DÜZENLEMEYLE İLGİLİ MERAK EDİLEN SORULAR
Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle herkes “Çalışana doğal gaz dayanağı nedir?”, “İşveren çalışana doğal gaz takviyesi vermek zorunda mı?”, “Doğal gaz dayanağı maaşlara nasıl yansıyacak?”, “Doğal gaz takviyesinde maaş hududu var mı?” üzere soruları merak eder oldu. Yeminli Mali Müşavir Abdullah Tolu, düzenlemenin ayrıntılarını NTV’ye anlattı.
İşte Tolu’nun kaleme aldığı detaylar:
9 Kasım 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 7420 sayılı Kanunla çalışanlarla ilgili iki kıymetli düzenleme yapıldı. Bunlar,
- Birincisi; Çalışanlara elektrik, doğal gaz ve öbür ısınma masrafı karşılığı olarak aylık 1.000 TL’ye kadar yapılacak ödemeler,
- İkincisi ise; İşçiye yemek bedelinin nakit olarak ödenmesi ile ilgili.
ÇALIŞANA DOĞAL GAZ DAYANAĞI NEDİR?
7420 sayılı Kanunun süreksiz 1. Hususu ile, patronlar tarafından çalışanlara elektrik, doğal gaz ve öteki ısınma sarfiyatlarına (fuel-oil, kömür, odun vb.) karşılık olmak üzere 9 Kasım 2022 tarihinden itibaren 30 Haziran 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) (yani toplamda 8 ay), mevcut ücretlerine/prime temel karlarına ek olarak yapılan aylık 1.000 TL’yi aşmayan ödemeler Gelir Vergisi ve SGK Priminden istisna edildi. Bu düzenleme ile, patronların çalışanlarına elektrik, doğal gaz ve ısınma masraflarına karşılık olmak üzere yapacakları ödemeler vergi ve SGK tarafından teşvik ediliyor.
İŞVEREN DOĞAL GAZ DAYANAĞI YAPMAK ZORUNDA MI?
Hayır, çalışanlara bu ödemelerin yapılması patronlar açısından mecburî değil, büsbütün isteğe bağlı.
DOĞAL GAZ TAKVİYESİNİN KOŞULLARI NEDİR?
İşverenlerin çalışanlarına elektrik, doğal gaz ve ısınma sarfiyatlarına karşılık olmak üzere yapacakları ödemelerdeki vergi ve SGK istisnasının kaideleri ise şu halde:
- Aylık toplam 1.000 TL’yi aşmayan ödemeler istisna kapsamına giriyor.
İşverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğal gaz ve ısınma sarfiyatlarına karşılık olmak üzere yapılacak ödemelerin aylık toplam 1.000 TL’ye kadar olan kısmı istisna kapsamında bulunuyor. 1.000 TL’yi aşan kısım ise gelir vergisi ve SGK primine tabi.
- Bu ödemelerin çalışanların mevcut ücretlerine/prime temel çıkarlarına ek olarak yapılması gerekiyor.
Bu istisnadan faydalanılabilmesi için, yapılacak kelam konusu ödemelerin mutlak suretle çalışanların mevcut ücretlerine/prime temel yararlarına ek olarak yapılması gerekiyor. Çalışanların fiyatında bir artış oluşturmadan fiyat kalemlerinin ismi değiştirilerek, bu istisnalardan yararlanılması mümkün bulunmuyor.
- İstisna 9 Kasım 2022 – 30 Haziran 2023 tarihleri ortasında yapılacak ödemeler için geçerli.
İstisna düzenlemesi süresiz değil, 9 Kasım 2022 tarihinden 30 Haziran 2023 tarihine (bu tarih dahil) kadar yapılan kelam konusu ödemeler için bu istisnalar uygulanabilecek.
- Bu ödemeler; elektrik, doğal gaz ve ısınma sarfiyatlarına karşılık olarak yapılmalı.
İstisna uygulanabilmesi için, kelam konusu ödemenin, patronlar tarafından çalışanlara elektrik, doğal gaz ve öteki ısınma masraflarına karşılık olmak üzere yapılması gerekiyor.
DOĞAL GAZ DAYANAĞININ KONTROLÜ NASIL OLACAK?
Söz konusu ödemelerin elektrik, doğal gaz ve öteki ısınma masraflarına karşılık yapılıp yapılmadığının nasıl tevsik edileceği konusu açık değil. Bunun için patronlar tarafından alınacak bir kararın kâfi olup olmayacağı yahut çalışanların elektrik, doğal gaz ve öbür ısınma sarfiyatlarına ait olarak patronlara fatura ibraz etmelerine gerek bulunup bulunmadığı konularının açıklığa kavuşturulması gerekiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı tarafından çok kısa bir mühlet içerisinde müşterek çıkarılacak bildiri yahut farklı ayrı çıkarılacak bildirimlerle bu hususa açıklık getirilmesi bekleniyor.
DOĞAL GAZ DAYANAĞININ HAZİNEYE MALİYETİ NEDİR?
Çalışanlara fiyatları dışında yapılan her ne isimle yapılırsa yapılsın tüm nakdi ödemeler fiyat olarak gelir vergisine ve SGK primine tabi bulunuyor. Bu düzenleme ile, Hazine, patronlar tarafından çalışanlara elektrik, doğal gaz ve ısınma sarfiyatlarına karşılık olmak üzere yapılacak ödemelerin aylık toplam 1.000 TL’ye kadar olan kısmını gelir vergisi ve SGK priminden istisna ederek, bu fiyata isabet eden gelir vergisi ve SGK priminden vazgeçiyor. Çok değerli bir teşvik. Bu istisna nedeniyle Hazine’nin bir minimum ücretlide vazgeçtiği gelir vergisi 178,4 TL, SGK primi ise 454,6 TL fiyatında. Yani, Hazine’nin vazgeçtiği toplam fiyat, 633,00 TL!
DOĞAL GAZ DAYANAĞININ PATRONA MALİYETİ NEDİR?
Ayrıca, çalışana nakit olarak ödenen yemek bedelleri de gelir vergisinden istisna edildi. 7420 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, patronlarca, işyerinde yahut müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ilişkin bir günlük yemek bedelinin 51 TL’yi aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna edildi. Ödemenin bu fiyatı aşması halinde aşan kısım ile bu emelle sağlanan öbür menfaatler fiyat olarak vergilendirilecek. Bu düzenleme 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek. Yeni yılda bu fiyatın 114 TL olması bekleniyor. Daha evvel, bu formda nakit olarak yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisine tabi tutuluyordu.
Öte yandan, yapılan bu düzenleme ile yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartı verilmesi suretiyle sağlanan menfaatlere ilaveten nakit ödenen yemek bedelleri de gelir vergisi istisnası kapsamına alındı. Yani, istisna uygulaması için menfaatin yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartı verilmesi suretiyle sağlanması kuralı kaldırıldı.
Ancak, bu istisna düzenlemesi SGK primini kapsamıyor. Mevcut durumda, bu 51 TL’nin 12,94 TL’lik kısmı SGK priminden istisna, aşan kısım prim kesintisine tabi bulunuyor.
