarak, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Almanya, AB’nin Rusya ile stratejik iştirakini teşvik etmekten başka tüm devletlerden daha fazla sorumluydu ve Alman şirket çıkarları tartışmalı bir halde bunu baltalamak için en fazlasını yaptı. Artık Rusya’ya yönelik AB yaptırımlarının uygulanması kelam konusu olduğunda da benzeri bir tablo ortaya çıkıyor.”

Robin Brooks, 9 Aralık’ta da şu paylaşımı yaptı:

“AB’nin Orta Asya ve Kafkasya’ya yaptığı ihracata ait datalar çok çılgınca. Örneğin, AB’nin Ermenistan’a ihracatı, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana yüzde 200 arttı. Belirli ki bu mallar Erivan’da kalmıyor, Moskova’ya gidiyor ve orada Putin’e yardımcı oluyor. AB, nitekim de Putin’in hayalindeki düşman.

Brüksel’de neler oluyor? AB’nin Orta Asya ve Kafkasya’ya ihracatı Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana yüzde 74 arttı. Orta Asya ve Kafkasya’nın Moskova’ya giden Batı malları için yalnızca bir orta istasyon olduğu açık. AB neden öteki tarafa bakmaya devam ediyor?”

Öte yandan, Ermenistan, Belarus, Kazakistan ve Kırgızistan, Rusya ile gümrük birliği içinde yer alırken, bu durum, AB’den bu ülkelere giden malların daha fazla denetim ve gümrük vergisi olmaksızın Rusya’ya tekrar satılabileceği manasına geliyor.