‘Hiç yakalanmadım’ diyenler de şu anda covid geçiriyor

İstanbul Tabip Odası; geçtiğimiz günlerde Covid-19, influenza ve başka mevsimsel virüsler nedeniyle hasta yoğunluğunun önemli biçimde arttığını kaydetmişti. Açıklamada İstanbul’daki birçok hastanede servislerin dolduğu, ağır bakım ünitelerinde boş yatak kalmadığı belirtilmişti. Bilhassa enfeksiyon, göğüs hastalıkları, kulak burun boğaz polikliniklerinde ağır hasta birikiminin olduğunu söyleyen Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Sönmezoğlu, hastane yatışlarının da çok arttığına dikkat çekerek, şu açıklamaları yaptı:

Meral Sönmezoğlu

2020 yılında başlayan ve 2023’e kadar suratını kesmeyen Covid-19 salgınının tesirleri yeni yeni kaybolmaya başlarken 2023 yılının kasım ayından itibaren yalnızca ülkemizde değil, Avrupa’nın birçok ülkesinde ve Kuzey Amerika ülkelerinde de ağır bir teneffüs yolu enfeksiyonlarından bahsediliyordu. Bu, bu salgın da “tripledemik” yani 3’lü virüs salgını olarak tanımlandı.

Bağışıklık sistemimiz virüsleri unuttu

Bugün yaşanan durum, birsolunum yolu enfeksiyonu olmakla birlikte Covid-19 üzere tek bir virüs değil, birçok virüsün bazen bir ortada, çoğunlukla peş peşe görülmesiyle seyrediyor. 2020 Covid salgını sırasında ve 2022 ve 2023 döneminde, her kış görmeye alışık olduğumuz influenza görülmedi. Zira 3 yıl boyunca beşerler meskenlerinde kapalı kaldı, dışarı çıkınca maske taktı.

Dolayısıyla insanların bu virüslere karşı bağışıklığı besbelli olarak düştü. Bu yıl da her yıl görmeye alışık olduğumuz influenza salgını tekrar ortaya çıktı. Zira beşerler artık bir ortaya gelmeye başladı, korunma ehemmiyetleri azaldı. Münasebetiyle bağışıklık sistemimizin unuttuğu virüsler süratli ve kolaylıkla yayıldı. Şu an bilhassa İstanbul ve etraf vilayetlerde çok önemli hadise birikimi var. Hastane acillerinde enfeksiyon, göğüs hastalıkları, kulak burun boğaz, polikliniklerinde çok ağır bir hasta birikimi yaşanıyor. Acil serviste kuyruklar oluşmaya başladı. Hastane yatışları çok arttı. Hatta ağır bakımlarda bu grip ve gibisi hastalıkların akciğer enfeksiyonları komplikasyonlarıyla dolmaya başladı.

VİRÜSLER BİRBİRİNE KARIŞTI

Covid, unutulan influenza A (grip) ve pandemi devrinde kaybolan RSV virüsü birbirine karıştı. Evvelki yıllarda RSV her vakit salgın yapar ancak kasım, aralık üzere biterdi. O biterken de influenza başlardı. Artık bu 3 virüs birbirine karışmaya başladı. O nedenle beşerler, burun akıntısı, öksürük ve kırıklık şikayetlerinin tam geçmek üzereyken tekrar başladığını söylüyor. Yani bitmeyen bir enfeksiyon ve buna bağlı şikayetlerden bahsediyor. Aslında bu durumun nedeni virüslerin art geriye tesir etmesi. Azalmış bağışıklıkla birlikte salgın boyutundaki bu tablo görülüyor.

AŞI OMİCRON’UN YENİ VARYANTINDAN KORUMUYOR

Covid-19 soğuk algınlığı üzere bu virüslerin ortasındaki yerini koruyor. Görülen olaylar ortasında yüzde 20 oranında Omicron varyantının bir alt kümesi olan yeni bir varyant yani JN1 var ve bu çok süratli yayılan bir varyant. . Aşı olan ya da Covid geçirenlerin de bu varyanta karşı bağışıklığı zayıf olduğu için herkeste görülüyor. Hiç geçirmemiş meskeninde daima kapalı kalmış ‘ben 3 sene hiç yakalanmadım’ diyen herkes şu periyot Covid geçiriyor. Hatta bunu daha sık duyacağımız söyleyebilirim.”

RİSKLİ KÜMEDE OLANLAR DİKKAT!

Bu sorun toplumun her kesitinden ve her yaş kümesindeki insanı etkiliyor. Bilhassa daha ağır seyreden, hastaneye yatması gereken hatta ömür kaybıyla sonuçlanan riskli kümeler var. 5 yaşın altındaki çocuklar 65 yaşın üstündekiler daha ağır geçiriyor. Bunun yanında 70 yaşın üstündekileri, bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananları riskli kümeler olarak tanımlıyor ve bu şahısların kesinlikle hastane gitmelerini öneriyoruz.

BELİRTİLER BİREBİR ANCAK TEDAVİLER FARKLI

Klinik olarak birinci muayene sırasında yaşanan RSV, influenza ya da Covid olup olmadığının kesin olarak ayırt edilemiyor. Zira hadiselerin hepsinde ateş, kırıklık, beden ağrıları, sırt ağrıları, boğaz ağrısı ve öksürük görülüyor. Öksürük çok uzun bir mühlet kuru fakat daha sonra balgamlı hale dönebiliyor ve alıştığımız enfeksiyonlardan farklı olarak daha uzun süren bir kuru öksürük oluyor. Hastalar göğüs ağrısı, kaburga ağrıları, sırt ağrılarından yakınıyor. Belirtiler tıpkı olsa da enfeksiyonlarda farklı tedavi protokolleri uygulanıyor. Bu nedenle de bilhassa riskli kümedeki şahısların kesinlikle tanıya nazaran tedavi edilmesi gerekiyor.

Hem Covid hem de influenza için teşhis konulduğunda kullandığımız aktif ilaçlar var. RSV, çocuklarda bilhassa de bir yaşın altındaki çocuklarda, zatürreye hatta ömür kaybına yol açabiliyor. Çocukluk astımlarının temelinde de RSV virüsü yatıyor. Bu nedenle teşhis koyarak ona nazaran bir tedavi düzenliyoruz. Hasebiyle şayet çocuk ya da yaşlı şahıslar enfeksiyonu ağır geçiriyorsa kesinlikle hastaneye başvurması ve teşhis konularak uygun tedavi görmesi çok değerli. Zira bu sayede hem kısa müddette güzelleşmesi sağlanabilir hem de diğerlerine bulaştırması önlenebilir.

Kapalı alanlarda maske takılmalı

Yaşananbu salgından etkilenmemek için kimi tedbirler almak kaide. Öncelikle maske ve hijyen tedbirlerine karşı dikkatimizi yoğunlaştırmalıyız. Bilhassa toplu taşıma araçlarında, asansörde ve daha kalabalık yerlerde maske takmakta yarar var. Zira hafif belirtilerle seyreden şahıslar bile birkaç metre alandaki herkese enfeksiyonu bulaştırabilir. Her ne kadar beşerler maske kullanmaktan bıkmış olsa da şayet yakın uzaklıkta kapalı alanda bulunacaksa katiyen maske kullanılmasını öneriyorum. Hastanelerimizde yine bu uygulamaya döndük. Açık havada bir metreden daha uzun ara bulunacaksa maske kullanmanın çok manası yoktur. Bunun yanında el yıkamak çok değerli. Zira dokunduğumuz her yerden virüsü alma riskimiz var. Bu nedenle el hijyeni konusuna birebir bir değer verilmeli. Bir öteki kıymetli husus da şu kış devrinde tokalaşma tahminen fakat bilhassa risk kümelerinin kimseyle sarılıp öpüşmemesi gerekir.